Σε μεγάλη εγρήγορση βρίσκεται η κυβέρνηση, η οποία, αναλύοντας τη στρατηγική και τις κινήσεις της Τουρκίας δεν αποκλείει το αμέσως επόμενο διάστημα, με την έναρξη της νέας χρονιάς να είναι «θερμό» και δύσκολο. Καθώς πλέον εκτιμάται ότι η Αθήνα θα πρέπει να είναι επαρκώς προετοιμασμένη για όλα τα ενδεχόμενα, το κυβερνητικό επιτελείο, διπλωματία και άμυνα, κινούνται σε δύο κατευθύνσεις : Στην ενίσχυση των συμμάχων της χώρας έναντι της κατάφωρης παραβίασης κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου εκ μέρους του Ταγίπ Ερντογάν αλλά και στη διαμόρφωση αποτρεπτικής στρατηγικής.
Αρμόδια κυβερνητικά στελέχη συνεκτιμούν μια σειρά από εξελίξεις, όπως :
- Οτι η τουρκική Εθνοσυνέλευση ενέκρινε τη συμφωνία συνεργασίας στον στρατιωτικό τομέα και τον τομέα της ασφάλειας που υπέγραψαν τον Νοέμβριο η Άγκυρα και η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση (GNA) της Λιβύης. Η συμφωνία αυτή μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για τη χορήγηση στρατιωτικής βοήθειας από την Τουρκία στην κυβέρνηση του Φάγιεζ αλ Σάρατζ. Η Άγκυρα έχει ήδη στείλει στρατιωτικά εφόδια στη Λιβύη, κατά παράβαση του εμπάργκο πώλησης όπλων που έχει επιβάλει ο ΟΗΕ, σύμφωνα με μια έκθεση εμπειρογνωμόνων του Οργανισμού την οποία είδε το πρακτορείο Reuters τον περασμένο μήνα.
- Oτι η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης για την εκτός διεθνούς δικαίου οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, όπως και η αποστολή τουρκικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Λιβύη με σκοπό να πολεμήσουν στο πλευρό της κυβέρνησης Φάρατζ, επιβεβαιώνει την αποφασιστικότητα του Ερντογάν να παρεμβληθεί δυναμικά μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και να μετατρέψει τη χώρα του σε περιφερειακή δύναμη, πιο συγκεκριμένα στην ηγεμονική δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου.
- Oτι δεν είναι τυχαία ούτε η στιγμή (εν μέσω έντασης στην ανατολική Μεσόγειο και το νότιο Αιγαίο) ούτε το μέσο εκπομπής του μηνύματος (μια ελληνική εφημερίδα, το «Βήμα της Κυριακής». Η Αγκυρα επέλεξε να αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης την ώρα που έχουν επιταθεί οι φόβοι για θερμό επεισόδιο τον Ιανουάριο, μετά από αποστολή τουρκικού ερευνητικού σκάφους σε ελληνική θαλάσσια περιοχή.
Σε συνέντευξή του στον Αγγ.Αθανασόπουλο ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου σημειώνει: «Η επιλογή να λυθούν οι διαφορές μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν συζητήθηκε ανοιχτά στη συνάντηση του προέδρου μας με τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη στο Λονδίνο, καθώς είναι ένα ζήτημα που αφορά μεταγενέστερο στάδιο. Δεν αναγνωρίζουμε αυτόματα την υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου και η Ελλάδα έχει διατυπώσει επιφύλαξη επί της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου για τις θαλάσσιες οριοθετήσεις. Ωστόσο, παραμένουμε ανοιχτοί σε όλες τις επιλογές που είναι αποδεκτές για τις δύο πλευρές, αλλά πρέπει να έχουμε μια διαδικασία διαλόγου για να φθάσουμε σε ένα αμοιβαία αποδεκτό αποτέλεσμα».
Oπως τονίζουν πολύ καλά πληροφορημένες πηγές, παρόλο που ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας στη συνέντευξή του υπερασπίζεται τις τουρκικές προκλήσεις του τελευταίου διαστήματος, οι δηλώσεις αυτές δημιουργούν νέα δεδομένα. Είναι γεγονός ότι η Αγκυρα όταν μιλά για διάλογο εννοεί εφόλης της ύλης διάλογο.
Είναι επίσης δεδομένο ότι δεν θα υπογράψει συνυποσχετικό αν δεν βρει έναν έμμεσο τρόπο να εντάξει την αυθαίρετη θεωρία της για τις «γκρίζες ζώνες».
Υπ αυτό το πρίσμα, εξετάζονται τέσσερα σενάρια :
- H αποστολή εκ μέρους της Τουρκίας, ερευνητικού σκάφους νότια της Κρήτης αλλά σε περιοχή που ανήκει στη Λιβύη. Εάν το ερευνητικό σκάφος κινηθεί πέραν της μέσης γραμμής προς την πλευρά της Λιβύης, η ενέργεια δεν θα θεωρηθεί παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων
- Η αποστολή ερευνητικού σκάφους σε περιοχή ελληνικής δικαιοδοσίας, αλλά χωρις τη συνοδεία πολεμικών σκαφών
- Η αποστολή ερευνητικού σκάφους, συνοδεία τουρκικών πολεμικών σκαφών
- Η αποστολή ερευνητικού σκάφους, σε περιοχή ελληνικής δικαιοδοσίας, παρουσία τουρκικών πολεμικών σκαφών αλλά και μαχητικών αεροσκαφών.
Είναι προφανές ότι κάθε ένα από τα παραπάνω σενάρια έχει διαφορετική βαρύτητα και για την διαχείρισή τους γίνονται οι ανάλογοι σχεδιασμοί.
Ταυτοχρόνως, η ελληνική διπλωματία προετοιμάζεται εντατικά για το ενδεχόμενο προσφυγής στο Διεθνές Δικατήριο της Χάγης, γνωρίζοντας ότι η διαφορά γύρω από την οριοθέτηση της υφλακοκρηπίδας θα αγγίξει εκ των πραγμάτων και άλλα «παρεμπίπτοντα ζητήματα». Το επικρατέστερο σενάριο αναφέρεται σε κλιμακωτά χωρικά ύδατα (από 6 έως 12 ναυτικά μίλια) και σε εναρμονισμό του εναέριου χώρου.
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, αν ανοίξει ο δρόμος για διάλογο με την Τουρκία που θα οδηγήσει στη Χάγη, θα υπάρξει συναίνεση κυβέρνησης και αντιπολίτευσης. Το πιθανότερο είναι ότι θα προκύψουν εγκάρσιες τομές στα κόμματα.