Σε έναν κόσμο που το ρήγμα Ανατολής και Δύσης αρχίζει ξανά να βαθαίνει κάτω από έναν συνδυασμό εμπορικών και πολιτικών πιέσεων, οι ξένες εταιρείες αρχίζουν να διερευνούν εναλλακτικές προς την Κίνα λύσεις, που να προσφέρουν φθηνά εργατικά χέρια, υψηλή τεχνολογία και επαρκή εφοδιαστική αλυσίδα, σύμφωνα με ανάλυση του έγκυρου περιοδικού Economist.
Η εναλλακτική αυτή, την οποία η βρετανική επιθεώρηση αποκαλεί Altasia, δηλαδή εναλλακτική Ασία (alternative Asia), αποτελείται από ένα τόξο κρατών που ξεκινά από την Ιαπωνία και, εκτεινόμενο δυτικά, φθάνει μέχρι και την ινδική χερσόνησο, περιλαμβάνοντας μια σειρά χωρών, κάποιες από τις οποίες ήταν γνωστές ως οι «ασιατικές τίγρεις», που πλέον αποτελούν ιδανική λύση για όσους εταιρικούς κολοσσούς θέλουν να απεξαρτηθούν από την Κίνα.
Οι λόγοι γι’ αυτό είναι αρκετοί: Η κινεζική εργασία δεν είναι πλέον τόσο φθηνή: Μεταξύ 2013 και 2022, οι μισθοί στη μεταποίηση διπλασιάστηκαν σε 8,27 δολάρια κατά μέσο όρο την ώρα. Το πιο σημαντικό, η βαθύτερη τεχνολογική αποσύνδεση μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον αναγκάζει τους κατασκευαστές προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, ιδιαίτερα αυτούς που χρησιμοποιούν προηγμένους ημιαγωγούς, να επανεξετάσουν την εξάρτησή τους από την Κίνα.
Μεταξύ 2020 και 2022, ο αριθμός των ιαπωνικών εταιρειών που δραστηριοποιούνταν στην Κίνα μειώθηκε από περίπου 13.600 σε 12.700, σύμφωνα με την Teikoku Databank, μια εταιρεία ερευνών.
Στις 29 Ιανουαρίου αναφέρθηκε ότι η Sony σχεδιάζει να μεταφέρει την παραγωγή καμερών -που πωλούνται στην Ιαπωνία και τη Δύση-, από την Κίνα, στην Ταϊλάνδη. Η νοτιοκορεάτικη Samsung μείωσε το κινεζικό εργατικό δυναμικό της κατά περισσότερο από τα δύο τρίτα από την κορύφωσή της το 2013. Η Dell, αμερικανικός κατασκευαστής υπολογιστών, φέρεται να σχεδιάζει να καταργήσει σταδιακά τα τσιπ που κατασκευάζονται στην Κίνα έως το 2024.
Το ερώτημα για την Dell, τη Samsung, τη Sony και τους ομολόγους τους είναι: Πού θα φτιάξετε ό,τι χρειάζεστε; Καμία χώρα δεν προσφέρει την τεράστια παραγωγική βάση της Κίνας. Αλλά μαζί, ένα άθροισμα οικονομιών σε όλη την Ασία, παρουσιάζει μια εντυπωσιακή εναλλακτική. Εκτείνεται σε ένα τόξο από το Χοκάιντο στη βόρεια Ιαπωνία μέσω της Νότιας Κορέας, της Ταϊβάν, των Φιλιππίνων, της Ινδονησίας, της Σιγκαπούρης, της Μαλαισίας, της Ταϊλάνδης, του Βιετνάμ, της Καμπότζης και του Μπαγκλαντές μέχρι το Γκουτζαράτ στη βορειοδυτική Ινδία.
