Στην εκτίμηση, ότι «οι πρόσφατες εξελίξεις ως προς την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο και ιδίως η επιστολή που απηύθυνε στις 13 Νοεμβρίου ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Τουρκίας στα Ηνωμένα Έθνη προς τον γενικό γραμματέα και η φερόμενη ως σύμβαση οριοθέτησης των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης της κυβέρνησης Σάρατζ, επιβάλλουν να επανεξετάσουμε παραδοχές ή αδράνειες των τελευταίων 45 ετών από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο έως σήμερα» προέβη χθες ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, μιλώντας στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία» στην Αθήνα, για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.
Η Ντόρα Μπακογιάννη από την πλευρά της, προέτρεψε την Αθήνα να προχωρήσει άμεσα με τις οριοθετήσεις ΑΟΖ με την Αλβανία, την Αίγυπτο και την Ιταλία, κάνοντας μάλιστα ειδική μνεία στην Αλβανία υπό το πρίσμα και των τελευταίων ευρωπαϊκών εξελίξεων. Αναφέρθηκε επίσης στην πολιτική υποχρέωση της Άγκυρας να αποδεχθεί τη δικαιοδοσία της Χάγης, ώστε να υπογραφεί συνυποσχετικό και να λυθούν τα θέματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ υποστήριξε επίσης. «Είμαστε έτοιμοι να προσέλθουμε στο τραπέζι του διαλόγου, αλλά δεν πρόκειται να αποδεχτούμε την επιβολή απόψεων κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου.
Η κυρία Ντορα Μπακογιάννη και ο κ. Ευαγγελος Βενιζέλος, έχοντας αναλάβει και οι δύο τα ηνία της ελληνικής διπλωματίας στο παρελθόν ως υπουργοί Εξωτερικών, συνοδεύονταν από τον πρέσβη επί τιμή Γιώργο Σαββαΐδη και τον πρέσβη επί τιμή Παύλο Αποστολίδη.
Ο πρώτος υπήρξε Γενικός Γραμματέας του ΥΠΕΞ και ήταν αυτός που χειρίστηκε και την προσφυγή της τότε ΠΓΔΜ στη Χάγη μετά το Βουκουρέστι, ενώ είχε πρωταγωνιστήσει στις διαπραγματεύσεις με την Αίγυπτο και τη Λιβύη για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών. Ο κ. Αποστολίδης έχει επίσης διατελέσει Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εξωτερικών επί Θεόδωρου Πάγκαλου στην κυβέρνηση Σημίτη, ενώ από το 1999 ως το 2004 χρημάτισε διοικητής της ΕΥΠ.
Ντόρα: H Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με ένα περιβάλλον αποσταθεροποιημένο
Ποτέ δεν θα διαπραγματευτούμε την εθνική μας κυριαρχία, αυτήν θα την υπερασπιστούμε με κάθε τρόπο», σημείωσε η κυρία Μπακογιάννη, και παραδέχτηκε ότι η Ελλάδα είναι αντιμέτωπη με ένα περιβάλλον τόσο περίπλοκο, όσο και αποσταθεροποιημένο, με την ευρύτερη περιοχή να έχει βιώσει τεκτονικές αλλαγές. Έφερε ως παράδειγμα την στρατηγική του Ελσίνκι, η οποία πλέον δεν μπορεί να συνεχίζει να υιοθετείται. Υποστήριξε ότι πρέπει να αντικατασταθεί από μια «ειδική σχέση μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας».
Ο κ. Βενιζέλος από την πλευρά του, τόνισε ότι η Ελλάδα πρέπει να προστατεύσει και όχι «να δείχνει ότι προστατεύει» τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Συμφώνησε με την κ. Μπακογιάννη στο ζήτημα της επανένταξης των διερευνητικών διαδικασιών για χάραξη ΑΟΖ στο Αιγαίο, ενώ παραδέχτηκε ως ύστατο στόχο την υπογραφή συνυποσχετικού για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Υποστήριξε ότι την πρωτοβουλία αυτή «θα πρέπει να την ορίζουμε εμείς και όχι η παραβατικότητα της γείτονος. Πρέπει να ενεργοποιήσουμε και να επικαιροποιήσουμε τις προτάσεις μας δηλώνοντας ότι θα δεχθούμε την ετυμηγορία του ΔΔ της Χάγης. Δεν βοηθούν πρωτοβουλίες η μερική οριοθέτηση χωρικών υδάτων στο Ιόνιο ή η μερική ανακήρυξη ΑΟΖ με την Αίγυπτο», είπε.
Βενιζέλος: Να εγκαταλείψουμε τον ρητορικό πατριωτισμό
Ακόμα, εξέφρασε την άποψη ότι η Τουρκία απομακρύνεται «από τα στοιχεία που ορίζουν τη συμπεριφορά μια αστικής φιλελεύθερης Δημοκρατίας και μιας χώρας του ΝΑΤΟ», ενώ σχετικά με τη διαδικασία για προσφυγή στη Χάγη τόνισε πως «θα πρέπει να την ορίζουμε εμείς και όχι η παραβατικότητα της Άγκυρας». «Δεν βοηθούν πρωτοβουλίες η μερική οριοθέτηση χωρικών υδάτων στο Ιόνιο ή η μερική ανακήρυξη ΑΟΖ με την Αίγυπτο», πρόσθεσε και επεσήμανε πως «η Ελλάδα πρέπει να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και όχι απλά να δείχνει ότι τα προστατεύσει».
