Την επενδυτική βαθμίδα μας έδωσε ο οίκος Fitch. Αναβάθμισε το αξιόχρεο της ελληνικής οικονομίας σε ΒΒΒ μείον, διατηρώντας σταθερές τις προοπτικές της. Στην ανακοίνωση επισημαίνεται η πρόβλεψη για ισχυρή ανάπτυξη, η ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας, η πρόοδος στον τραπεζικό τομέα και το ρεκόρ μείωσης του χρέους. «Για μεγάλη εθνική επιτυχία », έκανε λόγο ο Κωστής Χατζηδάκης. «Μεγάλο μέρος της αναβάθμισης οφείλεται στη μείωση των κόκκινων δανείων», τόνισε ο υφυπουργός Οικονομικών, Θάνος Πετραλιάς.
Είναι ο τέταρτος οίκος που λαμβάνει υπόψη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο οποίος κατατάσσει στην επενδυτική βαθμίδα τα ελληνικά ομόλογα, καθώς είχαν προηγηθεί ο Scope Ratings τον Αύγουστο, ο DBRS τον Σεπτέμβριο και ο S&P τον Οκτώβριο.
Ο Fitch είναι, επίσης, ο δεύτερος από τους τρεις μεγάλους αμερικανικούς οίκους αξιολόγησης, μετά τον S&P, που δίνει την επενδυτική βαθμίδα και αυτό θα επιτρέψει σε περισσότερους θεσμικούς επενδυτές να αγοράζουν τα ελληνικά ομόλογα, αυξάνοντας έτσι τις εισροές κεφαλαίων και συμβάλλοντας περαιτέρω στη συγκράτηση του κόστους δανεισμού του ελληνικού δημοσίου και των επιχειρήσεων.
Oι βασικοί μοχλοί για την αναβάθμιση, σύμφωνα με ανακοίνωση του Fitch, είναι η ευνοϊκή δυναμική του ελληνικού χρέους, η δέσμευση στη δημοσιονομική προσαρμογή, η ανθεκτική ανάπτυξη, η συνέχεια της πολιτικής και η βελτίωση του τραπεζικού συστήματος.
Ειδικότερα, ο οίκος αναφέρει ότι αξιολογεί με μεγάλη βαρύτητα τις δημοσιονομικές προοπτικές για την αναβάθμιση της Ελλάδας.
Για το χρέος αναφέρει ότι αναμένει ο λόγος του προς το ΑΕΠ να παραμείνει σε σημαντική πτωτική τροχιά, χάρη στην ισχυρή ονομαστική ανάπτυξη, την υπερεκτέλεση του προϋπολογισμού και την ευνοϊκή διάρθρωση της εξυπηρέτησης του. Αξιολογεί επίσης ως σχετικά χαμηλούς τους κινδύνους όσον αφορά τις πολιτικές, «με το πολιτικό πλαίσιο να είναι σταθερό και τη δημοσιονομική σύνεση καλά εμπεδωμένη».
«Προβλέπουμε το χρέος να μειωθεί φέτος στο 160,8% του ΑΕΠ και στο 141,2% το 2027 από 171,4% το 2022. Η προβλεπόμενη μείωση του κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό επίπεδο του 205% στην πανδημία είναι μεταξύ των καλύτερων επιδόσεων των χωρών που αξιολογεί ο Fitch, αν και ο λόγος του χρέους εξακολουθεί να προβλέπεται ότι θα είναι τριπλάσιος από τον διάμεσο των χωρών με αξιολόγηση ΒΒΒ. Παράγοντες που το αμβλύνουν, όπως το χαμηλό κόστος εξυπηρέτησης, οι πολύ μεγάλες περίοδοι αποπληρωμής και ένα σημαντικό ταμειακό μαξιλάρι (περί το 16,5% του ΑΕΠ στα μέσα Νοεμβρίου) περιορίζουν τους κινδύνους στα δημόσια οικονομικά», σημειώνει.
Ο Fitch αναφέρει ότι η Ελλάδα έχει υψηλή δέσμευση για δημοσιονομική προσαρμογή, με το πρωτογενές πλεόνασμα να αναμένεται ότι θα αυξηθεί φέτος στο 1,1% του ΑΕΠ και κατά μέσο όρο στο 2,2% το 2024-2025, σύμφωνα με τις προβλέψεις του. Το έλλειμμα στο δημοσιονομικό ισοζύγιο (σ.σ.: περιλαμβανομένων των τόκων) θα διαμορφωθεί στο 1,1% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο στη διετία 2024-25, χαμηλότερα από το διάμεσο έλλειμμα των χωρών με αξιόχρεο ΒΒΒ (2,8%). Η δημοσιονομική σύνεση, προσθέτει ο οίκος, είναι εδραιωμένη στις συντηρητικές υποθέσεις για τις δαπάνες στους τελευταίους προϋπολογισμούς (και επίσης στον προϋπολογισμό του 2024), με την υπεραπόδοση των εσόδων να παρέχει δημοσιονομικό χώρο για προσωρινές δαπάνες, στις οποίες το 2023 περιλαμβάνονταν τα μέτρα για την ενεργειακή κρίση και την κλιματική αλλαγή.
