Ρήξη μεταξύ της Ελλάδας και των Ευρωπαίων εταίρων επήλθε στη συνεδρίαση του Eurogroup στις Βρυξέλλες, με την Αθήνα να απορρίπτει κείμενο που παρουσιάστηκε ως προσχέδιο ανακοίνωσης το οποίο, σύμφωνα με την ελληνική πλευρά, ζητούσε από την κυβέρνηση να εφαρμόσει το Μνημόνιο.
Λίγο πριν από τις 8 μ.μ. αξιωματούχος της Ευρωζώνης δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters ότι «η συνεδρίαση του Eurogroup με την Ελλάδα τελείωσε». Νωρίτερα κυβερνητική πηγή είχε αναφέρει ότι «δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία σήμερα». Μάλιστα έκαναν λόγο για “ριζική υπαναχώρηση” από την κοινή ανακοίνωση Ντεϊσελμπλουμ με τον Αλέξη Τσίπρα την προηγούμενη Πέμπτη. Επίσης οι ίδιες πηγές χαρακτήρισαν το κείμενο που παρουσιάστηκε ως βάση συζήτησης στο Eurogroup, «παράλογο» και «απαράδεκτο».
«Η επιμονή ορισμένων κύκλων να εφαρμόσει η νέα ελληνική κυβέρνηση το Μνημόνιο είναι παράλογη και μη αποδεκτή. Η υλοποίηση του μνημονιακού προγράμματος έφυγε από το τραπέζι στη Σύνοδο Κορυφής. Όσοι την επαναφέρουν χάνουν το χρόνο τους. Με αυτά τα δεδομένα δεν μπορεί να υπάρξει συμφωνία σήμερα» επισήμαναν οι ίδιοι κύκλοι.
Σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Reuters, το επίμαχο κείμενο που απέρριψε η Αθήνα ανέφερε ότι «η Ελλάδα θα ζητήσει εξάμηνη παράταση του Μνημονίου».Στο κείμενο αυτό, το οποίο περιήλθε στην κατοχή ρεπόρτερ του Reuters, το Eurogroup καλούσε την Ελλάδα «να μην προβεί σε μονομερείς ενέργειες».
«Οι ελληνικές αρχές κατέστησαν σαφές ότι σκοπεύουν να ολοκληρώσουν επιτυχώς το πρόγραμμα λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα σχέδια της ελληνικής κυβέρνησης. Σκοπεύουμε να κάνουμε την καλύτερη χρήση της υπάρχουσας ευελιξίας όπως αυτή έχει οικοδομηθεί στο παρόν πρόγραμμα. Οι ελληνικές αρχές εξέφρασαν την σταθερή τους δέσμευση να απέχουν από κάθε μονομερή δράση ή ενέργεια και να εργαστούν σε στενή συμφωνία με τους Ευρωπαίους και διεθνείς εταίρους, ιδιαίτερα στον τομέα της φορολογικής πολιτικής, των ιδιωτικοποιήσεων, των μεταρρυθμίσεων της αγοράς εργασία, στον οικονομικό τομέα και στο συνταξιοδοτικό», αναφέρεται στο έγγραφο.
Νωρίτερα ο Πρόεδρος του σώματος Γερούν Ντάισελμπλουμ και ο Έλληνας Υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης, είχαν πριν την έναρξη της συνεδρίασης προπαρασκευαστική συνάντηση μόλις 15 λεπτών η οποία ουσιαστικά είχε χαρακτήρα εκατέρωθεν ενημερωτικό ως προς τα έγγραφα που η κάθε πλευρά θα καταθέσει στη σημερινή συνεδρίαση μετά την ολοκλήρωση των τεχνικών συνομιλιών το Σάββατο το βράδυ. Τα έγγραφα αυτά, κατά την ελληνική κυβέρνηση τουλάχιστον, δεν αποτελούν παρά καταγραφή των συγκλίσεων και των αποκλίσεων των δύο πλευρών και όχι κάποιου είδους βάση διαπραγμάτευσης.