«Πρέπει να αποσαφηνιστεί η εθνική γραμμή και να καταστεί αρραγές το εσωτερικό μέτωπο, και στην Ελλάδα, και στην Κύπρο. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από την εγκατάλειψη του ρητορικού πατριωτισμού και της ροπής προς την εθνικολαϊκιστική ευκολία, μέσα από την ανάδειξη της σημασίας του πραγματικού πατριωτισμού. Οι προτάσεις πρέπει να είναι σύμφωνες με το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, να προβάλουν τα δικαιώματα όλων των νησιών στις θαλάσσιες ζώνες και να λαμβάνουν υπόψη το συνολικό μήκος των ακτογραμμών στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο», είπε ο κ. Βενιζέλος και κατέληξε:
«Η αυτονόητη διπλωματική πρωτοβουλία που θα πρέπει να λάβει η Ελλάδα, είναι η διατύπωση επίσημης πρότασης για την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο ταυτοχρόνως, και σε περίπτωση διαφωνίας, την υπογραφή συνυποσχετικού που θα αναγνωρίζει την δικαιοδοσία του διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Ταυτοχρόνως, η Ελλάδα πρέπει να αναλάβει την πρωτοβουλία της επανάληψης των διαβουλεύσεων για την επικαιροποίηση των μέτρων οικοδόμησης της εμπιστοσύνης».
Σαββαϊδης: Ποιές στρατηγικές έχουν βαρύ κόστος…
Ο κ. Σαββαϊδης είπε ότι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της θάλασσας είναι θετική ως προς την Ελλάδα, αλλά προβληματικά ασαφές ως προς τις οριοθετήσεις υφαλοκρηπίδας.
«Διαπραγμάτευση οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών κατά το διεθνές δίκαιο, δεν σημαίνει αποδοχή ή παραδοχή διεκδικήσεων διαστρεβλωμένων δικαιωμάτων ή μεθοδεύσεων. Διάλογος με απόντες, κωφούς ή υποστηρικτές κατ’ όνομα μόνο της καλής γειτονίας δεν γίνεται να υπάρξει. Διαπραγμάτευση παρομοίων θεμάτων υπό το κράτος μεγαφώνων και προβολέων, πουθενά στον κόσμο δεν διεξάγεται και εάν επιχειρηθεί θα είναι εξ ορισμού αδιέξοδος. Συνομωσιολογία και υπαινιγμοί προδοσίας, κατά ισοπεδωτικό, με άγνοια των γεωπολιτικών δεδομένων, είναι γνώριμες συνταγές που οδηγούν, είτε στην αδράνεια, είτε σε στρατηγικές και τακτικές που μπορεί να έχουν βαρύ κόστος για τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της χώρας», ανέφερε ο πρέσβης επί τιμή, Γιώργος Σαββαΐδης.
Ο κ. Σαββαΐδης, πρόσθεσε ότι η σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας είναι γενικώς θετική για τις ελληνικές θέσεις, αλλά προβληματικά ασαφής ως προς τις οριοθετήσεις της υφαλοκρηπίδας.
Αποστολίδης: Δημιουργεί προηγούμενο η συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης
Τέλος, ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης αναγνώρισε ότι είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί μια συμφωνία με την Τουρκία στο Αιγαίο λόγω της γεωγραφικής σύνθεσης της περιοχής, της εγγύτητας δηλαδή των πολλών ελληνικών νησιών με τις τουρκικές ακτές.
«Χωρίς να το πολυκαταλάβουμε, η διαφορά μας με την Τουρκία μεταφέρθηκε από το Αιγαίο στην ανατολική Μεσόγειο», ανέφερε ο πρέσβης επί τιμή Παύλος Αποστολίδης.
Συνεχίζοντας, ο κ. Αποστολίδης εκτίμησε ότι το πρόβλημα ξεκίνησε μετά τις συμφωνίες που έκανε η Κύπρος για την οριοθέτηση της ΑΟΖ. Αναφερόμενος στη συμφωνία της Τουρκίας με την Λιβύη για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών, είπε ότι δημιουργεί προηγούμενο: «Εμείς βέβαια δηλώνουμε πως η συμφωνία είναι ανυπόστατη», είπε ο κ. Αποστολίδης, αλλά «δεν μπορούμε να αποκλείσουμε περαιτέρω ανάφλεξη, γιατί ακούμε συνέχεια απειλές και προθέσεις για έρευνες και στο λιβυκό κομμάτι για λογαριασμό της Λιβύης».
«Όλες οι διαφορές γύρω από θαλάσσιες ζώνες, λύνονται ειρηνικά, και αυτό πρέπει να επιδιώξουμε. Ο διάλογος και η διαπραγμάτευση είναι αναγκαστική οδός», κατέληξε ο κ. Αποστολίδης.
Παρόντες στην εκδήλωση ήταν μεταξύ άλλων, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Παναγιώτης Πικραμένος, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού, Δημήτρης Τσιόδρας, η διευθύντρια του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, ο π. υπουργός Άμυνας (κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ) ναύαρχος Αποστολάκης, οι βουλευτές Θεόδωρος Ρουσόπουλος, Ανδρέας Λοβέρδος (κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΙΝΑΛ), Διονύσης Χατζηδάκης, Ζέτα Μακρή, Τάσος Χατζηβασιλείου κ.ά..