«Το νομοσχέδιο αυτό για το δομημένο περιβάλλον είναι ένα από τα σημαντικότερα νομοσχέδια της τελευταίας περιόδου, που μαζί με το νομοσχέδιο για το χωρικό σχεδιασμό, μπορούν πραγματικά να βάλουν τάξη σε ένα καθεστώς αυθαιρεσίας, ανομίας και ασυδοσίας, που επί δεκαετίες φτιάχτηκε στη χώρα», δήλωσε ο βουλευτής Κυκλάδων Νίκος Συρμαλένιος, μιλώντας στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής.
Ανέφερε επιπροσθέτως ότι το αποτέλεσμα αυτού του νομοσχεδίου, όπως και του προηγούμενου νομοσχεδίου του «χωρικού σχεδιασμού», που ψηφίστηκε περίπου πριν από ένα χρόνο περίπου, θα κριθούν στην πράξη. Και ανεφερε: «Για να κριθούν στην πράξη, πρέπει να συνδεθούν απόλυτα με την ταχύτητα της διοίκησης και των συναρμόδιων υπηρεσιών για την εφαρμογή αυτών των νομοσχεδίων, γιατί πράγματι έχουν ψηφιστεί πολλές φορές πολύ θετικά νομοσχέδια, τα οποία, όμως, δεν περνούν στην πράξη, γιατί τα αντιτιθέμενα συμφέροντα, μικρά και μεγάλα, ακυρώνουν αυτές τις νομοθετικές πρωτοβουλίες. Πιο συγκεκριμένα, νομίζω ότι αποτέλεσμα της ταχύτητας θα είναι να παρακαμφθούν κατά το δυνατόν ή να μην προσδιοριστούν χρονικά προεδρικά διατάγματα και υπουργικές αποφάσεις, που τίθενται μέσα στο νομοσχέδιο, ότι πρέπει να εκδοθούν, για να προχωρήσει περαιτέρω η υλοποίηση. Για παράδειγμα, για το προεδρικό διάταγμα για τη στελέχωση των Παρατηρητηρίων, Διευθύνσεων Ελέγχου Δόμησης και τα λοιπά, είτε σε περιφερειακό, είτε σε τοπικό επίπεδο, κατά την γνώμη μου θα πρέπει να προσδιορισθεί χρονοδιάγραμμα έκδοσης, που δεν μπορεί να
είναι πάνω από δύο μήνες. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με υπουργική απόφαση που υπάρχει στο άρθρο 66, για την επίσπευση του χωρικού σχεδιασμού, όπου με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, καθορίζεται το χρονοδιάγραμμα κ.ά.».
Αναφορικά με το άρθρο 3 του νομοσχεδίου, ο βουλευτή ανέφερε ότι ενώ σωστά συγκροτείται το Συμβούλιο Παρακολούθησης του Δομημένου Περιβάλλοντος, στο οποίο συμμετέχουν διάφοροι φορείς, δεν συμμετέχουν οι εκπρόσωποι των παραγωγικών φορέων, είτε αυτοί είναι εργαζόμενοι, είτε είναι επιχειρηματίες, είτε είναι αγρότες. Ωστόσο, αυτοί ακριβώς καλούνται να υλοποιήσουν το αναπτυξιακό σχέδιο, μέσα στο πλαίσιο ενός τοπικού ή περιφερειακού χωρικού σχεδιασμού. Συνεπώς, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να εκφράζονται μέσα στο Συμβούλιο Παρακολούθησης του Δομημένου Περιβάλλοντος.
