Νέα δεδομένα φαίνεται ότι δημιουργούν η χθεσινή επίσκεψη του Στρατάρχη Χαφτάρ στην Αθήνα εν όψει της αυριανής Διάσκεψης του Βερολίνου αλλά και οι αντιδράσεις που καταγράφονται στην Ευρώπη για τη μη συμμετοχή της Ελλάδας σε αυτή, ως αποτέλεσμα του διπλωματικού μαραθωνίου που πραγματοποίησε η κυβέρνηση τα τελευταία εικοσιτετράωρα – με κορύφωση την τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη-Μέρκελ.
Ανώτατες κυβερνητικές πηγές εκτιμούν ότι η Αθήνα δεν θα έχει μεν «φυσική παρουσία» στο Βερολίνο, αλλά θα είναι «παρούσα», καθώς τόσο ο αρχηγός του Λιβυκού στρατού όσο όμως και συμμετέχουσες χώρες εμφανίζονται αποφασισμένες να θέσουν τα θέματα που ενδιαφέρουν την ελληνική πλευρά και συγκεκριμένα το θέμα των συμφωνιών Σάρατζ – Ερντογάν, το οποίο αρχικώς δεν υπήρχε στα σχέδια των διοργανωτών της Διάσκεψης.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι θα υπάρξει ομαλή μετάβαση στην εποχή Χαφτάρ στη Λιβύη. Η Αθήνα ποντάρει πολύ σε αυτήν την εξέλιξη, καθώς οι εξαιρετικές σχέσεις που οικοδομούνται με τον Χαφτάρ, δημιουργούν βάσιμες ελπίδες ότι η επομένη ημέρα θα έχει πολύ θετικά αποτελέσματα. Και αυτό γιατί διακρίνουν συναντίληψη και κοινό πλαίσιο για τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο με τον στρατάρχη στη ηγεσία της Λιβύης, ενώ υπάρχει και συναντίληψη για την τουρκική προκλητικότητα στην περιοχή. Αυτό, τόνιζαν οι κυβερνητικοί κύκλοι, μπορεί να οδηγήσει να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για ΑΟΖ έχει που είχαν σταματήσει το 2010 ώστε να ακυρωθεί στην πράξη το μνημόνιο Σάρατζ – Ερντογάν.
Η συνομιλία με Μέρκελ
Σε ό,τι αφορά την επικοινωνία Μητσοτάκη – Μέρκελ, ο πρωθυπουργός επέλεξε να την κάνει δύο ώρες πριν συναντήσει τον Χαφτάρ, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ρος το Βερολίνο. Στην 20λεπτη συνομιλία εκτιμάται ότι έγινε σαφής η θέση της Αθήνας, γι’ αυτό και η γερμανική κυβέρνηση οδηγήθηκε στο να δεσμευτεί δημοσίως πως θεωρεί δεδομένες οι αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατά του μνημονίου Σάρατζ – Ερντογάν.
Σε συνέντευξή του χθες (ΕΡΤ), ο υπουργός Εξωτερικών κ. Νίκος Δένδιας επιβεβαίωσε ότι ο στρατάρχης Χαφτάρ «συμφώνησε σε όλες τις ελληνικές παρατηρήσεις».
Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε η Ελλάδα είναι έτοιμη να βοηθήσει στην επόμενη μέρα, είτε με τη συμμετοχή στις δυνάμεις που χρειάζονται για να υπάρξει ανακωχή στη Λιβύη, είτε με συμμετοχή ελληνικών δυνάμεων στην ευρωπαϊκή επιχείρηση επιβολής του εμπάργκο των όπλων και μεταφοράς μισθοφόρων στη χώρα.
Ωστόσο, λίγο αργότερα, διπλωματικές πηγές διευκρίνιζαν ότι η παραπάνω θέση του υπουργού αφορά στην εξέταση της πιθανότητας να στείλει η Ελλάδα παρατηρητές στη Λιβύη, εφόσον συμφωνηθεί η ανακωχή.
«Απομάκρυνση όλων των ξένων στοιχείων»
Ο κ. Δένδιας διαμήνυσε ότι θέση της Ελλάδας είναι η «απομάκρυνση όλων των ξένων στοιχείων από την Λιβύη», ενώ τόνισε πως ο Χάφταρ απαιτεί την ακύρωση των δύο μνημονίων με την Τουρκία.
Ειδικότερα, τόνισε πως «εμείς μιλάμε πάντα με την αίσθηση των δικών μας συμφερόντων. Η θέση της ΕΕ για τη Λιβύη είναι αυτή που περιγράφεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Κορυφής, ανακωχή, κατάπαυση του πυρός και κατάργηση των μνημονίων Τουρκίας – Λιβύης. Ο κ. Χάφταρ απαιτεί και ο ίδιος την κατάργηση των δύο μνημονίων. Εάν θα το θέσει ως απαραίτητο όρο για τη σύναψη ανακωχής, αυτό δεν το ξέρω. Αλλά απαιτεί την ακύρωση των δύο μνημονίων. Την ίδια θέση έχει όμως η Αίγυπτος, η Σ.Αραβία, η Γαλλία, οι ΗΠΑ, τα ΗΑΕ και η ΕΕ όπως εκφράστηκε στη Σύνοδο Κορυφής».
