Στην επανεξέταση του κανονιστικού πλαισίου που αφορά στο μάθημα των Θρησκευτικών θα προχωρήσει το υπουργείο Παιδείας, στον απόηχο της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές και αντίθετες στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου τις αποφάσεις του τέως υπουργού Παιδείας, Κώστα Γαβρόγλου, με τις οποίες καθορίσθηκαν τα προγράμματα σπουδών του μαθήματος των θρησκευτικών στο δημοτικό, το γυμνάσιο και το λύκειο.
Όπως σημειώνει το υπουργείο, οι ενέργειες που θα γίνουν για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών θα έχουν γνώμονα τη διασφάλιση της συμβατότητας των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές.
Αναλυτικά, η ανακοίνωση του υπουργείου:
«Το υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων θα μελετήσει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας προκειμένου ακολούθως να επανεξετάσει εξ’ αρχής το σχετικό κανονιστικό πλαίσιο, προβαίνοντας στις ενδεδειγμένες ενέργειες για την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών και για την τροποποίηση της δήλωσης απαλλαγής από αυτό. Γνώμονάς μας, να διασφαλιστεί η συμβατότητα των σχετικών ρυθμίσεων με τις συνταγματικές επιταγές».
Η αντίδραση Γαβρόγλου
Για κατάργηση ολόκληρης της επιστημονικής, παιδαγωγικής και θεολογικής εξέλιξης του μαθήματος μετά το 1974, κάνει λόγο ο πρώην υπουργός Παιδείας, Κώστας Γαβρόγλου, αναφορικά με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
«Το μάθημα των Θρησκευτικών, σύμφωνα με την σημερινή απόφαση του ΣτΕ, δεν είναι πλέον μάθημα αλλά κατήχηση» αναφέρει σε δήλωσή του.
Μεταξύ άλλων, κάνει λόγο ότι η απόφαση του ΣτΕ «καταργεί τη συνειδητή προσπάθεια χιλιάδων Θεολόγων να κατακτήσουν στη συνείδηση των συναδέλφων τους αλλά και των μαθητών όπως και στην καθημερινή παιδαγωγική πράξη την πραγματική επιστημονική και παιδαγωγική ισοτιμία του μαθήματος των Θρησκευτικών με τα άλλα μαθήματα του ωρολογίου προγράμματος».
Φίλης: Γυρίζουμε την εκπαίδευση στη δεκαετία του ’50
Αντίθετη στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, χαρακτηρίζει την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για το μάθημα των Θρησκευτικών ο τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ, Νίκος Φίλης, και σημειώνει ότι, εφόσον οδηγεί το μάθημα να λάβει τη μορφή της κατήχησης, τελικώς, οδηγεί τα πράγματα ώστε το μάθημα των θρησκευτικών να γίνει προαιρετικό.
«Με την απόφασή του, το ΣτΕ επαναλαμβάνει την προηγούμενη σύμφωνα με την οποία το μάθημα των θρησκευτικών πρέπει να έχει κατηχητικό χαρακτήρα» επισημαίνει ο κ. Φίλης και προσθέτει: «Πρόκειται για απόφαση που αντίκειται στο Σύνταγμα και την Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Είναι περίεργο ότι το Ανώτατο Δικαστήριο, που έχει επιφορτιστεί με την αρμοδιότητα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων των πολιτών, να νομολογεί επί θεολογικών και παιδαγωγικών ζητημάτων, ως να ήταν Οικουμενική Σύνοδος ή Παιδαγωγικό Ινστιτούτο».
Όπως τονίζει ο κ. Φίλης, «με τα νέα Προγράμματα Σπουδών (τα επονομαζόμενα Φίλη και στη συνέχεια Γαβρόγλου), επιχειρήσαμε το μάθημα των θρησκευτικών να είναι μάθημα γνώσης και όχι πίστης, προβληματισμού και ουσιαστικής μάθησης και όχι κατήχησης και προσηλυτισμού. Αυτή η κατεύθυνση αντανακλά τη νέα κοινωνική πραγματικότητα και ανταποκρίνεται σε ένα σχολείο κοσμικό και δημοκρατικό. Γι’ αυτό, άλλωστε, τα νέα προγράμματα, παρά τον πόλεμο ορισμένων κέντρων, αγκαλιάστηκαν από τη μεγάλη πλειοψηφία των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων. Οι αποφάσεις του ΣτΕ γυρίζουν την εκπαίδευση στη σκοτεινή δεκαετία του ’50 και στο «ελληνοχριστιανικό» Σύνταγμα του 1952».
