Μπορεί τυπικά να αναμένεται ο πρώτος γύρος της αξιολόγησης για το ελληνικό πρόγραμμα με την άφιξη των τεχνικών κλιμακίων των δανειστών, ωστόσο, οι πολιτικές αποφάσεις του “κουαρτέτου” θα αργήσουν, δεδομένων των αντιρρήσεων έναντι του κυβερνητικού σχεδίου για το ασφαλιστικό… και όχι μόνο.
Οι απαιτήσεις των δανειστών για μεγαλύτερες περικοπές στις συντάξεις, καθώς και το “κλίμα” που διαμορφώνεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο δεν αφήνουν πολλά περιθώρια αισιοδοξίας για το χρόνο, αλλά και το περιεχόμενο, των διαπραγματεύσεων και της αξιολόγησης.
Η “Ναυτεμπορική” σημειώνει ότι το κουαρτέτο των πιστωτών – και ειδικά το ΔΝΤ που υιοθετεί την πιο σκληρή γραμμή στο θέμα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης την οποία θεωρεί μια από τις δύο προϋποθέσεις για τη συμμετοχή του στο οικονομικό πρόγραμμα – ζητεί να τεθούν εισοδηματικά κριτήρια για την κατοχύρωσή της εθνικής σύνταξης των 384 ευρώ και διαφωνούν με τη χορήγησή της στα 15 έτη ασφάλισης, αντιπροτείνοντας ως όριο τα 20 έτη ασφάλισης.
Ουσιαστικά επαναφέρουν μία πρόταση, η οποία για πρώτη φορά ετέθη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από την περίοδο 2010-2011.
Μάλιστα, ο Υπουργός Εργασίας Γ. Κατρούγκαλος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ακόμη και εμπλοκής στη διαπραγμάτευση εάν οι δανειστές επιμείνουν σε σκληρές προτάσεις που θα θίγουν τους χαμηλοσυνταξιούχους.
Οι εκπρόσωποι των πιστωτών ζητούν την επιβολή εισοδηματικών κριτηρίων στην εθνική σύνταξη, επειδή τη θεωρούν ως προνοιακή παροχή η οποία επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό. Επίσης, εξακολουθούν να έχουν ισχυρές ενστάσεις στην αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στις επικουρικές συντάξεις, παρά το γεγονός ότι οι εργοδοτικοί φορείς έχουν συμφωνήσει με την κυβέρνηση στο θέμα αυτό.
Οι εκπρόσωποι των πιστωτών είναι αντίθετοι με οποιαδήποτε σκέψη για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, επειδή θεωρούν ότι αποτελεί ανασχετικό παράγοντα στην ενδυνάμωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων.
Ένα από τα θέματα που θα κυριαρχήσουν στις διαπραγματεύσεις είναι η κατάργηση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και η αντικατάστασή της σύμφωνα με την κυβερνητική πρόταση από «ρήτρα βιωσιμότητας» των επικουρικών ταμείων. Στο ζήτημα αυτό μέχρι στιγμής το μόνο μετρήσιμο στοιχείο είναι οι απώλειες 376 εκατ. ευρώ μέσα στο 2015 από το ΕΤΕΑ, επειδή δεν εφαρμόστηκε η ρήτρα μηδενικού ελλείμματος που προέβλεπε περικοπές στις επικουρικές συντάξεις.
Εκτιμάται ότι το έλλειμμα του ταμείου για τη διετία 2015-2016 μόνο από τη μη εφαρμογή της ρήτρας θα υπερβεί τα 730 εκατ. ευρώ. Πάντως, ο κ. Κατρούγκαλος είναι αποφασισμένος να φέρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων την πρότασή του για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών στις επικουρικές συντάξεις κατά 1,5%, από την οποία προσδοκά ότι θα εισρεύσουν στα ασφαλιστικά ταμεία έσοδα της τάξης των 350 εκατ. ευρώ ετησίως.
Η τακτική της κυβέρνησης χαρακτηρίζεται από έναν… “πλουραλισμό” που παραπέμπει επικίνδυνα στον “αυτοσχεδιασμό”.
Παρά και ενάντια στις ενδείξεις, ο Υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, εμφανίστηκε χθες βέβαιος ότι δεν θα καθυστερήσει η ολοκλήρωση της αξιολόγησης και τούτο διότι «η Ελλάδα έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις της. Η κυβέρνηση εφαρμόζει τη συμφωνία με απόλυτη προτεραιότητα την προστασία των αδυνάμων».
“Προειδοποίησε”(!) μάλιστα, ότι «το να ξαναμπεί η Ευρώπη σε μια κρίση δεν είναι προς το συμφέρον κανενός», ενώ υποστήριξε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν δείξει ότι μπορούν με τις πρωτοβουλίες τους να επηρεάζουν και να πυροδοτούν εξελίξεις σε επίπεδο Ευρώπης».
