Ο ασφυκτικός κλοιός των δανειστών, οι επαφές με Βερολίνο και Ουάσιγκτον, η έκρηξη Σαμαρά και το παρασκήνιο της διαπραγμάτευσης
των: Δήμητρας Κρουστάλλη, Αρη Ραβανού
Σε βαθιά νερά κινείται η διαπραγμάτευση της κυβέρνησης με την τρόικα επί οκτώ ημέρες. Πιέσεις, εκβιασμοί, προθέσεις που δεν ομολογούνται και κρύβονται πίσω από τους παραλογισμούς της διαπραγμάτευσης, συζητήσεις που διεξάγονται στις τρεις ηπείρους Αμερική, Ευρώπη και Ασία, επίσημες επαφές και κινηματογραφικές κρυφές συναντήσεις.
Η τελευταία αξιολόγηση του προγράμματος αποδεικνύεται παιχνίδι για ισχυρούς παίκτες, ιδίως από την πλευρά της Ελλάδας, καθώς η χώρα κινδυνεύει να μείνει μετέωρη πάνω από το χάσμα που ανοίγουν η ευρωζώνη και το ΔΝΤ. Η κατάσταση ήταν τόσο θολή και τεταμένη ώστε την Παρασκευή ο Αντώνης Σαμαράς δεν δίστασε να αποχωρήσει για λίγα λεπτά από τη συνάντηση με τον τούρκο πρωθυπουργό Αχμέτ Νταβούτογλου προκειμένου να ενημερωθεί από τον Σταύρο Παπασταύρου για τη συζήτηση που διεξαγόταν την ίδια ώρα στο Euro working Group.
Ο Πρωθυπουργός επιχείρησε να πείσει για τα ελληνικά επιχειρήματα έναντι των πιέσεων από το ΔΝΤ τα δύο σημαντικά κέντρα, το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον. Η κυβέρνηση εκτιμά ότι το ΔΝΤ επιθυμεί για δικούς του λόγους να έχει ρόλο στην ευρωζώνη και ενθαρρύνεται για αυτό από τη στάση της Γερμανίας, η οποία φοβάται άσχημες εξελίξεις για τις οικονομίες της Ιταλίας – την Παρασκευή υποβαθμίστηκε από τον οίκο Standard & Poor’s και τα ομόλογά της θεωρούνται λίγο καλύτερα από σκουπίδια – και της Γαλλίας. Από την άλλη πλευρά, η Ιρλανδία αναβαθμίστηκε. «Εχω μιλήσει με τους πάντες για να ξεμπλοκαριστεί η διαπραγμάτευση» έλεγε στους συνομιλητές του ο Πρωθυπουργός, ο οποίος τις τελευταίες ημέρες είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ, την επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ αλλά και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ.
Παρ’ όλα αυτά στις 2 Δεκεμβρίου ξημέρωσε μια «Μαύρη Τρίτη» για το Μέγαρο Μαξίμου. Η δημοσίευση στην εφημερίδα «Καθημερινή» του e-mail που έστειλε ο Γκίκας Χαρδούβελης στην τρόικα εκνεύρισε το πρωθυπουργικό περιβάλλον που άρχισε… ανακρίσεις. Το «πόρισμα» έδειχνε προς την κατεύθυνση του ΔΝΤ.
Η αφύσικη σιωπή
Η αιτία της πρωθυπουργικής οργής δεν ήταν μόνο η διαρροή ενός επίσημου εγγράφου, αλλά και η σιωπή της τρόικας επί δύο εικοσιτετράωρα, την οποία ο κ. Σαμαράς θεωρούσε «αφύσικη». Επιπλέον ήξερε και γεγονότα που ήταν γνωστά σε ελάχιστα άτομα, όπως οι μυστικές επαφές Βενιζέλου στις Βρυξέλλες.Παρά τα συνεχή σκαμπανεβάσματα της διαπραγμάτευσης, η προσπάθεια της Ελλάδας να διευρύνει τις ευρωπαϊκές συμμαχίες της και να απομονώσει το ΔΝΤ άρχισαν να αποδίδουν καρπούς στο Euroworking Group της Παρασκευής.
Οι «λύκοι» του Βορρά (Φινλανδία, Ολλανδία, Αυστρία και Γερμανία) επέμειναν στις επιφυλάξεις τους, όμως υπήρξε σημαντική μεταστροφή στη στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία ζήτησε να αξιολογηθεί η Ελλάδα με βάση όσα έχει πετύχει στη βελτίωση των δημοσιονομικών δεικτών και στην υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Το αγκάθι του δημοσιονομικού κενού παρέμενε, καθώς η σκληρή πτέρυγα και το ΔΝΤ δεν πείθονταν από τα ελληνικά επιχειρήματα και ζητούσαν «ένα χειροπιαστό μέτρο».
Η κυβέρνηση αναμένει να ξεκαθαρίσει η κατάσταση ως την Κυριακή το βράδυ ή τη Δευτέρα το πρωί, σε κάθε περίπτωση όμως πριν από τη συνεδρίαση του Eurogroup. Αν η τρόικα επιστρέψει στην Αθήνα και η έκβαση είναι ευνοϊκή, η κυβέρνηση θα ζητήσει παράταση ολίγων ημερών, ούτε τριών ούτε έξι μηνών, περίπου ως τις 15 Ιανουαρίου, και αμέσως θα καταθέσει το αίτημα για την προληπτική πιστωτική γραμμή (ECCL) και για τη μετατροπή του προγράμματος του ΔΝΤ σε προληπτικό, δηλαδή τα χρήματα να βρίσκονται στη διάθεση της κυβέρνησης αν τα χρειαστεί. Το χρονοδιάγραμμα των επόμενων κινήσεων θα ακολουθήσει την πρόταση του Euroworking Group: Ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την τρόικα στις 14 Δεκεμβρίου, έγκριση με τηλεδιάσκεψη στις 15 Δεκεμβρίου, εκταμίευση της δόσης των 1,8 δισ. ευρώ.
