Υπό τον τίτλο «Ο Νίκος Κοτζιάς για το ευρωπαϊκό σώμα συνοριοφυλάκων: ‘Ελπίζω ότι αυτό δεν παραβιάζει τις Συνθήκες» η βελγική εφημερίδα «Le Soir» δημοσίευσε σήμερα στη διαδικτυακή της σελίδα συνέντευξη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών. Ο Ν. Κοτζιάς επισημαίνει, όπως σημειώνει το ethnos.gr, στη συνέντευξη ότι «η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα με τους πρόσφυγες». «Το πρόβλημα αυτό δεν το δημιούργησε η Ελλάδα, δεν κάναμε πόλεμο στη Συρία, δε φέραμε τους πρόσφυγες από τη Συρία στην Ελλάδα και δεν τους προσκαλέσαμε»
Le Soir: Τι πιστεύετε για το σχέδιο δημιουργίας ενός ευρωπαϊκού σώματος, το οποίο θα μπορούσε να παρέμβει σε κράτος – μέλος, ακόμα και αν το εν λόγω κράτος αντιτίθεται;
Υπουργός Εξωτερικών: «Στην Ευρώπη, αυτό που κάνουμε διαρκώς είναι να βρίσκουμε γρήγορες απαντήσεις σε άμεσες ερωτήσεις που αφορούν όμως μεγάλα προβλήματα. Είχαμε ένα πρόβλημα με τη Ρωσία και εφαρμόσαμε κυρώσεις. Ομοίως με τη Λιβύη, αν η αντιπολίτευση δεν προσέλθει σε διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση, θέλουμε να επιβάλουμε κυρώσεις. Πρόκειται για εργαλεία που μπορεί κανείς να χρησιμοποιήσει, αλλά με μακροπρόθεσμη προοπτική. Με βάση αυτήν τη διαπίστωση απαντώ και στην ερώτησή σας. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει ένα μεγάλο πρόβλημα με τους πρόσφυγες. Το πρόβλημα αυτό δεν το δημιούργησε η Ελλάδα, δεν κάναμε πόλεμο στη Συρία, δε φέραμε τους πρόσφυγες από τη Συρία στην Ελλάδα και δεν τους προσκαλέσαμε. Άλλες χώρες βομβάρδισαν τη Συρία και προσκάλεσαν τους πρόσφυγες. Τώρα όμως οι πάντες κατηγορούν την Ελλάδα. Η απάντηση στην προσφυγική κρίση θα πρέπει να είναι μια απάντηση ευθυγραμμισμένη προς τις ευρωπαϊκές Συνθήκες. Αν οι απαντήσεις δίνονται μόνο υπό την πίεση των γεγονότων, χωρίς επαρκή δημοκρατική νομιμοποίηση ή εκτός των Συνθηκών – ιδίως τα άρθρα 72 και 79, τα οποία ορίζουν ότι τα κράτη – μέλη είναι υπεύθυνα για την ασφάλεια και τη μετανάστευση – αυτό είναι επικίνδυνο για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εγώ και η κυβέρνησή μου θεωρούμε ότι πρέπει να βρεθεί μια λύση, ενδεχομένως αλλάζοντας την Frontex. Ωστόσο, κάθε αλλαγή θα πρέπει να είναι σε ευθυγράμμιση με τις Συνθήκες».
Le Soir: Η πρόταση της Επιτροπής δε ζητά αλλαγή των Συνθηκών;
Υπουργός Εξωτερικών: «Λέμε ότι αλλάζουμε μόνο έναν ευρωπαϊκό θεσμό, αλλά θέλουμε να το κάνουμε παραβιάζοντας τις Συνθήκες. Αν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να λάβει μια απόφαση που ανήκει στην αρμοδιότητα των κρατών-μελών, αυτό θα αποτελούσε παραβίαση των Συνθηκών. Εντούτοις, η Επιτροπή οφείλει να αποτελεί το θεματοφύλακα των Συνθηκών. Ελπίζω ότι η πρόταση [της Επιτροπής] σέβεται τα άρθρα 72 και 79. Αυτή τη στιγμή, δυνάμει ενός συμβιβασμού που αποδεχθήκαμε, η Frontex είναι παρούσα στα σύνορα Ελλάδας – ΠΓΔΜ. Ωστόσο, ο ρόλος της Frontex είναι στον τομέα της ασφάλειας, στον έλεγχο δηλαδή κατά την άφιξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και όχι κατά την έξοδο [από την ΕΕ], όπως συμβαίνει στα εν λόγω σύνορα. Δεν έχουμε ζητήσει να παραβιάσουμε τους κανόνες αυτούς και δε θα ήθελα μια μέρα να μας πουν ότι το κάναμε. Τοποθετείστε μονάδες της Frontex στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία και το Ιράκ και δε θα έχετε πρόσφυγες να καταφθάνουν στην Ελλάδα».
