Ο περιορισμός της φοροδιαφυγής αποτελεί διαχρονικά σταθερή επιδίωξη όλων των κυβερνήσεων. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο φαίνεται να έχουν γίνει κάποια βήματα και όπως προκύπτει βάσει τις μετρήσεις που έχουν γίνει από την Κομισιόν, αλλά και τις εκτιμήσεις από την ελληνική κυβέρνηση.
Συγκεκριμένα την τελευταία 4ετία έχουν προκύψει επιπλέον έσοδα για τον κρατικό προϋπολογισμό, σε σταθερή βάση, της τάξεως των 2,5 δισ. ευρώ.
Πηγές από το υπουργείο Οικονομικών αναφέρουν ότι στόχος είναι το 2026 το επιπλέον ποσό που θα προκύψει για τον κρατικό κορβανά σε μόνιμη και ετήσια βάση να είναι επιπλέον 2 δισ. ευρώ.
Τα εν λόγω επιπλέον αυτά έσοδα σε συνδυασμό με την μεγέθυνση της οικονομίας, θα καλύψουν μέρος ή το σύνολο των πιθανών επιπλέον κοινωνικών παροχών ή μείωσης της φορολογίας.
Οι υπολογισμοί γίνονται με βάση το κενό ΦΠΑ, όπως αυτό μετριέται από την Κομισιόν. Όπως μάλιστα σημειώνουν πηγές από το υπουργείο Οικονομικών είναι και το μόνο αντικειμενικό στοιχείο που μπορεί να μετρήσει την φοροδιαφυγή.
Στο υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν ότι τα μέτρα που βρίσκονται στο στάδιο της εφαρμογής, αλλά και αυτά που ήδη έχουν υλοποιηθεί θα φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, δηλαδή την αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων.
Αυτά που σχεδιάζονται είναι μεταξύ των άλλων η διασύνδεση POS – ταμειακών, προσυμπληρωμένες δηλώσεις ΦΠΑ και εισοδήματος μόνο στη βάση τιμολογίων εσόδων και εξόδων που περνούν από το MyDATA, επέκταση POS σε όλη την αγορά και αλλαγές στον τρόπο φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών.
Σε ό,τι αφορά το κενό ΦΠΑ, αυτό ήταν το 2019 στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκθέσεις της Κομισιόν στο 23,4% και ένα χρόνο μετά υποχώρησε στο 19,7%. Σήμερα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του υπουργείου Οικονομικών, το κενό βρίσκεται στο 15%.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς το κέρδος των 8,4 ποσοστιαίων μονάδων, φέρνει επιπλέον έσοδα σε μόνιμη βάση 2,5 δισ. τον χρόνο. Από αυτά τα πρόσθετα έσοδα των 2 δισ. ευρώ έρχονται από τον ΦΠΑ και τα 500 εκατ. ευρώ από την αύξηση του φόρου εισοδήματος επιχειρήσεων, αφού αποκαλύπτονται περισσότερα κέρδη.
Στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι το 2026 το κενό ΦΠΑ να φτάσει στο μέσο ευρωπαϊκό όρο που είναι 9%. Αυτό εφόσον επιτευχθεί μεταφράζεται σε επιπλέον 2 δισ. ευρώ δημόσια έσοδα.
Πάντως, στο προσχέδιο του προϋπολογισμού 2024 δεν έχουν εγγραφεί πρόσθετα έσοδα από την πάταξη της φοροδιαφυγής. Οι εισπράξεις από ΦΠΑ προβλέπεται να ανέλθουν σε 24,2 δισ. ευρώ το 2024 από 23,1 δισ. ευρώ φέτος.
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από την έκθεση της Κομισιόν, προκύπτουν τα εξής βασικά συμπεράσματα:
• Η Ελλάδα το 2020, βρέθηκε στην τετράδα των κρατών μελών της ΕΕ με τις καλύτερες επιδόσεις στο κλείσιμο της ψαλίδας μετά την Ουγγαρία που μείωσε το κενό κατά 4,7 ποσοστιαίες μονάδες, τη Γερμανία με 4,2 ποσοστιαίες μονάδες και την Ολλανδία με 4,1 ποσοστιαίες μονάδες.
• Η Ρουμανία κατέγραψε το υψηλότερο εθνικό χάσμα στον ΦΠΑ με 35,7% των εσόδων και ακολουθούν η Μάλτα με 24,1% και η Ιταλία με 20,8%. Αντίθετα τα μικρότερα κενά παρατηρήθηκαν στη Φινλανδία (1,3%), στην Εσθονία (1,8%) και στη Σουηδία (2%).
• Εκτός από τη Γερμανία και τις Κάτω Χώρες, η Ισπανία και η Λετονία κατάφεραν να περιορίσουν την απώλεια εσόδων από τον ΦΠΑ σε λιγότερο από το 5% του οφειλόμενου ΦΠΑ.
• Το χάσμα αυξήθηκε από έτος σε έτος μόνο σε έξι κράτη μέλη – Κροατία, Κύπρος, Ιρλανδία, Ρουμανία, Αυστρία και Βέλγιο. Οι μεγαλύτερες αυξήσεις παρατηρήθηκαν στην Κροατία (6 ποσοστιαίες μονάδες) και στην Κύπρο (5 ποσοστιαίες μονάδες).
• Σε ονομαστικούς όρους, τα μεγαλύτερα κενά καταγράφηκαν στην Ιταλία (26,2 δισ. ευρώ), τη Γαλλία (14 δισ. ευρώ) και τη Γερμανία (11,1 δισ. ευρώ).