Αλλάζει κατηγορία η Ελλάδα, μετά την νέα αναβάθμιση χθες τα μεσάνυχτα από την Standard and Poor’s. Η Ελλάδα κατατάσσεται μεν ήδη στην επενδυτική βαθμίδα, όχι πλέον όμως από έναν μόνον αλλά από τουλάχιστον δύο μεγάλους Οίκους Αξιολόγησης (DBRS και S&P’s) ικανοποιώντας έτσι τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Η πραγματική επιστροφή στην κανονικότητα των αγορών όμως έρχεται από Δευτέρα, όταν στα dealing rooms όλου του κόσμου, χιλιάδες «οθόνες» θα ανοίξουν ξανά και θα γράφουν και πάλι μετά από πολλά χρόνια το όνομα «Ελλάδα». Αλλά με ενθουσιασμό, και όχι για αρνητικούς λόγους για τους οποίους και την διέγραψαν το 2010, με αποτέλεσμα η χώρα να καταλήξει «στα αζήτητα» για πάνω από μια δεκαετία, όπου η πιστοληπτική της αξιολόγηση της έπεσε «υπό το μηδέν» (στην κατηγορία «junk», δηλαδή «σκουπίδι») και πολύ πιο κάτω από την επενδυτική βαθμίδα.
Η Ελλάδα επέστρεψε…
Η είδηση που «ταξιδεύει» πλέον ήδη σε όλο τον κόσμο, μετά την αναβάθμιση από την S&P, είναι πως η Ελλάδα κέρδισε και 4η αναβάθμιση στην επενδυτική βαθμίδα μετά τις εκλογές.
Η μεγάλη διαφορά εν σχέσει με τις προηγούμενες τρεις όμως είναι ότι όλοι οι άλλοι ξένοι Οίκοι μαζί (η ιαπωνική R&I, η γερμανική Scope και η καναδική DBRS) έχουν πολύ μικρότερη επιρροή στις αγορές από την S&P’s. Με την δυναμική που δίνει και αυτή η αναβάθμιση, θα αποτελούσε έκπληξη πλέον (εκτός αν μεσολαβήσουν μεγάλα γεγονότα στις επόμενες 40 μέρες) αν “σπάσει την παράδοση” ο Οίκος Fitch και δεν δώσει και αυτός την επενδυτική βαθμίδα στην Ελλάδα, στην έκθεση που εκείνος ανακοινώνει την 1η Δεκεμβρίου.
Γενικά η κατάταξη από τον S&P’s σε κατηγορία “BBB-” όπου ανήκει πλέον η χώρα, δείχνει ότι μια χώρα έχει επαρκή ικανότητα να ανταποκριθεί στις οικονομικές της δεσμεύσεις, αλλά σε μια δυσκολία ή αλλαγή συνθηκών πιθανώς να δυσκολευτεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της.
«Πίσω τις λέξεις» όμως, στην έκθεσή της για την Ελλάδα, η S&P περιγράφει μια χώρα που παρά τις διεθνείς ανατροπές και αντιξοότητες, τα πηγαίνει καλύτερα και τηρεί περισσότερα από όσα δεσμεύεται!
Η καλύτερη «διαφήμιση»
Εκείνο που εντυπωσιάζει τον οίκο S&P’s (και το μήνυμα που μεταδίδει παγκοσμίως με την έκθεσή του) είναι ότι, απέναντι σε όλες τις κρίσεις και κινδύνους ως τώρα, η κυβέρνηση καταφέρνει να οδηγεί την χώρα σταθερά και καλύτερα από όσο η ίδια υπόσχεται και όλοι περιμένουν!
Στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών περιορίζονται έτσι από χθες να λένε πως θα συνεχίσουν τη σκληρή δουλειά με σταθερότητα, αφήνοντας τους επαίνους στην ίδια την Έκθεση της S&P’s που περιγράφει την κατάσταση στη χώρα μας, με λόγια όπως αυτά -που ίσως ποτέ παλιά δεν είχαν πει για την Ελλάδα:
– η σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση έχει θέσει την Ελλάδα σε σταθερά βελτιωμένη τροχιά με ταχύτατη οικονομική ανάκαμψη
– η ελληνική κυβέρνηση κατάφερε να ξεπερνά διαρκώς τους δημοσιονομικούς στόχους της, παρά τη αύξηση των κοινωνικών παροχών
– αναμένουμε ότι η κυβέρνηση θα επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα τουλάχιστον 1,2% του ΑΕΠ φέτος, υπερβαίνοντας τον στόχο του 0,7%, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη το δημοσιονομικό κόστος από τις πρόσφατες πυρκαγιές και πλημμύρες.
