Μειώσεις τιμών μεταξύ 14% και 17% δείχνουν οι νέοι τιμοκατάλογοι σε επτά βασικές κατηγορίες προϊόντων που κοινοποίησαν βιομηχανίες και χονδρεμπορικές εταιρείες στα Σούπερ Μάρκετ εφαρμόζοντας τα νέα μέτρα του υπoυργείου Ανάπτυξης που αναμένεται να τεθούν σε ισχύ από αύριο.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες οι μειώσεις αυτές αφορούν ως 2000 κωδικούς προϊόντων που έως σήμερα εμφάνιζαν φουσκωμένη τιμή αλλά συνοδεύονταν από γενναίες προσφορές ως “τυράκι” στους καταναλωτές. Συγκεκριμένα πρόκειται για:
- απορρυπαντικά ρούχων,
- απορρυπαντικά πιάτων,
- βρεφικές – παιδικές πάνες,
- καθαριστικά παντός είδους,
- οδοντόκρεμες,
- σαμπουάν – αφρόλουτρα – conditioner και
- σαπούνια.
Η εξέλιξη αυτή έρχεται μετά την εφαρμογή του μέτρου της μείωσης των συνολικών εκπτώσεων – παροχών των προμηθευτών προς τα Σούπερ Μάρκετ κατά 30% με αντίστοιχη μείωση των αρχικών τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια. Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο αρχικά θα εφαρμοστεί στις παραπάνω κατηγορίες που σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού παρατηρήθηκαν αποκλίσεις. Ωστόσο πληροφορίες του protothema.gr αναφέρουν ότι εξετάζεται η επέκταση του και σε άλλες κατηγορίες, όπου συνήθως οι «παροχές» προς τα Σούπερ Μάρκετ είναι πολύ μεγάλες.
Την ίδια στιγμή πάντως «αγκάθι» παραμένουν τα τρόφιμα, που συνεχίζουν την ανοδική τους πορεία, αν και πλέον με σαφώς μικρότερο ρυθμό. Από τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το υπουργείο Ανάπτυξης προκύπτει ότι τον τρέχοντα μήνα μόλις το 20% των επιχειρήσεων που είχαν προβεί τον Φεβρουάριο του 2023 σε ανατιμήσεις προχώρησε σε αντίστοιχη κίνηση και φέτος. Τον Ιανουάριο από την άλλη, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η χώρα μας εμφανίζεται να κάνει σοβαρό πρωταθλητισμό στην Ευρώπη των «27», κατακτώντας συνεχώς αρνητικές πρωτιές ειδικά στον δείκτη τιμών των τροφίμων, που σκαρφαλώνει παρά την πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Συγκεκριμένα, για τον Ιανουάριο 2023/2024 σημειώθηκαν αυξήσεις σε:
- Ελαιόλαδο + 67,4 %
- Λαχανικά + 14,4 %
- Φρούτα + 14,2 %
- Αναψυκτικά – χυμούς + 11,7 %
- Ψάρια + 7,7 %
- Κρέας + 6,0 %
- Ζάχαρη – σοκολάτες + 6,0 %
- Λοιπά τρόφιμα + 5,8 %.
Την ίδια στιγμή, στον τομέα της υγείας αυξήθηκαν τα ασφάλιστρα κατά 14% και τα φαρμακευτικά προϊόντα κατά 12,7 %.
Αρμόδιες πηγές απ’ το υπουργείο Ανάπτυξης έλεγαν στο protothema.gr ότι απ’ το Φεβρουάριο, έπειτα απ’ την ανακοίνωση των νέων μέτρων, υπήρξε φρένο στο ρυθμό των ανατιμήσεων. «Από τη μία οι 1500 κωδικοί προϊόντων που έχουν υπαχθεί στο μέτρο της μόνιμης μείωσης τιμής. Και τώρα άλλοι 2.000 κωδικοί με μειώσεις. Πλέον κάπου 7000 κωδικοί προϊόντων είτε είδαν μείωση των τιμών τους είτε απλά έμειναν σταθεροί. Κάτι που σημαίνει ότι το επόμενο διάστημα θα δούμε και την αποκλιμάκωση του δείκτη τιμών καταναλωτή που καταρτίζει η ΕΛΣΤΑΤ», σημείωνε πηγή του υπ. Ανάπτυξης.
Οι ίδιες πηγές μάλιστα συνέδεε τον «πόλεμο» που έχει ξεσπάσει μεταξύ προμηθευτών και σούπερ μάρκετ με την αποτελεσματικότητα της νέας δέσμης μέτρων που ανακοινώθηκαν προ ενάμιση μήνα αλλά θα ενεργοποιηθούν από αύριο. Κι αυτό καθώς στη νέα αρχιτεκτονική των τιμών που επιχειρεί να επιβάλει το υπ. Ανάπτυξης είτε περιορίζοντας τις προσφορές μεταφέροντας τη μείωση μόνιμα στην αρχική τιμή, είτε απ’ τον δραστικό περιορισμό των πιστωτικών σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα όλοι οι εμπλεκόμενοι επιχειρούν να διασφαλίσουν τα κεκτημένα.
Γι αυτό εξάλλου και γενικά επικρατεί μία αναστάτωση στην αγορά και μία αβεβαιότητα μέχρι ποιο βαθμό μπορεί να επηρεάσει το μοντέλο που ακολουθούσαμε γύρω απ’ τις συναλλαγές
Υπενθυμίζεται ότι από την 1η Μαρτίου τίθεται σε εφαρμογή το μέτρο που προβλέπει μείωση της αρχικής τιμής σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, με το στοίχημα για την κυβέρνηση να είναι μεγάλο, αλλά αμφίβολο αν θα καταφέρει να χτυπήσει το πρόβλημα στη ρίζα του.