Η αντίδραση της Πανελλήνιας Ενωσης Θεολόγων
Από την άλλη, η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων ζητεί από το υπουργείο Παιδείας να αποσύρει άμεσα τα αντισυνταγματικά Προγράμματα Σπουδών Γαβρόγλου.
Σύμφωνα με τον Παναγιώτη Τσαγκάρη, γενικό γραμματέα της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων (ΠΕΘ), μετά και τις σημερινές αποφάσεις του ΣτΕ (1749 και 1750/2019), το υπουργείο Παιδείας οφείλει να προχωρήσει σε αυτό που δεν έκανε από την αρχή της σχολικής χρονιάς:
«Στην άμεση απόσυρση των παράνομων-αντισυνταγματικών, αντιπαιδαγωγικών και αντιχριστιανικών Θρησκευτικών (Προγραμμάτων Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών και των βιβλίων-φακέλων του μαθήματος) που εισήγαγε η προηγούμενη πολιτική ηγεσία (Φίλης-Γαβρόγλου) στα σχολεία με σκοπό την πνευματική διάβρωση και προσηλυτισμό των ορθόδοξων μαθητών στην πολυθρησκεία. Η επιστροφή του σχολείου στην ορθόδοξη κανονικότητα μετά και τις αποφάσεις του ΣτΕ είναι πλέον μονόδρομος για το υπουργείο Παιδείας και νομίζω και παλλαϊκή απαίτηση. Το υπουργείο Παιδείας, όπως έσπευσε άμεσα να εφαρμόσει την απόφαση της Ανεξάρτητης Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων για την αναγραφή του θρησκεύματος και της ιθαγένειας στους τίτλους σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οφείλει το ίδιο να πράξει για την απόφαση του ανωτάτου δικαστηρίου της χώρας του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών. Αυτό είναι το δίκαιο και αυτό πρέπει να γίνει άμεσα πράξη».
ΚΙΝΑΛ: Πράξη θανάτου επιστημονικών, παιδαγωγικών και δημοκρατικών κατακτήσεων
Σε οξύ τόνο τοποθετήθηκε απέναντι στην απόφαση του ΣτΕ για τα θρησκευτικά και το ΚΙΝΑΛ. Σε ανακοίνωσή του επισημαίνεται ότι «η σημερινή απόφαση του ΣτΕ για τα Θρησκευτικά αποτελεί “αλλαγή παραδείγματος” και, ταυτοχρόνως, τη ληξιαρχική πράξη θανάτου επιστημονικών, παιδαγωγικών και δημοκρατικών κατακτήσεων σαράντα χρόνων». Σύμφωνα με το ΚΙΝΑΛ, «επιχειρείται όχι η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης (όπως αναφέρει ρητά το Σύνταγμα), ούτε καν η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής συνείδησης (όπως αναφέρει η απόφαση του ΣτΕ) αλλά η επιβολή με τη χρήση των κρατικών μηχανισμών μιας συγκεκριμένης αντίληψης για την Ορθοδοξία που την εκφράζουν αυτοί που σήμερα χαίρονται. Παραφράζοντας το γνωστό μεταξικό ποιηματάκι, ας αναρωτηθούμε “ποιοι χαίρονται και χαμογελούν σήμερα πατέρα;”. Η απάντηση είναι ξεκάθαρη. Είναι οι ιδεολογικοί επίγονοι του Μεταξά και του Παπαδόπουλου, οι υποστηρικτές του Γ’ Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού». Καταλήγοντας το ΚΙΝΑΛ αναφέρει ότι «για την σημερινή, αδιανόητα αρνητική εξέλιξη έχουν ιστορικές ευθύνες και οι Υπουργοί του ΣΥΡΙΖΑ γιατί τόσο σοβαρά θέματα δεν είναι δυνατόν να τα χειρίζεται κάποιος με ιδεοληψίες, γιουρούσια και χωρίς συμμαχίες. Τώρα όμως δεν προέχει το ποιος έφταιξε αλλά το πώς δεν θα επιτραπεί σε μια Κυβέρνηση της Δεξιάς να μετατρέψει το σχολείο σε ένα γιγάντιο Κατηχητικό οποιασδήποτε θρησκευτικής κοινότητας (γιατί για όσους δεν πρόσεξαν την απόφαση του ΣτΕ, κατήχηση πλέον θα κάνουν όλοι). Προέχει να υπερασπιστούμε το δικαίωμα των Θεολόγων να διδάσκουν ένα κανονικό μάθημα και όχι να κατηχούν τα παιδιά».