«Οι Αρχές σχεδιάζουν το 2024 φορολογικές μεταρρυθμίσεις που θα αποφέρουν επιπρόσθετα έσοδα 600 εκατ. ευρώ για κοινωνικές δαπάνες. Σε συνδυασμό με τις προσπάθειες για τη βελτίωση της ψηφιοποίησης και τη μείωση της φοροδιαφυγής, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει τη βάση των φορολογικών εσόδων και να δώσει περαιτέρω δημοσιονομικό χώρο για πρόσθετες επενδύσεις που θα ενισχύσουν την ανάπτυξη».
Ως μεσαίας βαρύτητας παράγοντες που οδήγησαν στην αναβάθμιση, ο Fitch αναφέρει την ανθεκτική ανάπτυξη, τη συνέχεια στις πολιτικές και τη βελτίωση του τραπεζικού συστήματος.
Ο οίκος προβλέπει τώρα ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί με ρυθμό 2,4% το 2023, μια ελαφρά προς τα πάνω αναθεώρηση σε σχέση με την προηγούμενη πρόβλεψη. Η νέα πρόβλεψη αντανακλά την καλύτερη από το αναμενόμενο επίδοση της κατανάλωσης τα τελευταία τρίμηνα και τις προσδοκίες του οίκου ότι θα συνεχισθεί η ισχυρή επενδυτική επίδοση. «Αναμένουμε η ανάπτυξη να παραμείνει σε αντίστοιχα επίπεδα (κατά μέσο όρο 2,4%) στη διετία 2024-2025, με τη βοήθεια του χαμηλότερου πληθωρισμού, της συνεχιζόμενης απορρόφησης πόρων της ΕΕ και της βελτιωμένης οικονομικής εμπιστοσύνης. Οι καθοδικοί κίνδυνοι αφορούν κυρίως εξωτερικές εξελίξεις, αν και η Ελλάδα έχει φανεί ευρύτερα ανθεκτική στην εξασθένιση της ζήτησης από βασικούς εμπορικούς εταίρους, χάρη εν μέρει στην ισχυρή επίδοση των τομέων υπηρεσιών».
Οι κίνδυνοι αναφορικά με τις πολιτικές έχουν εκλείψει μετά την καθαρή νίκη της Νέας Δημοκρατίας στις εκλογές του Ιουνίου, η οποία της δίνει μία σαφή πλειοψηφία για να εφαρμόσει τη μεταρρυθμιστική της ατζέντα τα επόμενα χρόνια, σημειώνει ο Fitch.
«Μεταρρυθμίσεις σε τομείς, όπως το επιχειρηματικό περιβάλλον, το κράτος δικαίου και η αγορά εργασίας, βρίσκονται καθ’ οδόν και θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη μεσοπρόθεσμη δυνητική ανάπτυξη και να αντιμετωπίσουν κάποιες διαρθρωτικές αδυναμίες. Η δέσμευση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παραμένει ισχυρή, με την Ελλάδα να κάνει σταδιακή πρόοδο σε όρους εκταμίευσης και σχεδιασμού, αν και εξακολουθούν να παραμένουν κάποιοι κίνδυνοι στην υλοποίηση».
Ο δείκτης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος βελτιώθηκε σε ‘bb’ από ‘b’ μετά τις αναβαθμίσεις των αξιολογήσεων βιωσιμότητας των τεσσάρων μεγάλων τραπεζών τον Σεπτέμβριο του 2023 από τον Fitch. Οι αναβαθμίσεις αυτές αντανακλούσαν κυρίως τις διαρθρωτικές βελτιώσεις στην κερδοφορία των τραπεζών, που οδηγούν σε συσσώρευση κεφαλαίων και σε συνεχιζόμενες βελτιώσεις στην ποιότητα ενεργητικού.
Η κεφαλαιοποίηση του τραπεζικού τομέα ανερχόταν στο 17,3% τον Ιούνιο, ενώ σε συνολική βάση το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε ελαφρά στο 8,6% στο δεύτερο τρίμηνο του 2023 έναντι 8,7% στο τέλος του 2022 και του υψηλού 46% το 2017.
«Αναμένουμε περαιτέρω βελτίωση στην ποιότητα ενεργητικού βραχυπρόθεσμα έως μεσοπρόθεσμα αλλά με πιο συγκρατημένο ρυθμό, με τις πωλήσεις ενεργητικού να παίζουν μικρότερο ρόλο. Η πιστωτική επέκταση συνέχισε να εξασθενεί το 2023, περιλαμβανομένων των στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων, αλλά αναμένουμε να αποκτήσει δυναμική το 2024, εν μέρει καθώς οι παράγοντες προσαρμόζονται σε ένα περιβάλλον υψηλότερων επιτοκίων», σημειώνει ο Fitch.
Ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, έκανε την ακόλουθη δήλωση:
«Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας από τον οίκο Fitch επισημοποιεί την ανάδειξη της Ελλάδας στην επενδυτική κατηγορία από την πλευρά της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Είναι μια μεγάλη εθνική επιτυχία!
