Εν μέσω μιας εξαιρετικά ευαίσθητης και επικίνδυνης φάσης των ελληνοτουρκικών αλλά και των σχέσεων Άγκυρας και ΗΠΑ, ο Τούρκος πρόεδρος εκτόξευσε νέες απειλές εις βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου. Την ίδια στιγμή ο υπουργός εξωτερικών Τσαβούσογλου ανανεώνει το casus belli μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Τις προκλητικές δηλώσεις του ο «Σουλτάνος» έκανε, μέσα στο αεροπλάνο της επιστροφής του από το Αζερμπαϊτζάν, απαντώντας σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων: «Εμείς δεν έχουμε πρόβλημα στρατιωτικής βάσης στην τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου. Είναι θέμα λίγων λεπτών να φτάσουμε εκεί από τα δικά μας εδάφη, όπως και να φτάσουμε στην ανατολική Μεσόγειο. Η Ελλάδα δεν έχει μια τέτοια εγγύτητα. Όμως υπάρχει ο ψυχολογικός παράγοντας. Αν χρειαστεί θα ιδρύσουμε στρατιωτική βάση. Είναι σημαντική η στρατιωτική μας ύπαρξη εκεί», είπε. «Μας λένε πως πρέπει να μειώσουμε τον αριθμό των στρατιωτικών μας δυνάμεων στο νησί, συνέχισε. Μην μας παρεξηγήσουν όμως, δεν θα τον μειώσουμε, θα τον αυξήσουμε».
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, είπε «δεν ακούν λόγια. Αν άκουγαν θα είχαμε λύσει το θέμα με τον Κόφι Ανάν. Τι υποσχέθηκαν στο δημοψήφισμα και τι έκαναν; Εμείς είπαμε το ναι εκείνοι όχι. Έβαλαν αυτούς στην ΕΕ, εμάς μας άφησαν έξω».
Απειλές πολέμου
Απειλητικά μηνύματα έστειλε και o Μεβλούτ Τσαβούσογλου, φέρνοντας ξανά στο προσκήνιο το casus belli για το Αιγαίο και την ελληνική υφαλοκρηπίδα στο Καστελόριζο, αλλά και για το Κυπριακό.
Ο κ. Τσαβούσογλου σε συνέντευξή του στα «Νέα» έθεσε ένα πλήρως επιθετικό πλαίσιο στο τραπέζι, το οποίο, όσο κι αν επιθυμεί ίσως η Αθήνα να παραβλέψει, δεν μπορεί για πολύ να το αγνοεί.
Η περιπέτεια στην οποία έχει εισέλθει η Τουρκία με τις απρόβλεπτες εξελίξεις στη Συρία γύρω από την Ιντλίμπ, όπου διακυβεύεται όλη η στρατηγική της στο Συριακό, οι νεόκοπες συμμαχίες με τον Βλαντιμίρ Πούτιν και η αξιοπιστία της ως επίδοξης περιφερειακής δύναμης, την καθιστά επικίνδυνη και απρόβλεπτη, ενώ οι τραυματισμένες σχέσεις με την Ουάσινγκτον στερούν πλέον το, έστω και της τελευταίας στιγμής, «χαλινάρι» που θα τη συγκρατούσε από μια τυχοδιωκτική, επιθετική ενέργεια εναντίον της Ελλάδας ή της Κύπρου.
Στο πλαίσιο αυτό, έχει ιδιαίτερη σημασία η ανάλυση των μηνυμάτων που έστειλε η Άγκυρα μέσω της συνέντευξης του Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Η υφαλοκρηπίδα
Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών επαναφέρει τη «συμφωνία της Βέρνης» του 1976 για αποφυγή ερευνών και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στην υφαλοκρηπίδα του Αιγαίου και επικαλείται επίσης τα «κυριαρχικά δικαιώματα και νόμιμα συμφέροντα της Τουρκίας», τα οποία θυμίζουμε ότι είχαν αναγνωρισθεί από τη Συμφωνία της Μαδρίτης (1997).
