Η πρώτη κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα φλέρταρε με τη χρεοκοπία το περασμένο καλοκαίρι, προτού βάλει τέλος στην επώδυνη αντιπαράθεση με τους εταίρους της Ελλάδας υπογράφοντας ένα έγγραφο με σχεδόν πανομοιότυπο πνεύμα με αυτό που μόλις είχε απορρίψει. Σήμερα, δύο μόλις μήνες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του και με το μελάνι από την υπογραφή της συμφωνίας να μην έχει καλά καλά στεγνώσει, ο κ. Τσίπρας φαίνεται αποφασισμένος να ξεκινήσει έναν ακόμα αγώνα με τους πιστωτές, αναφέρει το αναλυτικό ρεπορτάζ των Financial Times. Η παρατεταμένη περίοδος πολιτικής αντιπαράθεσης και από τις δύο πλευρές στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης έχουν οδηγήσει αναπόφευκτα στην αποδυνάμωση της αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα στην Ελλάδα και τους εταίρους της στην Ευρωζώνη.
Η συμφωνία διάσωσης υπογράφηκε, αλλά η πιθανότητα του Grexit δεν εξαλείφθηκε ποτέ οριστικά. Αν και οι τρέχουσες τριβές δεν είναι κάτι παραπάνω από αυτό, βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση με την προηγούμενη διαπραγμάτευση. Μέχρι τώρα, η Ελλάδα θα έπρεπε να είχε ήδη λάβει τα πρώτα 2 δισ. ευρώ από το πρόγραμμα διάσωσης. Αντίθετα, οι δόσεις του Οκτωβρίου βρίσκονται ήδη στα ταμεία στις Βρυξέλλες. Η Ευρωζώνη θα τις εκταμιεύσει μόνο όταν το ελληνικό κοινοβούλιο περάσει τα 48 προαπαιτούμενα, στο μεγαλύτερο μέρος τους υποσχέσεις που ξέμειναν από τις δύο προηγούμενες διασώσεις της Ελλάδας. Αλλά αν και ο κ. Τσίπρας έχει καθυστερήσει τρεις εβδομάδες με τις μεταρρυθμίσεις αυτές, θέλει να ανοίξει και πάλι τις διαπραγματεύσεις για ένα αμφιλεγόμενο θέμα, την προστασία από τις εξώσεις.
Η ελληνική κυβέρνηση θέλει να κρατήσει την υπάρχουσα γενναιόδωρη νομική προστασία από τις ανακτήσεις κατοικιών. Οι Έλληνες, που είναι ήδη ταλαιπωρημένοι από τις ισχνές προοπτικές εύρεσης εργασίας και τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, δεν θα έπρεπε να εξαναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Οι αξιωματούχοι της Ευρωζώνης, από την άλλη πλευρά, θέλουν να περιορίσουν την προστασία αυτών των νοικοκυριών για όσους είναι κάτω από το όριο της φτώχειας. Πιστεύουν ότι μια πιο χαλαρή προσέγγιση απλά θα αύξανε τις στρατηγικές χρεοκοπίες. Έχουν ήδη βάλει στην άκρη 10 δισ. ευρώ για την ανακεφαλαιοποίηση των εύθραυστων τραπεζών. Οτιδήποτε θα αύξανε το βάρος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μπορεί να υπονομεύσει αυτόν τον στόχο.
Ο κ. Τσίπρας είναι εύλογα ανήσυχος για τον αντίκτυπο της λιτότητας στους ιδιοκτήτες κατοικιών. Έχει καθήκον να προάγει την ευημερία των Ελλήνων πολιτών. Υπάρχει επίσης το μεγαλύτερο ερώτημα για τη βιωσιμότητα της συμφωνίας διάσωσης που εξαναγκάστηκε να υπογράψει ο Πρωθυπουργός τον Ιούλιο. Πολλοί παρατηρητές, συμπεριλαμβανομένου και του ΔΝΤ, έχουν θίξει το θέμα αυτό. Η γενική απεργία των δημοσίων υπαλλήλων την Πέμπτη ήταν μια ακριβής αντανάκλαση του θυμού και της επιφυλακτικότητας του ελληνικού λαού απέναντι στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις. Δεν είναι μόνο ο πρωθυπουργός που «τρώγεται» να επανεξετάσει τους όρους της συμφωνίας.
Αλλά ο κ. Τσίπρας μπορεί να ξαναμπεί σε πόλεμο με το Eurogroup, μόνο αν πιστεύει ότι οι πιστωτές έχουν αλλάξει στάση απέναντι στην Ελλάδα, ή ότι η κυβέρνησή του έχει γίνει αρκετά καλύτερη στο να διαπραγματεύεται. Η φιλοξενία χιλιάδων Σύρων προσφύγων μπορεί να έχει δώσει κάποιους πόντους στην Αθήνα, αλλά η ανάμνηση των μηνών της ατελείωτης πολιτικής διαπραγμάτευσης είναι πολύ φρέσκια για μια νέα αρχή.
Αν και οι μετατοπίσεις και οι στροφές του κ. Τσίπρα τον αποξένωσαν από τους εταίρους του στο εξωτερικό, εδραίωσαν την πολιτική του θέση στο εσωτερικό. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, έχει κερδίσει δύο εθνικές εκλογές και ένα δημοψήφισμα και δεν αντιμετωπίζει σοβαρό ανταγωνισμό μέσα και έξω από το κόμμα του.
Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης χωρίς καθυστέρηση θα βοηθούσε να ενισχυθεί η αξιοπιστία του. Είναι επίσης ο μόνος τρόπος για να απελευθερωθεί το μεγαλύτερο δώρο της ελάφρυνσης χρέους. Ο Πρωθυπουργός θα έπρεπε να προσπαθεί να πείσει τους συναδέλφους του και την κοινή γνώμη για το πόσο αναγκαίο είναι αυτό και όχι να τους ενθαρρύνει να πιστεύουν ότι μια μάχη με τους πιστωτές μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Το ότι δεν το κάνει αυτό, μόλις λίγο καιρό μετά τις εκλογές, δείχνει πως η δεύτερη θητεία του μπορεί να μην είναι πιο παραγωγική από την πρώτη.