Ένα εντελώς διαφορετικό έντυπο Ε1 φορολογικής δήλωσης – οκτώ σελίδων αντί τεσσάρων – με πλήθος νέους κωδικούς και αναλυτικούς επεξηγηματικούς πίνακες, που πρέπει να συμπληρωθούν και στη συνέχεια τα δεδομένα τους να μεταφορτωθούν στα πεδία και τους κωδικούς της δήλωσης, καλούνται να συμπληρώσουν και να υποβάλουν φέτος στη Φορολογική Διοίκηση περίπου 9.000.000 φυσικά πρόσωπα.
Από χθες το βράδυ ξεκίνησε η περίοδος υποβολής των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2022, καθώς η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων έθεσε σε παραγωγική λειτουργία την σχετική ηλεκτρονική εφαρμογή.
Οι πλέον σημαντικές αλλαγές που επέρχονται φέτος στους βασικούς κανόνες υπολογισμού των φόρων για τα εισοδήματα του 2022 είναι μόνο τρεις για τα φυσικά πρόσωπα. Όμως υπάρχει ένα πλήθος άλλων μικροαλλαγών που κάνει τη διαφορά και ουσιαστικά οδήγησε την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων να επανασχεδιάσει το…layout του βασικού φορολογικού εντύπου Ε1, μετατρέποντάς το από 4σέλιδο σε 8σέλιδο.
Οι νέοι κανόνες, που αλλάζουν το τελικό αποτέλεσμα της εκκαθάρισης των φετινών φορολογικών δηλώσεων για μεγάλο αριθμό φυσικών προσώπων, είναι:
1) Η πρόσθετη έκπτωση φόρου εισοδήματος που προκύπτει από την πρωτοεφαρμοζόμενης φέτος διάταξη για τη μείωση του φορολογητέου εισοδήματος κατά το 30% των ετησίων δαπανών που πραγματοποίησε το προηγούμενο έτος κάθε υπόχρεος μέσω ηλεκτρονικών μεθόδων πληρωμής (πιστωτικών ή χρωστικών καρτών ή καρτών πληρωμών κ.λπ.) για να εξοφλήσει τις αμοιβές σε 20 συγκεκριμένες κατηγορίες επιτηδευματιών, δηλαδή σε κτηνιάτρους, υδραυλικούς, ψυκτικούς, συντηρητές θέρμανσης, ηλεκτρολόγους, σοβατζήδες, πλακάδες, λοιπά οικοδομικά επαγγέλματα, εκμεταλλευτές ταξί, κομμωτές, γραφεία κηδειών, ινστιτούτα αισθητικής, καθαρίστριες, φωτογράφους, σχολές χορού, γυμναστήρια, δικηγόρους, παιδαγωγούς, οικιακές βοηθούς και γυμναστήρια. Το συνολικό ποσό κατά το οποίο επιτρέπεται να μειωθεί το φορολογητέο εισόδημα από την έκπτωση του 30% των δαπανών αυτών δεν μπορεί να υπερβεί τα 5.000 ευρώ και, ως εκ τούτου, με δεδομένο ότι ο ανώτατος συντελεστής του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων παραμένει και φέτος στο 44%, το ποσό έκπτωσης φόρου που μπορούν να καρπωθούν οι φορολογούμενοι από την εφαρμογή του μέτρου αυτού δεν μπορεί να υπερβεί τα 2.200 ευρώ.
2) Η προσμέτρηση των δαπανών για αμοιβές σε ιατρούς και άλλα επαγγέλματα υγείας στο διπλάσιο του ύψους τους για την κάλυψη του 30% του ατομικού φορολογητέου εισοδήματος. Εις διπλούν για την κάλυψη του 30% “μετράνε”, συγκεκριμένα, τα ποσά των δαπανών για αμοιβές σε ιατρούς, οδοντιάτρους, ορθοδοντικούς, οστεοπαθητικούς, χειροπράκτες, οφθαλμιάτρους, χειροποδιστές και ποδολόγους. Προϋπόθεση είναι οι δαπάνες αυτές να έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής (τραπεζικές κάρτες κ.λπ.).
3) Η απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος των φυσικών προσώπων που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και το 2022 αύξησαν κατά τουλάχιστον τρία δωδέκατα τον μέσο αριθμό εργαζομένων τους με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης σε σχέση με το προηγούμενο φορολογικό έτος. Η απαλλαγή χορηγείται με την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδά τους κατά το φορολογικό έτος 2022 που εφαρμόζεται η εξαίρεση δεν ξεπέρασαν τα 2 εκατ. ευρώ.