Ο κρίσιμος Ιανουάριος
Στο σενάριο αυτό ο Ιανουάριος είναι ένας πολύ κρίσιμος μήνας που δεν μπορεί να σπαταληθεί ολόκληρος για την προεδρική εκλογή, καθώς η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει τα prior actions. Αρα δεν μπορεί να μετακινηθεί πολύ νωρίτερα από το απώτατο συνταγματικό όριο του Φεβρουαρίου η έναρξη της διαδικασίας για την προεδρική εκλογή. Στην περίπτωση που δεν ξεπεραστούν τα εμπόδια της διαπραγμάτευσης, τότε θα υπάρξουν πολιτικές εξελίξεις. Ενα πράγμα είναι βέβαιο: όλα θα κλείσουν στο Εurogroup, καθώς, παρά τα όσα διαδίδονται, στα ανώτερα κλιμάκια της κυβέρνησης υπάρχει η συναίσθηση ότι στη Σύνοδο Κορυφής (18 Δεκεμβρίου) δεν είναι δυνατόν ούτε να τεθούν ούτε
να λυθούν τέτοια θέματα.
Για τον λόγο αυτόν η κυβέρνηση επέμενε να στέλνει διευκρινιστικά mails στην τρόικα και οι κ.κ. Σαμαράς και Βενιζέλος να διαβεβαιώνουν τον ελληνικό λαό ότι δεν θα ληφθούν νέα μέτρα και ότι δεν θα υπάρξει μείωση μισθών και συντάξεων ούτε αύξηση φόρων. Την Τρίτη το βράδυ ο Πρωθυπουργός ύψωσε τους τόνους έναντι της τρόικας, θέτοντας το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης. «Παράλογες και αδικαιολόγητες πιέσεις δεν μπορώ να τις δεχθώ. Δεν θα τις δεχθώ! Δεν έχει κανείς το δικαίωμα να μας φέρεται όπως πριν από δυόμισι ή πριν από τέσσερα χρόνια, όταν τα πάντα κατέρρεαν. Η Ελλάδα γύρισε σελίδα. Την αξιοπρέπεια αυτής της χώρας οφείλουμε να την υπερασπιζόμαστε και οι πάντες να τη σεβαστούν» δήλωσε.
Συνάντηση στο Μαξίμου
Την Παρασκευή νωρίς το πρωί οι δύο πολιτικοί αρχηγοί συναντήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου για να επανακαθορίσουν τη στάση τους στη διαπραγμάτευση. Στην ουσία επιβεβαίωσαν την κοινή εκτίμησή τους για τις αντοχές της κυβέρνησης και των κοινοβουλευτικών ομάδων της ΝΔ και του ΠαΣοΚ και συμφώνησαν για τα επόμενα βήματα στο σχέδιο απεμπλοκής που βρισκόταν σε εφαρμογή.
«Επιδιώκω μια συμφωνία που να εξασφαλίζει τα περισσότερα χρήματα ως δίχτυ ασφαλείας για την ημέρα που θα βγούμε στις αγορές. Θέλω συμφωνία με νέο σχήμα και το ΔΝΤ στο πίσω κάθισμα» έλεγε ο κ. Σαμαράς στους συνεργάτες του. Σε ό,τι αφορούσε τις πολιτικές εξελίξεις όμως ο Πρωθυπουργός μιλούσε με χρησμούς: «Μοναδικό χρέος μου θεωρώ την Ελλάδα και τη νέα συμφωνία που θα διασφαλίζει το μέλλον της. Οταν κλείσει αυτό το κεφάλαιο, θα ασχοληθώ προσωπικά με τον Πρόεδρο και με το Σύνταγμα, και τότε θα δούμε ποιος φοβάται και ποιος όχι» προειδοποιούσε, αφήνοντας παράλληλα ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα και όλες τις ημερομηνίες. Αλλωστε είχε μπροστά του και τη σημερινή ψηφοφορία στη Βουλή για τον προϋπολογισμό και μια δύσκολη κατάσταση στην Αθήνα λόγω της επετείου δολοφονίας του Γρηγορόπουλου και της απεργίας πείνας του Νίκου Ρωμανού.
Κρίσιμο τετ α τετ Βενιζέλου – Σόιμπλε στο Βερολίνο
Την ερχόμενη Τετάρτη ο κ. Βενιζέλος θα επισκεφθεί το Βερολίνο και θα έχει συνάντηση με τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, με τον υπουργό Εξωτερικών Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ και με τον αντικαγκελάριο και υπουργό Εθνικής Οικονομίας Ζίγκμαρ Γκάμπριελ.
Η σχέση του κ. Βενιζέλου με τον κ. Σόιμπλε αναπτύχθηκε στη διάρκεια της θητείας στο υπουργείο Οικονομικών, πέρασε από το υπόγειο του ξενοδοχείου στο Βρότσλαβ της Πολωνίας, όπου ο γερμανός υπουργός ρώτησε ευθέως τον έλληνα ομόλογό του πόσα χρήματα χρειάζεται η χώρα μας για να αποχωρήσει από το ευρώ, και μετατράπηκε σε μια «σχέση αλήθειας». Αλήθειες ασφαλώς θα ειπωθούν, αρκεί να μην είναι οι συνομιλητές χαμένοι στη μετάφραση, όπως φοβούνται όσοι γνωρίζουν ότι οι Ελληνες και οι Ευρωπαίοι συχνά δεν κατανοούν με τον ίδιο τρόπο την πραγματικότητα.
Πηγή: ΤΟ ΒΗΜΑ