Ο αντίκτυπος των πολλαπλών κρίσεων των τελευταίων ετών είναι εμφανής, τόσο στη γενική κατάσταση της οικονομίας, όσο και στην οικονομική κατάσταση των πολιτών, όπως αποτυπώνεται στο Ευρωβαρόμετρο που παρουσιάστηκε στις Βρυξέλλες έναν χρόνο πριν από τις Ευρωεκλογές.
Ένας στους δύο ερωτηθέντες (50%) θεωρεί ότι το βιοτικό του επίπεδο έχει σημειώσει πτώση και προβλέπει ότι αυτό θα συνεχιστεί κατά τη διάρκεια του επόμενου έτους.
Το ποσοστό σκαρφαλώνει στο 66% στην Ελλάδα και στο 76% στην Κύπρο, ενώ 29% των ερωτηθέντων δεν έχουν παρατηρήσει ακόμη κάτι τέτοιο, αλλά πιστεύουν ότι θα συμβεί μέσα στο επόμενο έτος (25% και 13% αντιστοίχως σε Ελλάδα και Κύπρο).
Η διαπίστωση αυτή αυξάνει τις προσδοκίες των πολιτών για ανεύρεση συγκεκριμένων λύσεων: σχεδόν τα δύο τρίτα (65%) των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με τα μέτρα που έλαβε η χώρα τους για την αντιμετώπιση της αύξησης του κόστους ζωής (85% στην Ελλάδα, 84% στην Κύπρο), ενώ 57% των ερωτηθέντων δεν είναι ικανοποιημένοι ούτε με τις δράσεις που ανέλαβε η ΕΕ για την αντιμετώπιση της κατάστασης (78% και 82% σε Ελλάδα και Κύπρο).
Πιο συγκεκριμένα, το 82% δηλώνει ότι έχει δυσκολίες να πληρώσει λογαριασμούς, ενώ μόλις το 22% υποστηρίζει τις επιλογές της ΕΕ για την οικονομική και κοινωνική ανάταξη.
Οι Ευρωπαίοι πολίτες επιθυμούν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να θέσει ως πρώτη προτεραιότητα την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (38%). Ακολουθούν στη σχετική λίστα προτεραιοτήτων η δημόσια υγεία (33%), η δράση κατά της κλιματικής αλλαγής (31%) και η στήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (31%).
Στην Ελλάδα, ύψιστη προτεραιότητα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θεωρείται η στήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (59%), ακολουθούμενη από την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (56%) και τη δημόσια υγεία (50%).
Διαφορετική είναι η εικόνα στην Κύπρο, όπου η δημόσια υγεία καταλαμβάνει την πρώτη θέση (52%), ακολουθούμενη από την στήριξη της οικονομίας και δημιουργία νέων θέσεων εργασίας (49%) και την καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού (48%).
Ενδιαφέρον για τις Ευρωεκλογές
Η απόλυτη πλειοψηφία των ερωτηθέντων στην έρευνα (56%) δηλώνει ότι ενδιαφέρεται για τις επόμενες Ευρωπαϊκές Εκλογές, ποσοστό υψηλότερο κατά 6 μονάδες σε σύγκριση με το 2018, έναν χρόνο δηλαδή πριν από τις τελευταίες εκλογές. Το αντίστοιχο ποσοστό σε Ελλάδα και Κύπρο είναι 49% το 2023, ενώ το 2018 ήταν 39% και 50% αντίστοιχα.
Δύο στους τρεις ερωτηθέντες περίπου (67%) δηλώνουν ότι μάλλον θα πήγαιναν να ψηφίσουν εάν οι εκλογές διεξάγονταν την επόμενη εβδομάδα. Παρόμοια ερώτηση περιλαμβανόταν και στο Ευρωβαρόμετρο του Κοινοβουλίου τον Απρίλιο του 2018, και το αντίστοιχο ποσοστό ήταν τότε 58%, γεγονός που δείχνει ότι οι πολίτες είναι σήμερα πιο πρόθυμοι να ψηφίσουν στις Ευρωπαϊκές Εκλογές του 2024 απ’ όσο ήταν σε παρόμοια χρονική στιγμή πριν από τις εκλογές του 2019. Στην ίδια ερώτηση απάντησε θετικά 74% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα και 61% στην Κύπρο.
Στην κορυφή της λίστας με τις αξίες για τις οποίες πρέπει να αγωνίζεται κατά προτεραιότητα το Κοινοβούλιο βρίσκεται λοιπόν η υπεράσπιση της δημοκρατίας με 37%, και ακολουθούν η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως (28%), καθώς και η ελευθερία του λόγου και της σκέψης (27%). Στην ίδια ερώτηση, τη δημοκρατία προτάσσει και το 41% των ερωτηθέντων στην Ελλάδα.
Η αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και μεταξύ των περιφερειών της καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση με 38% και το κράτος δικαίου την τρίτη θέση με 34%. Στην Κύπρο, οι πολίτες προτάσσουν την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ΕΕ και παγκοσμίως (43%), με τη δημοκρατία να καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση (33%) και το κράτος δικαίου την τρίτη (29%).
Το 54% των ερωτηθέντων (34% στην Ελλάδα, 56% στην Κύπρο) δηλώνουν ικανοποιημένοι από τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία στην ΕΕ. Όσον αφορά συγκεκριμένες πτυχές της δημοκρατίας σε επίπεδο ΕΕ, οι πολίτες εξέφρασαν μεγαλύτερη ικανοποίηση για τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές (70%), την ελευθερία του λόγου (70%) και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων (66%), ενώ λιγότερο ικανοποιημένοι δήλωσαν σχετικά με την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης και της διαφθοράς.
Στην Ελλάδα, οι ερωτηθέντες εκφράζουν ικανοποίηση πρωτίστως για τις ελεύθερες και δίκαιες εκλογές (63%), και ακολουθούν η ποικιλομορφία των μέσων (62%) και η ελευθερία του λόγου (60%), ενώ στην Κύπρο η ελευθερία του λόγου καταλαμβάνει την πρώτη θέση (77%), ακολουθούμενη από τις εκλογές (76%) και την ποικιλομορφία των μέσων (69%). Η καταπολέμηση της διαφθοράς βρίσκεται στην τελευταία θέση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.
Στήριξη στην Ουκρανία
Η υποστήριξη της ΕΕ προς την Ουκρανία ξεχωρίζει καθώς οι πολίτες είναι μακράν πιο ικανοποιημένοι με το επίτευγμα: το 69% είναι ικανοποιημένο με αυτές τις ενέργειες. Η ικανοποίηση είναι υψηλότερη στην Ολλανδία (90%), τη Σουηδία (87%), τη Φινλανδία (87%) και την Ιρλανδία (87%). Οι ερωτηθέντες στη Σλοβακία (45%) και στην Ελλάδα (48%) έχουν τα χαμηλότερα ποσοστά ικανοποίησης. Η ικανοποίηση από τη δράση της ΕΕ είναι επίσης σχετικά υψηλή στους τομείς της προστασίας των δημοκρατικών δικαιωμάτων και του σεβασμού του κράτους δικαίου (64%) καθώς και της εξωτερικής πολιτικής (54%).