Ο Υπουργός Οικονομίας, Γιώργος Σταθάκης εκτιμά πως η τελική συμφωνία για το ασφαλιστικό «θα αποτυπώνει αμφίπλευρους συμβιβασμούς» και υποστηρίζει πως η κυβέρνηση προτίμησε να προχωρήσει σε μια μονιμότερη μεταρρύθμιση, που θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα και τον αναδιανεμητικό χαρακτήρα του όλου συστήματος.
Στο εσωτερικό, ο γραμματέας του ΣΥΡΙΖΑ Πάνος Ρήγας κάλεσε τον πρόεδρο της Ν.Δ. Κυριάκο Μητσοτάκη «να ξεκαθαρίσει αν προκρίνει και πάλι -το έχει ήδη κάνει με την ψήφο του στο παρελθόν- περικοπή των κύριων συντάξεων. Αν όχι, οφείλει να φέρει άμεσα στον δημόσιο διάλογο απτές και βιώσιμες προτάσεις».
Το “Πρώτο Θέμα” πάντως θυμίζει ότι για να τελειώσει η αξιολόγηση, εκτός από το ασφαλιστικό, κυβέρνηση και Κουαρτέτο πρέπει να συμφωνήσουν σε μια σειρά φορολογικά και άλλα ζητήματα, που εκκρεμούν και έχουν μείνει στη μέση. Η λίστα περιλαμβάνει:
1. Φόρους εισοδήματος: Η κυβέρνηση καλείται να επανεξετάσει φοροαπαλλαγές που σήμερα ισχύουν, όπως για άτομα με 80% αναπηρία, ΕΚΑΣ, επίδομα ανεργίας, γονικές παροχές και δωρεές. Πρέπει να παρουσιάσει νέο Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, να επεκτείνει τον ΦΠΑ στα νησιά, να αλλάξει η κλίμακα φόρου για το 2016 και για τα ενοίκια, αλλά και να αποφασίσει για ενσωμάτωση της «έκτακτης» εισφοράς αλληλεγγύης από το 2016.
2. Ακίνητα: Πρέπει να ανακοινωθούν οι νέες αντικειμενικές τιμές της εφορίας και από 1.1.2017 να εξισωθούν με τις εμπορικές αξίες. Ο ΕΝΦΙΑ θα αλλάξει, για έσοδα τουλάχιστον 2,650 δισ. ευρώ και πάλι. Επιπλέον, πρέπει να «τρέξουν» διασταυρώσεις ανάμεσα στα δεδομένα του Ε9 και του Κτηματολογίου.
3. Νέο Περιουσιολόγιο: Έπρεπε να έχει παρουσιαστεί από τον Νοέμβριο.
4. Νέος Γενικός Γραμματέας Δημοσίων Εσόδων: η θέση χηρεύει από τον Οκτώβριο, ο διορισμός νέου ΓΓΔΕ από εβδομάδα σε εβδομάδα και η Τρόικα έχει απειλήσει να μην επιστρέψει, αν δεν διοριστεί πρώτα ο διάδοχος της κυρίας Σαββαΐδου.
5. Πλαστικό χρήμα: Από τον Οκτώβριο έπρεπε η κυβέρνηση να εγκρίνει ολοκληρωμένο σχέδιο σε συνεργασία με την Τράπεζα της Ελλάδος και τον ιδιωτικό τομέα, για την προώθηση και τη διευκόλυνση της χρήσης ηλεκτρονικών πληρωμών και τη μείωση της χρήσης μετρητών. Το σχέδιο αυτό πρέπει να τεθεί σε ισχύ τον Μάρτιο του 2016.
6. «Μαύρες λίστες» οφειλετών: Από τον Οκτώβριο του 2015, όσοι χρωστούν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για περισσότερους από τρεις μήνες σε εφορία και ασφαλιστικά Ταμεία, θα βλέπουν τα ονόματά τους να δημοσιοποιούνται και να αποκλείονται από την αγορά.
7. Αδήλωτες καταθέσεις: Από τον Νοέμβριο θα έπρεπε να ψηφιστεί πλέγμα μέτρων για τις αδήλωτες καταθέσεις, με νομοσχέδιο για την εθελοντική αποκάλυψη («χωρίς αμνηστευτική διάταξη» όμως, όπως τονίζεται στο Μνημόνιο), ανταλλαγή πληροφοριών από τα κράτη της ΕΕ κλπ.
8. Όταν ληφθούν οι αποφάσεις για το ασφαλιστικό και το νέο φορολογικό, η κυβέρνηση καλείται να παρουσιάσει και νέο Μεσοπρόθεσμο 2016-2019. Θα προβλέπει γνωστά, αλλά και «κρυφά» μέτρα της τάξεως των τριών δισ. ευρώ, που θα πρέπει να εξειδικευτούν και να ανακοινωθούν.