Η Fitch είναι ο τρίτος – από τους τέσσερις αναγνωρισμένους από την ΕΚΤ- οίκος αξιολόγησης που απονέμει τους τελευταίους μήνες στη χώρα μας το καθεστώς της επενδυτικής βαθμίδας. Γεγονός που πιστοποιεί την πρόοδο της ελληνικής οικονομίας και τις ακόμη πιο θετικές προοπτικές που διανοίγονται με την εφαρμογή της πολιτικής μας. Δημιουργεί παράλληλα τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ενίσχυση της εισροής επενδύσεων, καλύτερες συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομίας, ανάπτυξη και αύξηση της απασχόλησης.
Υπογραμμίζω τις επισημάνσεις του oίκου για το ρεκόρ της μείωσης του χρέους κατά 65 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ , από το 205 % κατά την περίοδο της πανδημίας στο 160,8 % εφέτος και 141,2 % του ΑΕΠ το 2027. Επίσης, τις επισημάνσεις για την πολιτική δημοσιονομικής υπευθυνότητας η οποία εκτός των άλλων εξασφαλίζει τους αναγκαίους πόρους για μόνιμα και έκτακτα μέτρα κοινωνικής πολιτικής. Τις προβλέψεις για ισχυρή ανάπτυξη και πολιτική σταθερότητα τα επόμενα χρόνια. Την πρόοδο στον τραπεζικό τομέα.
Η σημερινή αναβάθμιση είναι ένα σημαντικό σκαλοπάτι που οδηγεί τη χώρα μας ακόμα πιο ψηλά, με τη συνέχιση του συνδυασμού δημοσιονομικής σοβαρότητας με την κοινωνική ευαισθησία».
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Νίκος Παπαθανάσης, προχώρησε στην εξής δήλωση:
«Η νέα αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, αυτή τη φορά από τον οίκο Fitch, είναι αποτέλεσμα της συστηματικής δουλειάς που γίνεται από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη και ενισχύει περαιτέρω τη διεθνή ψήφο εμπιστοσύνης στη μεταρρυθμιστική πολιτική που ακολουθείται.
Όπως και το 2023 έτσι και το 2024 θα πετύχουμε τους στόχους που θέσαμε στον Προϋπολογισμό, την ανάπτυξη με ρυθμούς διπλάσιους από την υπόλοιπη Ευρωζώνη, τη δημοσιονομική πειθαρχία με κοινωνική ευαισθησία.
Η επενδυτική βαθμίδα που κατακτά η Ελλάδα, μετά από 13 χρόνια, ενισχύει την αξιοπιστία της χώρας. Το δημόσιο χρέος αποκλιμακώνεται και καθιστά τους ελληνικούς τίτλους πιο ορατούς από θεσμικούς μακροπρόθεσμους επενδυτές διεθνώς. Προκαλεί νέα μείωση του κόστους δανεισμού. Μεγεθύνει τις προοπτικές περαιτέρω αυξήσεων των εισοδημάτων για όλους, πρωτίστως για τις νέες και τους νέους.
Συνεχίζουμε να κάνουμε πράξη όλα όσα έχουμε δεσμευθεί».
Θ. Πετραλιάς: Μεγάλο μέρος της αναβάθμισης οφείλεται στη μείωση των κόκκινων δανείων
Ένα μεγάλο μέρος του αποτελέσματος της αναβάθμισης του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας από τους τέσσερις οίκους πιστοληπτικής ικανότητας και τώρα από τον οίκο Fitch είναι η μείωση των κόκκινων δανείων που έγινε μέσω του προγράμματος “Ηρακλής”, τόνισε ο υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αρμόδιος για την δημοσιονομική πολιτική, Θάνος Πετραλιάς. “Βεβαίως έγινε και λόγω της βελτίωσης της Οικονομίας, αλλά η μεγάλη μείωση έγινε μέσω του προγράμματος Ηρακλής”, είπε ο κ. Πετραλιάς κλείνοντας απόψε την συζήτηση του νομοσχεδίου για τα κόκκινα δάνεια στην Ολομέλεια της Βουλής και σημείωσε ότι “αυτό είναι το τελευταίο βήμα”.
Ο κ. Πετραλιάς τόνισε με έμφαση ότι “γίναμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα” και ενημέρωσε το Σώμα ότι: Ως τώρα είχαμε δώσει 18,7 δισεκ. εγγυήσεις και έχει μείνει υπόλοιπο 16,7 δισεκατομμύρια. Έχουν αποπληρωθεί δηλαδή τα 2 δισεκατομμύρια κι επίσης έχει εισπράξει το Δημόσιο 223 εκατομμύρια από την προμήθεια εγγύησης. Επίσης ενημέρωσε ότι θα δοθούν έως άλλα 2 δισεκατομμύρια, με στόχο να “πέσουν” τα κόκκινα δάνεια στο 5%.
“Παραλάβαμε κόκκινα δάνεια πάνω από το 40% και αυτήν τη στιγμή είναι 8,5% και στόχος είναι να πέσουμε γύρω στο 5% κόκκινα δάνεια. Γίναμε μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα”, είπε χαρακτηριστικά.