Πρόκειται για ένα δυνατό «crash test», αφού ο πληθωρισμός ειδικά στα τρόφιμα συντηρείται σε υψηλά επίπεδα, παρά τις παρεμβάσεις που έγιναν το προηγούμενο διάστημα με τη μόνιμη μείωση τιμής και το «Καλάθι του Νοικοκυριού», καθώς στην πράξη αποτυπώθηκε ξεκάθαρα ότι οι οι τιμές συνέχισαν να ανεβαίνουν.
Η Ελλάδα, εξάλλου, επί μια διετία κάνει σοβαρό πρωταθλητισμό στην Ευρώπη των «27», κατακτώντας συνεχώς αρνητικές πρωτιές ειδικά στον δείκτη τιμών των τροφίμων, που σκαρφαλώνει παρά την πτώση του Γενικού Δείκτη Τιμών Καταναλωτή.
Τι αλλάζει από την 1η Μαρτίου
Στο πλαίσιο των μέτρων του υπουργείου Ανάπτυξης, τα οποία τίθενται σε ισχύ από την 1η Μαρτίου, προστέθηκαν και κάποια επιπλέον προϊόντα στο μέτρο που αφορά στη μείωση των πιστώσεων από τη βιομηχανία προς τα σούπερ μάρκετ κατά 30%, όπως είναι τα προϊόντα εμμήνου ρήσεως που θεωρούνται πρώτης ανάγκης και δεν είχαν συμπεριληφθεί στην αρχική απόφαση Σκρέκα, ενώ κρίθηκε ότι και στα συγκεκριμένα προϊόντα υφίσταται ζήτημα με υπερβολικές εκπτώσεις, κάτι το οποίο έπρεπε να περιοριστεί.
Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι τα μέτρα Σκρέκα εισάγουν στο καταναλωτικό καλάθι τα κοντόληκτα προϊόντα, με ημερομηνία λήξης από 1 έως και 30 ημέρες, προκειμένου να μην απορρίπτονται από τη βιομηχανία και να μην επιστρέφονται προς καταστροφή, αλλά να φτάνουν στους καταναλωτές.
Με βάση τα μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης, επιτρέπεται η προώθηση προϊόντων με την ένδειξη ότι πρόκειται για προϊόντα με πολύ κοντινή ημερομηνία λήξης και ορίζεται το ακριβές χρονικό διάστημα πριν την ημερομηνία αυτή, όπου επιτρέπεται να γίνει η εκποίηση του αποθέματος σε χαμηλότερη τιμή, ενώ ταυτόχρονα παρεμποδίζεται η σπατάλη τροφίμων.
Το ερώτημα είναι τι πολιτική θα ακολουθήσουν πλέον στις προσφορές. Αυτό που μένει να δούμε είναι ποια θα είναι η στρατηγική των προσφορών που θα ακολουθήσουν».
Υπενθυμίζεται ότι από 1η Μαρτίου τίθεται σε εφαρμογή το μέτρο που προβλέπει μείωση της αρχικής τιμής σε συγκεκριμένες κατηγορίες προϊόντων, μείωση η οποία θα πρέπει να ισούται τουλάχιστον με το 30% του αθροίσματος των εκπτώσεων, πιστώσεων ή άλλων παροχών που δίνουν οι προμηθευτές στους λιανεμπόρους.
Τα τέσσερα μέτρα του υπουργείου Ανάπτυξης, στα οποία έγιναν οι επεκτάσεις είναι τα εξής:
1. Μείωση των παροχών προς τα σούπερ μάρκετ. Περιορίζονται οι συνολικές εκπτώσεις των προμηθευτών κατά 30%, με αντίστοιχη μείωση των τιμών των προϊόντων αυτών στα ράφια. Το μέτρο αυτό θα εφαρμοστεί στις κατηγορίες που σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού παρατηρήθηκαν αποκλίσεις. Τα προϊόντα αυτά είναι: απορρυπαντικά, καθαριστικά σπιτιού, οδοντόκρεμες, αφρόλουτρα/σαμπουάν και βρεφικές πάνες.
2. Αποτροπή αδικαιολόγητων ανατιμήσεων. Δεν επιτρέπεται στους προμηθευτές που αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων να υλοποιούν προωθητικές ενέργειες για τα προϊόντα που έχουν ανατιμήσει για τρεις μήνες. Αυτό το μέτρο αφορά όλα τα προϊόντα που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ.
3. «Καθαρές» τιμές από το χωράφι στο ράφι. Υποχρεώνονται οι προμηθευτές να πωλούν τα προϊόντα στο λιανεμπόριο σε «καθαρές» τιμές (net – pricing). Επιτρέπεται μόνο πιστωτικό τιμολόγιο ύψους έως 3% για επιστροφές προϊόντων ή φύρας. Το μέτρο αφορά νωπά φρούτα, λαχανικά ψάρια και κρέατα.
4. Πλαφόν στο μικτό περιθώριο κέρδους για το βρεφικό γάλα. Για τις τιμές πώλησης του βρεφικού γάλακτος έχει οριστεί πλαφόν στο περιθώριο μικτού κέρδους των εταιρειών που εισάγουν, παράγουν και διακινούν το βρεφικό γάλα στην Ελλάδα. Το πλαφόν ορίζεται ως το άθροισμα του λειτουργικού κόστους της εταιρείας για τη συγκεκριμένη κατηγορία προϊόντων και εμπορικού κέρδους 7%.