Le Soir: Βασικά, η πρόταση της Επιτροπής συνεπάγεται ότι τα κράτη-μέλη εγκαταλείπουν μερικώς την κυριαρχία τους επί των εξωτερικών συνόρων. Συμφωνείτε ή αντιτίθεστε σε αυτή την αρχή;
Υπουργός Εξωτερικών: «Μπορούμε να συμφωνήσουμε, αλλά μετά από μια διαπραγμάτευση μεταξύ κυρίαρχων μερών. Η αίσθησή μου είναι ότι επιδιώκεται να αποδοθούν όλες οι ευθύνες στην Ελλάδα, αντί να αναζητούνται πραγματικές λύσεις. Αλλά, το πιο σημαντικό είναι να βρεθεί μια λύση στη Συρία. Πρέπει να σταματήσουν οι βομβαρδισμοί, αντί να μας κατηγορούν. Πρέπει να δοθεί χρηματοδότηση για τους καταυλισμούς στο Λίβανο και την Ιορδανία, τους οποίους οι πρόσφυγες εγκατέλειψαν, καθώς δεν λάμβαναν τρόφιμα από τις υπηρεσίες των Ηνωμένων Εθνών. Αλλά γιατί πάντοτε να κατηγορείται η Ελλάδα;»
Le Soir: Πολλοί κατηγορούν την Ελλάδα, αλλά όχι όλοι, ενώ άλλοι την υποστηρίζουν…
Υπουργός Εξωτερικών: «Έχουμε αποφασίσει ένα σχέδιο μετεγκατάστασης 160.000 προσφύγων εντός της ΕΕ. Μέχρι σήμερα έχουν γίνει 160 μετεγκαταστάσεις – τί έκανε η Επιτροπή;»
Le Soir: Γνωρίζετε πολύ καλά πως επ’ αυτού σας απαντούν ότι τα σημεία ταυτοποίησης (hotspots) στην Ελλάδα και στην Ιταλία δε λειτουργούν.
Υπουργός Εξωτερικών: «Έχουμε πει: Γιατί δε δημιουργείτε σημεία ταυτοποίησης στην Τουρκία, αντί να αφήνετε τους πρόσφυγες να διασχίζουν τη θάλασσα για να έλθουν στην Ελλάδα θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους; Η απόσταση ανάμεσα στις τουρκικές ακτές και στα ελληνικά νησιά είναι από 5,2 ως 0,9 μίλια, με τα σύνορα να βρίσκονται στα 0,4 μίλια. Δε χρειάζεστε παρά δέκα δευτερόλεπτα για να τα διασχίσετε. Έχω ρωτήσει τους ομολόγους μου στο Συμβούλιο της ΕΕ: Τί πρέπει να κάνουμε, να τους βομβαρδίσουμε; Να τους απωθήσουμε; Να τους αφήσουμε να πεθάνουν;»
Le Soir: Η Ελλάδα αντιμετωπίζει δυσκολίες στη διασφάλιση της προστασίας των θαλάσσιων συνόρων της;
Υπουργός Εξωτερικών: «Όταν η Ιταλία χρειάστηκε να αντιμετωπίσει τις διελεύσεις από τη Λιβύη, η οποία βρίσκεται χωρίς κυβέρνηση, μπορέσαμε να οργανώσουμε μια επιχείρηση για να προσπαθήσουμε να σταματήσουμε τα πλοιάρια εκεί, καθώς πρόκειται για διεθνή ύδατα. Μπορούμε όμως να κάνουμε το ίδιο και με την Τουρκία, η οποία δε διαχωρίζεται από τα νησιά μας με διεθνή ύδατα; Σε περίπτωση απώθησης ή άλλων επιχειρήσεων, είτε θα βρισκόσαστε σε τουρκικά χωρικά ύδατα, ενέργεια που αποτελεί αιτία κήρυξης πολέμου, είτε θα βρισκόσαστε στα ελληνικά χωρικά ύδατα και θα πρέπει να διασώσετε τους επιβαίνοντες. Συνεπώς τί κάνουμε; Μέχρι σήμερα, κανείς δε μπορούσε να μου απαντήσει σε αυτήν την ερώτηση. Θα εφαρμόσουμε ό,τι θα αποφασιστεί. Αλλά ας μου εξηγήσετε τι ακριβώς θέλετε να κάνετε».
