Οι μέρες της τρόικας μοιάζουν να είναι μετρημένες. Όχι γιατί το απαιτεί η ελληνική κυβέρνηση αλλά γιατί το είχε θέσει ως στόχο ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ κατά την προεκλογική του εκστρατεία για την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Υπό την έννοια αυτή οι αποκαλύψεις της Handelsblatt αρχικώς περί αποδοχής από πλευράς Γιούνκερ της ιδέας όντως αντικατασταθεί η Τρόικα και έπειτα περί σκέψεων αποχώρησης της Ευρωπαϊκης Κεντρικής Τράπεζας από αυτήν, δεν αποτελούν και τόσο «αποκαλύψεις». Αυτό υποστηρίζει και η εφημερίδα Le Monde, η οποία λίγο πολύ παρουσιάζει ως μάλλον δεδομένη τη σταδιακή κατάργηση της Τρόικας τους επόμενους μήνες, σημειώνοντας ότι έχει ήδη εκπονηθεί σχετική έκθεση για την αντικατάστασή της από κάποια άλλη δομή με εντολή του Γιούνκερ.
«Στο μέλλον θα πρέπει να είμαστε σε θέση να αντικαταστήσουμε την τρόικα με μία δομή με μεγαλύτερη δημοκρατική νομιμοποίηση και περισσότερο υπόλογη για τις ενέργειές της, βασισμένη στις ευρωπαϊκές δομές, με ενισχυμένο κοινοβουλευτικό έλεγχο, τόσο σε ευρωπαϊκό, όσο και σε εθνικό επίπεδο», αναφέρεται στο πρόγραμμα του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.Μόλις τις 16 Ιανουαρίου ενώπιον της Εθνικής Σχολής Διοίκησης (ENA) στο Στρασβούργο ο πρόεδρος της Επιτροπής τόνιζε: «Οι μηχανισμοί διαχείρισης της κρίσης που είχαμε δεν ήσαν πολύ δημοκρατικοί. Ανέκαθεν θεωρούσα ότι έπρεπε να προσθέσουμε μία δόση δημοκρατίας στην Τρόικα. Σημειώνω, εξάλλου, ότι ο γενικός συνήγορος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου του Λουξεμβούργου (…) φαίνεται ότι θέλει να απαγορεύσει στην ΕΚΤ να παραμείνει μέλος της Τρόικα εάν, στο εξής, όπως έχει κάνει στο παρελθόν, η ΕΚΤ μπορεί να ορίζει τους όρους ενός προγράμματος προσαρμογής και παράλληλα να συμμετέχει στην εφαρμογή του προγράμματος αυτού. Αυτό αποτελεί ένδειξη ότι η Τρόικα υπό την μορφή που την έχουμε γνωρίσει μέχρι σήμερα δεν έχει μέλλον».«Θα ήθελα να υπάρξει μία κοινοβουλευτική δομή, από μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και μέλη των εθνικών Κοινοβουλίων, που θα συνέρχεται συστηματικά για να συζητήσει τα μεγάλα οικονομικά θέματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης» είχε επίσης προτείνει ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Η παρατήρηση περί θέσπισης κάποιου είδους ελέγχου, κοινοβουλευτικού, επί των πεπραγμένων της Τρόικας δεν είναι, όπως εκτιμά η γαλλική εφημερίδα, «έμπνευση» Γιούνκερ αλλά το αποτέλεσμα της σκληρότατης κριτικής που άσκησε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ως σώμα την άνοιξη του 2014, όσον αφορά στην τρόικα και στην λειτουργία της μετά από την ολοκλήρωση σχετικής έρευνας.
Μεταξύ άλλων αναφερόταν στην έκθεση αυτή, την οποία υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο ότι η Τρόικα έδωσε προτεραιότητα σε περικοπές στην περίπτωση της Ελλάδας έναντι διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, αγνοώντας τις κοινωνικές και εργασιακές συνθήκες που επικρατούσαν στη χώρα. Παράλληλα, υπογραμμιζόταν ότι η Τρόικα αποτελούνταν από «δευτεροκλασάτους τεχνοκράτες» και ότι αυτό είχε ως αποτέλεσμα και την έλλειψη αποτελεσματικότητας και την καλλιέργεια συναισθημάτων ταπείνωσης στην ελληνική πολιτική ηγεσία αλλά και στο λαό.
Η Monde εμφανίζεται σίγουρη ότι ό,τι και αν αποφασιστεί στο άμεσο μέλλον για την Ελλάδα, πχ παράταση του προγράμματος, ανανέωσή του ή ένα νέο πρόγραμμα που δεν θα λέγεται πρόγραμμα και θα έχει μια άλλη ονομασία, το πιθανότερο είναι ότι ο έλεγχος της εφαρμογής του δεν θα γίνεται από την «Τρόικα». Θα γίνεται από κάποιο σώμα, που ίσως θα έρχεται εδώ ή θα κανονίζει συναντήσεις με ελληνικές αντιπροσωπείες στις Βρυξέλλες, το οποίο πιθανώς να έχει άλλο όνομα, πχ «τρίο», όπως είπε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν και στο οποίο πιθανώς να είναι πιο έντονη η παρουσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (με την έννοια ότι είναι ένα όργανο, σε τελική ανάλυση, εκλεγμένο) και όχι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ή του ΔΝΤ.
Όπως και να έχει πάντως, τα σχέδια Γιούνκερ θα παραμείνουν για κάποιο καιρό ακόμη στο συρτάρι, καθώς ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν θέλει να συνδεθεί η αλλαγή αυτή με την άνοδο στην εξουσία του ΣΥΡΙΖΑ, κάτι που θα έδινε πολλούς «πόντους» πολιτικής επιρροής στο ΣΥΡΙΖΑ, θα λειτουργούσε πιθανώς ως «παράδειγμα» για άλλες χώρες, ενώ θα προκαλούσε οργή σε κάποιες άλλες χώρες με «σκληρότερες» απόψεις.
Γνωστός οπαδός των ισορροπιών και των μη βιαστικών κινήσεων, ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ εκτιμάται ότι θα περιμένει πρώτα να καταλαγιάσει η όλη ιστορία της διαπραγμάτευσης, να συμφωνηθεί το νέο πλαίσιο και μετά να χρησιμοποιήσει ως το τελικό «κερασάκι στην τούρτα» για την ελληνική Κυβέρνηση η κατάργηση της «Τρόικας» και της αντικατάστασής της από έναν άλλο μηχανισμό.