Οι νέοι πίνακες και κωδικοί που προστέθηκαν
Σύμφωνα με την απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή με την οποία καθορίστηκε ο τύπος και το περιεχόμενο του νέου εντύπου Ε1:
* Τόσο οι ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες που εκπίπτουν κατά το 30% του ύψους τους και μέχρι ποσού 5.000 ευρώ από το φορολογητέο εισόδημα όσο και οι ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες για αμοιβές σε ιατρούς και άλλους επαγγελματίες υγείας πρέπει να συμπεριληφθούν στον κωδικό 049 του πίνακα 7 από τον υπόχρεο ή στον κωδικό 050 του πίνακα 7 από τη σύζυγο, μαζί με τις λοιπές ηλεκτρονικά εξοφληθείσες δαπάνες που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του 30% του εισοδήματος. Κατά την ηλεκτρονική συμπλήρωση της δήλωσης, ο φορολογούμενος πρέπει να κλικάρει πάνω στο ασυμπλήρωτο πεδίο που βρίσκεται δίπλα από τον κωδικό 049 ή δίπλα από τον κωδικό 050 ώστε να αναδυθεί στην οθόνη του υπολογιστή του ένας αναλυτικός πίνακας. Ο νέος αυτός πίνακας περιλαμβάνει προσυμπληρωμένα αριθμητικά δεδομένα, ξεχωριστά για κάθε μία από τις τρεις παραπάνω κατηγορίες δαπανών, τα οποία θα κληθεί στη συνέχεια, είτε να επιβεβαιώσει και να μεταφέρει αυτούσια στη δήλωση είτε να αναγράψει τροποποιημένα, σε άλλα κενά πεδία ακριβώς από κάτω. Τα ποσά που θα αναγράψει ο φορολογούμενος στα κενά πεδία, διακριτά για κάθε μία από τις τρεις παραπάνω κατηγορίες ηλεκτρονικά εξοφληθεισών δαπανών θα αθροιστούν από το σύστημα εκκαθάρισης της Α.Α.Δ.Ε. και θα μεταφερθούν ως άθροισμα στον κωδικό 049 για υπόχρεο και στον κωδικό 050 για τη σύζυγο. Όμως, παρά την εμφάνισή τους σε άθροισμα στους κωδικούς αυτούς, κάθε μία από τις τρεις αυτές κατηγορίες δαπανών θα ληφθεί υπόψην ξεχωριστά στην εκκαθάριση της δήλωσης, σύμφωνα με τους κανόνες που ισχύουν για κάθε μία από αυτές και ήδη περιγράψαμε.
* Προστέθηκαν νέοι κωδικοί με τη συμπλήρωση των οποίων δηλώνεται η εξαίρεση από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος του έτους 2022 για τις ατομικές επιχειρήσεις που το 2022 αύξησαν τον μέσο αριθμό εργαζομένων τους με σχέση εργασίας πλήρους απασχόλησης σε σχέση με το προηγούμενο φορολογικό έτος. Οι νέοι αυτοί κωδικοί όμως θα παραμείνουν προσωρινά ανενεργοί και θα προσυμπληρωθούν από την ΑΑΔΕ, αμέσως μόλις διαβιβαστούν από το πληροφοριακό σύστημα ΕΡΓΑΝΗ του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων στη ΑΑΔΕ τα στοιχεία για τις ατομικές επιχειρήσεις που πληρούν τα κριτήρια για την απαλλαγή. Η ΑΑΔΕ θα ενημερώσει άμεσα τους δικαιούχους με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μόλις είναι διαθέσιμα γι’ αυτούς τα σχετικά στοιχεία.
* Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 387-388, στους οποίους συμπληρώνεται η εφάπαξ αποζημίωση που καταβάλλεται στην αλλοδαπή από οποιονδήποτε αλλοδαπό φορέα χωρίς μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσεως εργασίας ή άλλης σύμβασης, η οποία συνδέει το φορέα με τον δικαιούχο της αποζημίωσης, όταν έχει και η Ελλάδα δικαίωμα φορολόγησης.
* Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 635-636 στους οποίους αναγράφονται οι χρηματικές δωρεές προς την εταιρεία «Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων Α.Ε.», το συνολικό ποσό των οποίων εκπίπτει από το φορολογητέο εισόδημα του δωρητή, αναλογικά, ανά κατηγορία δηλωθέντος εισοδήματος, του φορολογικού έτους εντός του οποίου πραγματοποιήθηκε η δωρεά (άρθρο 72, ν.4914/2022).
* Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 063-064, στους οποίους συμπληρώνονται οι χρηματικές δωρεές προς τα κοινωφελή ιδρύματα και τις εγγεγραμμένες Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών. Για τις δωρεές αυτές, το ποσό του φόρου μειώνεται κατά 40% επί των ποσών δωρεών προς τους φορείς αυτούς, εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις της παρ.1 του άρθρου 19 του ΚΦΕ. Το συνολικό ποσό των δωρεών στην περίπτωση αυτή δεν μπορεί να υπερβαίνει το 40% του φορολογητέου εισοδήματος.\
* Προστέθηκαν οι νέοι κωδικοί 035-036, οι οποίοι συμπληρώνονται από κάθε φορολογούμενο που αποκτά εισόδημα από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα και υπάγεται στις διατάξεις του άρθρου 15 του ν. 4935/2022 σύμφωνα με τις οποίες ο φόρος εισοδήματος μειώνεται κατά 50% σε κάθε περίπτωση συνεργασίας φυσικών προσώπων κατά κύριο επάγγελμα αγροτών είτε στο πλαίσιο συνεταιρισμών είτε στο πλαίσιο της συμβολαιακής γεωργίας.
* Στους κωδικούς 875-876 αναγράφεται η εισαχθείσα υπεραξία από την πώληση μετοχών πλοιοκτητριών εταιρειών ή εταιρειών χαρτοφυλακίου αυτών, ναυλωτριών εταιρειών υπό γυμνή ναύλωση πλοίων ή μισθωτριών εταιρειών πλοίων υπό χρηματοδοτική μίσθωση που υπάγονται στο νέο Συνυποσχετικό οικειοθελούς παροχής ανάμεσα στο Ελληνικό Δημόσιο και τη ναυτιλιακή κοινότητα, αόριστης χρονικής διάρκειας που κυρώθηκε με το άρθρο 56 του ν. 4607/2019 (Α΄65), όπως τροποποιήθηκε με την Πρόσθετη Πράξη του νέου Συνυποσχετικού, που κυρώθηκε με το άρθρο 6 του ν. 5000/2022 (Α΄226), στην οποία επιβάλλεται από το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής εθελούσια καταβολή 5% αν εισαχθούν στην Ελλάδα, ενώ απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α ΚΦΕ.
Και άλλες καινοτομίες
Σύμφωνα εξάλλου με διευκρινιστική ανακοίνωση της Α.Α.Δ.Ε. στη φετινή διαδικασία ηλεκτρονικής συμπλήρωσης, υποβολής και εκκαθάρισης των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φυσικών προσώπων επέρχονται και οι εξής σημαντικές καινοτομίες:
• Οι φορολογούμενοι με εξαρτώμενα τέκνα πρέπει να συμπληρώνουν πλέον στον πίνακα 8 το επίθετο του κάθε τέκνου, καθώς και τον Αριθμό Δελτίου Ταυτότητάς του, εφόσον αυτό έχει εκδοθεί, σε ειδικά πεδία.
• Έχει απλοποιηθεί η διαδικασία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για τους κατοίκους εξωτερικού.
• Επιστροφές φόρου εισοδήματος σε φορολογούμενους που δεν έχουν φορολογικές ή ασφαλιστικές οφειλές ή δέσμευση ενημερότητας, θα αποστέλλονται στην Τράπεζα της Ελλάδος για άμεση επιστροφή σε εβδομαδιαία βάση.
• Επιστροφές φόρου εισοδήματος σε φορολογούμενους που δεν έχουν ασφαλιστικές οφειλές ή δέσμευση ενημερότητας και έχουν φορολογικές οφειλές, θα συμψηφίζονται κεντρικά το πρώτο και το τρίτο δεκαήμερο κάθε μήνα, αρχής γενομένης από το τέλος Απριλίου. Όσοι συμψηφισμοί δεν θα μπορούν να διενεργηθούν κεντρικά, θα διεκπεραιώνονται στο συντομότερο δυνατό χρόνο από τις ΔΟΥ.
• Επιστροφές φόρου εισοδήματος που θα προκύψουν από δηλώσεις που θα υποβληθούν μετά την εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ 2023 και μέχρι την εξόφλησή του, θα συμψηφίζονται κεντρικά και με τον φόρο αυτόν, όπως και με οποιαδήποτε άλλη φορολογική οφειλή.
• Οφειλές από το φόρο εισοδήματος θα συμψηφίζονται κατά προτεραιότητα με δικαιώματα επιστροφής από άλλους φόρους, που υπάρχουν ή θα γεννηθούν μέχρι τις 31.7.2023, ώστε σε περίπτωση εξόφλησης του φόρου εισοδήματος μέσω του συμψηφισμού, να χορηγείται η έκπτωση 3%.
Προσυμπλήρωση εντύπου Ε3
Από το φορολογικό έτος 2022 και εφεξής, εμφανίζονται προσυμπληρωμένες οι κατηγορίες εσόδων και εξόδων βάσει των δεδομένων που έχουν διαβιβαστεί και χαρακτηριστεί στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA. Τα προσυμπληρωμένα ποσά δύνανται να τροποποιούνται από τον φορολογούμενο.