Le Soir: Ποια είναι η λύση;
Υπουργός Εξωτερικών: «Η συνεργασία με την Τουρκία. Πώς χιλιάδες Μαροκινοί έφθασαν πρόσφατα στην Ελλάδα; Παίρνουν πτήσεις των 60 ευρώ από το Μαρόκο προς την Κωνσταντινούπολη, στη συνέχεια, με ένα εισιτήριο λεωφορείου των 20 ευρώ φθάνουν στην ακτή και διασχίζουν τη θάλασσα προς τα νησιά μας. Γιατί δεν τους σταματούν στην Κωνσταντινούπολη, ενώ δεν έχουν καν εισιτήριο επιστροφής; Οι πάντες γνωρίζουν πλήρως τι συμβαίνει, αλλά συμβαίνει».
Le Soir: Πιστεύετε στο κοινό σχέδιο δράσης ΕΕ-Τουρκίας;
Υπουργός Εξωτερικών: «Όλα τα μέτρα θα συνεισφέρουν σε μια λύση. Σκεφτείτε όμως το εξής: Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η πιο προηγμένη τεχνολογικά χώρα στον κόσμο, έχει ανεγείρει ηλεκτροφόρο φράκτη στα σύνορα με το Μεξικό, αναγκάζοντας τους μετανάστες να περάσουν μέσα από την έρημο προσπαθώντας να τον παρακάμψουν. Πόσοι ισπανόφωνοι μετανάστες έχουν ήδη περάσει, εκατομμύρια, σε αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Αλλά οι πρόσφυγες που έρχονται στην Ευρώπη δεν αναζητούν μια καλύτερη ζωή, ζητούν να επιβιώσουν. Περνούν από την Ελλάδα στην ΠΓΔΜ – έχουν κλείσει τα σύνορα. Τώρα περνούν από την Αλβανία. Εντάξει, πείτε ότι κλείνουν κι αυτά. Θα βρεθούν άλλοι που θα πάνε από το Μουρμάνσκ, στη Ρωσία, προκειμένου να περάσουν στη Νορβηγία και τη Φινλανδία… Είναι ο πόλεμος που πρέπει να σταματήσει!»
Le Soir: Θεωρείτε θεμιτή την επιθυμία να ξεκινήσει η ΕΕ την από κοινού διαχείριση όλων των εξωτερικών της συνόρων;
Υπουργός Εξωτερικών: «Συμμετείχα στις διαπραγματεύσεις για τις Συνθήκες της Νίκαιας και του Άμστερνταμ, όπου προσωπικά πίεσα για τον ορισμό των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης. Είμαι υπέρ της ασφάλειας των συνόρων, καθώς και ενός ευρωπαϊκού συστήματος διαφύλαξης αυτής. Αλλά ως μέτρο που αποσκοπεί στη δημιουργία μιας πραγματικής Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι ως πρόσχημα ώστε όλοι να κατηγορούν την Ελλάδα. Διαπιστώνω σήμερα ότι πολλοί ηγέτες αναφέρουν πως θέλουν να ενισχύσουν τον ευρωπαϊκό έλεγχο των συνόρων στην Ελλάδα, καθώς αυτό τους επιτρέπει να πουν στην εσωτερική κοινή γνώμη των χωρών ότι κάνουν κάτι. Στην πραγματικότητα, δεν έχουν πραγματικές λύσεις και αυτό εξακολουθεί να μην λύνει το πρόβλημα των προσφύγων. Αλλά επαναλαμβάνω: Αν ο σκοπός αυτής της επιχείρησης δεν είναι το θεαθήναι, αλλά να δημιουργήσει μια Ευρωπαϊκή Ένωση στενότερης συνεργασίας, δεν έχω κανένα πρόβλημα».