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ θέτει μάλιστα ως κομβικό σημείο για την έρευνα και εκμετάλλευση της υφαλοκρηπίδας τη συμφωνία οριοθέτησής της, θέση σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν έχει δικαίωμα οποιασδήποτε δραστηριότητας. Ακόμη και σε σημεία για τα οποία δεν μπορεί να προβάλει την όποια διεκδίκηση ή αμφισβήτηση η Τουρκία
Σε σχέση με τη διαδικασία των διερευνητικών επαφών, την οποία αποφάσισαν οι κ. Κοτζιάς και Τσαβούσογλου να αναθερμάνουν, ο Τούρκος υπουργός θέτει όρια τα οποία ακυρώνουν εκ προοιμίου τη διαδικασία των συνομιλιών. Επιμένει ότι η υφαλοκρηπίδα θα οριοθετηθεί αφού βρεθούν «βιώσιμες και περιεκτικές λύσεις σε όλα τα αλληλένδετα θέματα που προκύπτουν από το Αιγαίο», η γνωστή θέση για εφ’ όλης της ύλης διάλογο, που περιλαμβάνει και τις «γκρίζες ζώνες».
Με το βλέμμα στους υδρογονάνθρακες
Η Τουρκία επιμένει στον διαχωρισμό της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου με την υφαλοκρηπίδα της Ανατολικής Μεσογείου, θεωρώντας ότι η θέση της είναι πιο ισχυρή στην κρίσιμη περιοχή της Αν. Μεσογείου, όπου και επικεντρώνεται το ενδιαφέρον για την ύπαρξη κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Ο κ. Τσαβούσογλου παραπέμπει στην αρχή της αναλογικότητας, για να εκμηδενίσει ουσιαστικά την ελληνική υφαλοκρηπίδα που οριοθετείται από τα «σύνορα» του Καστελόριζου, της Ρόδου και της Καρπάθου, λέγοντας ότι η Τουρκία «ως η χώρα με τη μεγαλύτερη ηπειρωτική ακτογραμμή στην Ανατολική Μεσόγειο, έχει νόμιμα δικαιώματα και ουσιώδη συμφέροντα στις θαλάσσιες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου».
Προσθέτει ακόμη ότι η χώρα του έχει «καταχωρίσει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της στην Ανατολική Μεσόγειο στον ΟΗΕ, τα δυτικά τερματικά σημεία της οποίας συνδέονται με τη μελλοντική λύση των διαφωνιών για το Αιγαίο».
Τα «εξωτερικά όρια» της τουρκικής υφαλοκρηπίδας στα οποία αναφέρεται ο κ. Τσαβούσογλου επικαλύπτουν πλήρως και απολύτως όλη την ελληνική και κυπριακή υφαλοκρηπίδα στην Ανατολική Μεσόγειο (καθώς δεν αναγνωρίζουν δικαίωμα υφαλοκρηπίδας στα νησιά πέραν των χωρικών υδάτων τους) και αφήνουν σε εκκρεμότητα μόνο το ακρότατο δυτικό άκρο, το οποίο σύμφωνα με την τουρκική θεώρηση θα προκύψει από την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου.
«Αιτία πολέμου»
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ ανανέωσε όμως και το casus belli, λέγοντας ότι η τουρκική θέση δεν έχει αλλάξει, επιμένοντας ότι η απόφαση της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης το 1995 (κήρυξε το casus belli σε περίπτωση που η Ελλάδα ασκήσει το δικαίωμά της που πηγάζει από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας για επέκταση των χωρικών υδάτων της έως τα 12 ν.μ.) ήταν «μια αντίδραση σε μια δράση».
«Ξεκαθαρίσαμε απολύτως τη θέση μας για το εύρος των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο καθώς και την αποφασιστικότητά μας να προασπίσουμε τα συμφέροντα της Τουρκίας στο Αιγαίο», είπε χαρακτηριστικά.