Λάθος επιλογές
Απαντώντας σε ερώτηση για την απουσία της Ελλάδας από τη συνδιάσκεψη, ο κ. Δένδιας υπογράμμισε: «Οι διεργασίες για αυτή τη διάσκεψη ξεκίνησαν πέντε χρόνια πίσω. Η Ελλάδα είχε κάνει την επιλογή να μην συμμετάσχει σε πρωτοβουλίες άλλων. Είχε επιλέξει η τότε κυβέρνηση να δημιουργεί δικές της πρωτοβουλίες. Δεν συμμετείχε και στη διάσκεψη της Συρίας. Ήταν λάθος που δεν επιδιώξαμε νωρίτερα τη συμμετοχή μας στη διάσκεψη. Προσπαθήσαμε να συμμετάσχουμε στη διάσκεψη από τον Ιούλιο. Ήταν λάθος της Γερμανίας που δεν μας επέτρεψε τη συμμετοχή μας. Δεν μπορεί όμως η Γερμανία να αποστεί από το Ευρωπαϊκό της καθήκον. Από την υποχρέωσή της να υπερασπιστεί την Ευρωπαϊκή θέση».
Ως προς το παρασκήνιο της επίσκεψης Χάφταρ στην Ελλάδα, είπε: «Είχαμε από την επίσκεψή μου στη Βεγγάζη συνεννοηθεί με τον κ. Χάφταρ να έρθει στην Αθήνα. Κρίναμε πως ήταν ο κατάλληλος χρόνος να έρθει την Πέμπτη στην Αθήνα και η επίσκεψή του παράγει υπεραξία».
«Μικρό καλάθι»
Ο υπουργός Εξωτερικών είπε ότι η Ελλάδα κρατάει μικρό καλάθι για τα αποτελέσματα της Διάσκεψης του Βερολίνου και πρόσθεσε ότι αυτό που περιμένει η Αθήνα σε πρώτη φάση είναι η ανακωχή και μια αρχική κατανόηση για την απομάκρυνση των ξένων στοιχείων και των ξένων στρατευμάτων από τη Λιβύη. “Η Τουρκία είναι πρώτη – πρώτη σε αυτό τον κατάλογο. Και αυτά τα μνημόνια Τουρκίας – Λιβύης είναι η ομπρέλα της ξένης επέμβασης στη Λιβύη, της τουρκικής επέμβασης. Είμαστε σε συνεννόηση με όλους του παίκτες που ασχολούνται με αυτό το θέμα», είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
Ως προς την τουρκική προκλητικότητα, ο κ. Δένδιας επεσήμανε πως «η Ελλάδα ενεργεί για να εξυπηρετήσει το εθνικό της συμφέρον, να εξυπηρετήσει το Ευρωπαϊκό συμφέρον. Θεωρούμε ότι μπορούμε να πετύχουμε κέρδη για όλη την περιοχή, προς όφελος των λαών. Εμείς θα επιδιώξουμε να εντάξουμε την Τουρκία σε αυτό τον τρόπο σκέψη. Δεν πιστεύουμε στην πολιτική των κανονιοφόρων, πιστεύουμε στο διάλογο». Ενώ κληθείς να σχολιάσει για το τι θα πράξει η Αθήνα σε περίπτωση που η Άγκυρα στείλει ερευνητικό σκάφος σε ελληνικά θαλάσσια ύδατα, υπογράμμισε :
«Πιστεύω ότι στο τέλος της ημέρας ότι ο Ερντογάν είναι άνθρωπος που βλέπει το συμφέρον της χώρας του και δεν θα κάνει πράγματα που θα βλάψουν τη χώρα του. Θα προασπίσουμε τα εθνικά δίκαια και το εθνικό συμφέρον όπως έχουμε συνταγματική υποχρέωση. Δεν έχουμε δυνατότητες επιλογής. Άρα, αυτή είναι η θέση μας, είναι ξεκάθαρη, είναι θέση Ευρωπαϊκή», κατέληξε ο κ. Δένδιας.
Η Ε.Ε. επιδιώκει ρόλο στην τήρηση της εκεχειρίας στη Λιβύη
ΕΕ φιλοδοξεί να έχει έναν ρόλο για την τήρηση της εκεχειρίας στη Λιβύη, αν επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία την Κυριακή στο Βερολίνο, ωστόσο τα μέσα που διαθέτουν πολλά κράτη μέλη είναι περιορισμένα, υπογράμμισαν χθες διπλωμάτες στις Βρυξέλλες, λίγες ώρες πριν την κρίσιμη διάσκεψη του Βερολίνου.
Το αποτέλεσμα της διάσκεψης του Βερολίνου θα είναι το πρώτο θέμα της ημερήσιας διάταξης του συμβουλίου υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες.
«Αν επιτευχθεί εκεχειρία την Κυριακή στη Λιβύη, η ΕΕ πρέπει να είναι έτοιμη να βοηθήσει στην εφαρμογή και την επίβλεψη της εκεχειρίας αυτής, ενδεχομένως με στρατιώτες, στο πλαίσιο μιας αποστολής της ΕΕ», δήλωσε ο επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ σε συνέντευξη που δημοσίευσε το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel.
«Μια συμφωνία των λιβυκών πλευρών και μια εντολή του ΟΗΕ θα αποτελούν προαπαιτούμενο για οποιαδήποτε δράση της ΕΕ», διευκρίνισε εκπρόσωπος ενός κράτους μέλους στις Βρυξέλλες.
Η ΕΕ θα είναι σε θέση να παράσχει μια τέτοια συνδρομή; Το ερώτημα έχει τεθεί ήδη στα κράτη μέλη και η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, δήλωσε από την πλευρά του Ευρωπαίος διπλωμάτης στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Πολλά κράτη μέλη δεν είναι πλέον σε θέση να στείλουν στρατεύματα ή, όπως η Γερμανία, έχουν επιφυλάξεις να το κάνουν, εξήγησε ο διπλωμάτης. Το Βερολίνο αρνείται συνεπώς να στείλει ειδικές δυνάμεις στο Μαλί «λόγω του κινδύνου για την ασφάλειά τους», υπογράμμισε.