«Βασικός μας στόχος υπερβαίνοντας σταδιακά τους περιορισμούς της λιτότητας και σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, να επανεκκινήσουμε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση με όρους δημόσιου συστήματος υγείας και φροντίδας επικεντρωμένης στον άνθρωπο και τις ανάγκες του»
H παρέμβαση του Υπουργού Υγείας Α. Ξανθού στην ημερίδα της 7ης ΥΠΕ για την Ψυχική Υγεία στο Ηράκλειο:
Η οικονομική κρίση ως εκλυτικός παράγοντας για την εκδήλωση ψυχικών ασθενειών, αλλά και ως καθοριστικός παράγοντας αποδιοργάνωσης των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας, έχει ήδη περιγραφεί και τεκμηριωθεί στη διεθνή βιβλιογραφία. Στο νέο κοινωνικό τοπίο που έχει διαμορφωθεί στην Ελλάδα μετά από 8 χρόνια ύφεσης, ανεργίας και φτωχοποίηση , έχει δημιουργηθεί ένα περιβάλλον ψυχικής ευαλωτότητας για τα κοινωνικά στρώματα που έχουν πληγεί (μακροχρόνια άνεργοι, ηλικιωμένοι χωρίς φροντίδα, μονογονεϊκές οικογένειες, άστεγοι, πληθυσμοί προσφύγων –μεταναστών σε χώρους μαζικής φιλοξενίας και ιδιαίτερα σε συνθήκες εγκλεισμού ). Η ψυχική υγεία αυτών των ατόμων απειλείται και ευνοείται η εκδήλωση ψυχικών διαταραχών, η αυξημένη συχνότητα μείζονος κατάθλιψης ακόμα και η αυτοκτονική συμπεριφορά. Ο φαύλος κύκλος μεταξύ οικονομικής κρίσης , φτωχοποίησης και ψυχικής υγείας , ενισχύει τις ανισότητες και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Η παρέμβαση σε αυτόν τον φαύλο κύκλο αποτελεί κρίσιμη πολιτική προτεραιότητα για το Υπουργείο Υγείας . Η προστασία των ατόμων υψηλού κινδύνου, η δραστική αντιμετώπιση των κοινωνικών προσδιοριστών της ψυχικής νόσου, η προάσπιση του κοινωνικού κράτους και των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας , είναι οι άξονες αυτής της παρέμβασης.
Βασικός μας στόχος υπερβαίνοντας σταδιακά τους περιορισμούς της λιτότητας και σε συνεργασία με την επιστημονική κοινότητα και τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, να επανεκκινήσουμε την ψυχιατρική μεταρρύθμιση με όρους δημόσιου συστήματος υγείας και φροντίδας επικεντρωμένης στον άνθρωπο και τις ανάγκες του. Να επαναφέρουμε τη συζήτηση για την Κοινωνική Ψυχιατρική , για την εγκατάλειψη της ασυλικής-ιδρυματικής Ψυχιατρικής και για ένα ολοκληρωμένο σύστημα δομών και υπηρεσιών ψυχικής υγείας που θα παρέχονται με ολιστικό και συνεχή τρόπο στην κοινότητα, αποδυναμώνοντας έτσι το ρόλο των ειδικών ψυχιατρικών νοσοκομείων. Γιατί στον κατακερματισμένο ψυχικό κόσμο των ασθενών δεν μπορούμε να προσφέρουμε κατακερματισμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας . Αυτή η προσέγγιση είναι απολύτως συμβατή με το πολιτικό σχέδιο ενός νέου ανθρωποκεντρικού ΕΣΥ με επίκεντρο την ΠΦΥ , στηριγμένου στις αρχές της καθολικής πρόσβασης και της ισότιμης και αποτελεσματικής φροντίδας , με σεβασμό στα δικαιώματα και την αξιοπρέπεια των ασθενών.
Τι έχουμε κάνει και τι σχεδιάζουμε για το άμεσο μέλλον :
-Υλοποίηση του νόμου 4461/2017 για τη διοικητική μεταρρύθμιση των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας – έχει δρομολογηθεί η συγκρότηση των ΠεΔιΤοΨΥ και των Τομεακών Επιστημονικών Επιτροπών με συμμετοχή των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας . Επίκειται η συγκρότηση των Επιτροπών Ελέγχου και Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ψυχικά Ασθενών .
-Επανασχεδιασμός της Τομεοποίησης με προτεραιότητα στους Τομείς Ψυχικής Υγείας Ενηλίκων και Παιδιών-Εφήβων Αττικής και Θεσσαλονίκης.
-Νέο μεταβατικό πρόγραμμα ψυχιατρικής εφημερίας στο Λεκανοπέδιο
-Χρηματοδότηση δράσεων από το ΕΣΠΑ-ΜΔΤ για τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, την οργανωτική υποστήριξη των νέων περιφερειακών οργάνων διοίκησης, τη δημιουργία Φορέα Αξιολόγησης Ποιότητας των Μονάδων Ψυχικής Υγείας και την ενίσχυση των ΚΟΙΣΠΕ.
-Χρηματοδότηση από τα ΠΕΠ 7 Κέντρων Ημέρας για ν. Altzheimer – Άνοια .
-Σταδιακή ανάπτυξη νέων ψυχιατρικών κλινικών σε γενικά νοσοκομεία της περιφέρειας ( Ιπποκράτειο Θες/νίκης, Γιαννιτσών, Τρίπολης, Κορίνθου, Άργους, Καρδίτσας , Χαλκιδικής)
-Σύσταση Κέντρου Ψυχικής Υγείας Αθηνών και Κοινοτικού Κέντρου Ψυχικής Υγείας Παιδιών-Εφήβων ( Ιατροπαιδαγωγικό) στο Ρέθυμνο .
-Προκήρυξη επιπλέον 46 θέσεων μονίμων ψυχιάτρων(27) και παιδοψυχιάτρων (19) για τις δομές ψυχικής υγείας του ΕΣΥ.
-Δικτύωση και διασύνδεση των δομών Ψυχικής Υγείας και ΠΦΥ
-Αναδιοργάνωση του πλαισίου σχετικά με την ακούσια νοσηλεία και τους ποινικά ακαταλόγιστους ψυχικά ασθενείς ( σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης)
Η ενδυνάμωση της Ψυχικής Υγείας και το προοδευτικό όραμα της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης δεν είναι μόνο ζήτημα τήρησης υποχρεώσεων της χώρας απέναντι στην Ευρώπη , δεν είναι μόνο ζήτημα εναρμόνισης με τις κατευθυντήριες οδηγίες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας(ΠΟΥ) και της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας . Είναι και σοβαρό πολιτικό ζήτημα άρσης κοινωνικών ανισοτήτων και «μεροληψίας» υπέρ αδύναμων και ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού , είναι πρωτίστως ένα πρόταγμα ισότητας και ελευθερίας . Η αντιμετώπιση της ψυχικής νόσου με κοινωνική ευαισθησία και με σεβασμό των δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των ψυχικά ασθενών , είναι ζήτημα αξιοπιστίας του Κοινωνικού Κράτους , είναι υπόθεση Πολιτισμού και Δημοκρατίας για μια χώρα .