Διαφορετική, πάντως, είναι η εικόνα που διαρρέεται από ξένα ΜΜΕ, που υποστηρίζουν ότι εκτός από την καταγραφή έγιναν και ορισμένες πρώτες συζητήσεις ως προς το πολυσυζητημένο, πλέον, 30% που η Αθήνα επιδιώκει να τροποποιήσει, την κοστολόγησή του, τις χρηματοδοτικές ανάγκες της χώρας κλπ. Με βάση πάντα πληροφορίες, οι δύο πλευρές καταγράφουν τις μεγαλύτερες αποκλίσεις σε τρία σημεία: στις ιδιωτικοποιήσεις, στο δημοσιονομικό και στα εργασιακά, χωρίς να είναι ξεκάθαρο τι γίνεται με το θέμα του πρωτογενούς πλεονάσματος.
Η εξαιρετικά σύντομη διάρκεια της συνάντησης Ντάισελμπλουμ – Βαρουφάκη πυροδότησε ορισμένα πρώτα σχόλια, σύμφωνα με τα οποία το κλίμα είναι «βαρύ» για την Ελλάδα στη συνεδρίαση και απομακρύνεται ακόμη περισσότερο η πιθανότητα να επιτευχθεί κάποιου είδους συμφωνία σήμερα. Παράλληλα, πυκνώνουν τα δημοσιεύματα ότι δεν αποκλείεται η διενέργεια νέου έκτακτου Eurogroup ή ακόμη και έκτακτης Συνόδου Κορυφής για το ελληνικό θέμα εντός των επομένων ημερών μέχρι τα τέλη του μήνα οπότε λήγει η παράταση του υφιστάμενου προγράμματος. Πολλοί πάντως επεσήμαιναν ότι η τακτική της «σκλήρυνσης» του κλίματος λίγο πριν από την επίτευξη συμφωνίας είναι ευρέως διαδεδομένη.
Κυβερνητικές πηγές διέρρεαν ότι οι κ.κ. Γιάνης Βαρουφάκης και Γιάννης Δραγασάκης (Αντιπρόεδρος της κυβέρνησης) που συμμετέχουν στο Eurogroup θα καταθέσουν πρόταση με την οποία θα επιμένουν στο αίτημα να δοθεί χρόνος στην Αθήνα (τρίμηνο ή και εξάμηνο) μέσα από ένα «πρόγραμμα-γέφυρα» προκειμένου να σταθεροποιηθεί η οικονομία, να εκλείψει η αβεβαιότητα, να βελτιωθεί η ψυχολογία στην οικονομία και να υπάρξει χρόνος για διαπραγμάτευση, οριστικοποίηση και επίτευξη συμφωνίας επί ενός τετραετούς τελικού προγράμματος. Κατά τις ίδιες πάντα διαρροές, η ελληνική πλευρά θα δεσμευτεί ότι κατά τη διάρκεια αυτού του «προγράμματος-γέφυρα» δεν πρόκειται να λάβει κανένα μέτρο που να οδηγεί σε χαλάρωση του προϋπολογισμού ενώ οι εταίροι, από την πλευρά τους, θα δεσμευτούν για την παροχή της αναγκαίας ρευστότητας στην ελληνική οικονομία.
Την ίδια στιγμή, πληροφορίες από τις Βρυξέλλες υποστήριζαν ότι η πλευρά των πιστωτών προσέρχεται στη συνεδρίαση με σχέδιο που εμπεριέχει ενός είδους παράταση του υπάρχοντος προγράμματος, χωρίς να ονομάζεται ακριβώς παράταση, στο πλαίσιο του οποίο θα εκταμιευθεί τμηματικά, η τελευταία δόση των 7,2 δισεκατομμυρίων ευρών του προγράμματος, συνδέοντας το κάθε τμήμα της δόσης με υλοποίηση συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων και δημοσιονομικών περικοπών. Αν ισχύουν οι πληροφορίες αυτές πρόκειται πρακτικά για την παράταση του υφιστάμενου προγράμματος, με άλλο νόημα, και με πιεστικότερους χρονικούς όρους και προϋποθέσεις καθώς κάθε τμήμα της δόσης θα συνδέεται με την υλοποίηση συγκεκριμένων βημάτων.