– προβλέπουμε μέσο πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα 2,3% του ΑΕΠ στην τριετία 2024-2026.
– η Ανάπτυξη στην Ελλάδα άντεξε στις καταστροφικές πυρκαγιές και πλημμύρες το 2023
– προβλέπουμε αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 2,5% για το 2023 (σσ: η κυβέρνηση επισήμως προβλέπει 2,3% ως τώρα)
– η οικονομία της Ελλάδας έχει αναπτυχθεί 26% (σε πραγματικούς και εποχικά προσαρμοσμένους όρους) από το κατώτατο σημείο όπου είχε πέσει λόγω του COVID-19 το 2020.
– ο τουριστικός τομέας τα πάει ιδιαιτέρως καλά. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ελλάδα είχε το καλύτερο πρώτο εξάμηνο όλων των εποχών. Οι εισπράξεις των πρώτων 7 μηνών από ταξίδια και μεταφορές ήταν 18% πάνω από του 2019. Η Ελλάδα είχε την ταχύτερη ανάκαμψη από όλους τους μεγάλους ευρωπαϊκούς τουριστικούς προορισμούς.
– αύξηση επενδύσεων, βελτίωση της αγοράς εργασίας (μείωση ανεργίας στο 9,2% το 2024 από 28,2% το 2013) και ομαλοποίηση του τραπεζικού τομέα θα στηρίξουν την Ανάπτυξη στα επόμενα χρόνια. Προβλέπεται μέση ανάπτυξη 2,6% την περίοδο 2024-2026.
– εκτιμούμε ότι το καθαρό ελληνικό δημόσιο χρέος θα μειωθεί στο 146% του ΑΕΠ μέχρι το τέλος του έτους, με αξιοσημείωτη βελτίωση από 189% του ΑΕΠ το 2020
– το απόθεμα χρέους παραμένει υψηλό, αλλά το προφίλ του είναι ένα από τα πιο ευνοϊκά από όλα τα κράτη που αξιολογούμε, με μέση σταθμισμένη διάρκεια 19,7 έτη και σχετικά χαμηλές πληρωμές τόκων (5,7% των εσόδων γενικής κυβέρνησης).
– η ισχυρή εντολή στη ΝΔ και η αποφυγή ενός ασταθούς συνασπισμού, επιτρέπουν στην κυβέρνηση να προωθήσει το μεταρρυθμιστικό της πρόγραμμα.
Τι αλλάζει
Με τη βοήθεια της αναβάθμισης και των αγορών-επενδυτών που αυτή θα φέρει, μπορεί η Ελλάδα να αντιμετωπίζει πιο αισιόδοξα και με αυτοπεποίθηση τις δυσκολίες που προδιαγράφονται.
Αν και πάτησε όμως ξανά πια σε “στέρεο έδαφος”, η Ελλάδα δεν μπορεί να επαναπαύεται, αφού βρίσκεται άλλωστε μόλις… στην 10η θέση από πιο ψηλό σκαλί αξιολόγησης (ΑΑΑ). Παραμένει έτσι αναγκασμένη να «κοιτάζει» ακόμα ψηλότερα στην κλίμακα των αξιολογήσεων, καθώς οι κίνδυνοι ελλοχεύουν.
Η S&P’s προειδοποιεί ότι “όπως και άλλες μικρές ανοιχτές οικονομίες, η Ελλάδα παραμένει εκτεθειμένη στους μεταβαλλόμενους ανέμους της παγκόσμιας οικονομίας, όπως μια πιθανή οικονομική επιβράδυνση που μπορεί να επηρεάσει τους τομείς του Τουρισμού ή της Ναυτιλίας, ή μια ξαφνική άνοδο των τιμών της ενέργειας. Αυτές οι εξελίξεις θα μπορούσαν να επιβραδύνουν τη βελτιωμένη δυναμική των αξιολογήσεων της Ελλάδας. Οι αξιολογήσεις μας εξακολουθούν να περιορίζονται από το υψηλό ακόμη δημόσιο χρέος και την αδύναμη εξωτερική θέση” τονίζουν οι συντάκτες της Έκθεσης.
Και αυτό σημαίνει πως όσο καλά και αν τα πήγε ως τώρα η Ελλάδα, ό,τι άλλο και αν συμβεί διεθνώς, θα την “πληρώνει” περισσότερο πάντα ο πιο… αδύναμος κρίκος. Το “πάθημα-μάθημα” αυτό το έχει λάβει ήδη η Ελλάδα από το 2008-2009 και μετά, για αυτό και οφείλει να τηρεί “αποστάσεις ασφαλείας” από το όριο που διαχωρίζει την επενδυτική βαθμίδα, από τα “σκουπίδια”.