Σχολιάζοντας το άρθρο 5, ο Ν. Συρμαλένιος ανέφερε: «Οι ελεγκτές δόμησης που συντάσσουν τα πορίσματα κ.λπ. και συντονίζουν τις συναρμόδιες υπηρεσίες σε ό,τι αφορά τα αυθαίρετα, κατά την άποψή μου, δεν χρειάζονται άλλες υπηρεσίες που να γίνονται αποδέκτες αυτών των πορισμάτων, αλλά να αποδέκτης να είναι απευθείας το Παρατηρητήριο Δόμησης, έτσι ώστε να μπορούν να προχωρούν ταχύτατα για να αίρονται και να θεραπεύονται οι αυθαιρεσίες οι οποίες υπάρχουν. Θα πρέπει να σας επισημάνω ότι στη νησιωτική περιοχή των Κυκλάδων, μόνο τον τελευταίο χρόνο στη Μύκονο που πήγαν οι ελεγκτές δόμησης, διαπίστωσαν πάνω από 200 αυθαίρετα. Κάτι αντίστοιχο υπάρχει και στην Σαντορίνη. Για να προχωρήσουν και να υλοποιηθούν μέτρα θεραπείας και κατεδάφισης, όπου χρειάζεται, κάποιων αυθαιρέτων, χρειάζεται να μην υπάρχουν πολλοί αποδέκτες. Αποδέκτης είναι το Παρατηρητήριο, το οποίο δίνει την εντολή με τα αρμόδια όργανα να προχωρήσει η υλοποίηση των μέτρων.
Σε σχέση με τα Συμβούλια της Αρχιτεκτονικής, τα οποία διαμορφώνονται σε κάθε περιφερειακή ενότητα θα πρέπει να αναφέρω ότι σε κάποιες περιφερειακές ενότητες που είναι μικρά νησιά υπάρχει πρόβλημα, όπως για παράδειγμα στην Κέα και στην Κύθνο, που δεν υπάρχει υπηρεσία δόμησης. Η υπηρεσία δόμησης ανήκει στην Σύρο. Στη Μύκονο δεν καταργήθηκε η Πολεοδομία, απλώς έχει έναν υπάλληλο που είναι υπόδικος και κάποιους συμβασιούχους, οι οποίοι δεν μπορούν να υπογράψουν. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει πρόβλημα όχι μόνο στη στελέχωση από πλευράς υπαλλήλων των Πολεοδομιών, αλλά και από πλευράς μηχανικών που συμμετέχουν στα αρχιτεκτονικά συμβούλια.
Σε σχέση με τους πόρους, μια και αναθέτουμε στις Περιφέρειες την υλοποίηση για την διεκπεραίωση όλων αυτών των αυθαιρέτων, υπάρχει ένα πρόβλημα. Απ’ ό,τι βλέπω, οι πόροι από τα πρόστιμα πηγαίνουν κατά 50% στο Πράσινο Ταμείο, 25% στις Περιφέρειες και 25% στους Δήμους. Θεωρώ ότι, οι Δήμοι έχουν πολύ μικρότερο αντικείμενο πάνω σε αυτό το θέμα, άρα καλό θα ήταν να αυξηθούν οι πόροι προς τις Περιφέρειες, που νομίζω ότι το είπε και ο Πρόεδρος της Ένωσης Περιφερειών στη διαβούλευση, και αντί για 25% να είναι τουλάχιστον, 35 με 40%.
Τέλος, αναφορικά με τα πρόστιμα και τις χρηματικές ποινές, εκτιμώ ότι θα έπρεπε να υπάρχει μια διάταξη που να αφορά τη στρατηγική για την εκτός σχεδίου δόμηση. Η θέση μας, καθώς και των παρατάξεων που κινούνται στον πολιτικό χώρο που στηρίζεται από το ΣΥΡΙΖΑ, όπως και άλλων προοδευτικών δυνάμεων, είναι η σταδιακή κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, με παράλληλη επέκταση των υπαρχόντων οικισμών. Αυτό είναι ένα θέμα που πραγματικά θα αποτελούσε τομή. Στο πλαίσιο της διαμόρφωσης του δομημένου περιβάλλοντος, όπως τίθεται από το νομοσχέδιο και στο πλαίσιο του χωρικού σχεδιασμού, μπορεί να προβλεφθεί και να ξεκινήσει».