Φθάνοντας στο κτίριο της συνεδρίασης ο Επίτροπος Οικονομικών Πιερ Μοσκοβισί παραδέχτηκε ότι πρόκειται για αποφασιστική συνεδρίαση τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρωζώνη και τις σχέσεις των δύο, επανέλαβε ότι γίνονται τα πάντα για να μείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη, και υπογράμμισε, για μια ακόμη φορά, ότι υπάρχουν δύο βασικοί πυλώνες στις σχέσεις των δύο πλευρών: η αλληλεγγύη από πλευράς εταίρων και η υπευθυνότητα από πλευράς Ελλάδας ως προς την τήρηση των δεσμεύσεων. Εκτίμησε ότι η συζήτηση θα είναι περίπλοκη αλλά εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι τελικά θα υπάρξει συμφωνία, αφήνοντας να εννοηθεί ότι θα μπορούσε να μην είναι και σήμερα. Ανάλογες δηλώσεις έγιναν και από άλλους Υπουργούς Οικονομικών, την ώρα που προσέρχονταν στο κτίριο της συνεδρίασης, με χαρακτηριστικότερη ίσως αυτή του Υπουργού Οικονομικών της Αυστρίας Χανς Γιέργκ Σέλινγκ, ο οποίος μιλώντας στο ραδιόφωνο της χώρας του είπε ότι η Ελλάδα χρειάζεται και χρήματα εκτός από χρόνο και αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διαπραγματευτεί νέο πρόγραμμα πριν τελειώσει το υφιστάμενο.
Νωρίτερα, η εκπρόσωπός του Μοσκοβισί, Ανίτα Μπράιτχαρτ, είχε δηλώσει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν χρησιμοποιεί πλέον τον όρο τρόικα. Είπε ότι αυτή είναι η «συμφωνημένη γλώσσα» που εφαρμόζεται μετά τη συνάντηση του Έλληνα Πρωθυπουργού με τον πρόεδρο του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ διευκρινίζοντας ότι η δομή της τρόικας, που δεν λέγεται τρόικα, παραμένει η ίδια.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Μ. Σχοινάς, εξέφρασε τη δυσφορία της Κομισιόν για την «πολιτικοποίηση» του σημερινού Eurogroup, χωρίς να διευκρινίσει ακριβώς τι εννοεί, λέγοντας ότι αυτό «δεν διευκολύνει» τη διαπραγμάτευση επί τεχνικών θεμάτων που είναι το προκείμενο.
Σημειώνεται ότι η ημερήσια διάταξη της σημερινής συνεδρίασης του Eurogroup εκτός του ζητήματος της Ελλάδας «ενόψει της λήξης του τρέχοντος προγράμματος οικονομικής προσαρμογής», όπως αναφέρεται στην επίσημη ατζέντα, θα ασχοληθεί επίσης με την οικονομική κατάσταση στην Ευρωζώνη συνολικά, με τα σχέδια της Πορτογαλίας για πρόωρη εξόφληση μέρους της χρηματοδοτικής ενίσχυσης που έλαβε από το ΔΝΤ, την πορεία του προγράμματος της Κύπρου, ενώ θα υπάρξει ενημέρωση και για τα αποτελέσματα της άτυπης συνόδου κορυφής της ΕΕ, της περασμένης εβδομάδας, κυρίως ως προς τα ζητήματα της Ουκρανίας και της Νομισματικής Ένωσης.