Τα κράτη σε αυτό το τόξο διαθέτουν ποικίλες δυνάμεις, από τις υψηλές δεξιότητες και τις βαθιές τσέπες της Ιαπωνίας έως τους χαμηλούς μισθούς της Ινδίας. Στα χαρτιά, αυτή είναι μια ευκαιρία για ουσιαστικό καταμερισμό της εργασίας, με ορισμένες χώρες να κατασκευάζουν εξελιγμένα εξαρτήματα και άλλες να τα συναρμολογούν σε ολοκληρωμένες συσκευές. Το αν μπορεί όμως να λειτουργήσει στην πράξη, θα είναι μια σημαντική δοκιμασία της αναδυόμενης γεωπολιτικής τάξης πραγμάτων.
Αυτή η εναλλακτική ασιατική αλυσίδα εφοδιασμού, που ο Economist αποκαλεί Altasia, μοιάζει σε ισχύ με την Κίνα ή είναι και έτι ισχυρότερη. Ο συλλογικός πληθυσμός της σε ηλικία εργασίας των 1,4 δισεκατομμυρίων ξεπερνά ακόμη και των 980 εκατομμυρίων της Κίνας. Η Altasia έχει 154 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 25-54 ετών με τριτοβάθμια εκπαίδευση, έναντι 145 εκατομμυρίων στην Κίνα – και σε αντίθεση με τη γερασμένη Κίνα, οι τάξεις τους φαίνεται να αυξάνονται.
Σε πολλά μέρη του τόξου αυτού οι μισθοί είναι σημαντικά χαμηλότεροι από ό,τι στην Κίνα: Οι ωρομίσθιοι στη μεταποίηση στην Ινδία, τη Μαλαισία, τις Φιλιππίνες, την Ταϊλάνδη και το Βιετνάμ είναι κάτω από $3, περίπου το ένα τρίτο από αυτό που χρεώνουν οι Κινέζοι εργαζόμενοι σήμερα. Και η περιοχή αποτελεί ήδη μια εξαγωγική δύναμη: τα μέλη της πούλησαν αγαθά αξίας 634 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Αμερική τους 12 μήνες έως τον Σεπτέμβριο του 2022, προσπερνώντας τα 614 δισεκατομμύρια δολάρια της Κίνας.
Η Altasia είναι επίσης πιο ενοποιημένη οικονομικά. Ολες οι χώρες εκτός από την Ινδία, το Μπαγκλαντές και την Ταϊβάν έχουν προσχωρήσει στην Περιφερειακή Συνολική Οικονομική Συνεργασία (RCEP), η οποία περιλαμβάνει την Κίνα. Με την εναρμόνιση των κανόνων καταγωγής στις διάφορες υφιστάμενες εμπορικές συμφωνίες της περιοχής, το σύμφωνο δημιούργησε μια ενιαία αγορά για ενδιάμεσα αγαθά. Αυτό με τη σειρά του μείωσε τους ρυθμιστικούς φραγμούς για πολύπλοκες αλυσίδες εφοδιασμού που εκτείνονται σε πολλές χώρες.
Οι περισσότερες χώρες είναι μέλη του Indo-Pacific Economic Framework, μιας πρόσφατης αμερικανικής πρωτοβουλίας. Το Μπρουνέι, η Ιαπωνία, η Μαλαισία, η Σιγκαπούρη και το Βιετνάμ αποτελούν μέρος της Ολοκληρωμένης και Προοδευτικής Συμφωνίας για την Εταιρική Σχέση ΥπερΕιρηνικού (CPTPP), η οποία περιλαμβάνει επίσης τον Καναδά, το Μεξικό και αρκετές χώρες της Νότιας Αμερικής.
Η Altasia σίγουρα δεν θα αντικαταστήσει την Κίνα σύντομα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, η Κίνα είναι πιθανό να καταστεί λιγότερο ελκυστική για τους ξένους κατασκευαστές. Και ως αναδυόμενη εναλλακτική στην Κίνα, η Altasia δεν υστερεί σε τίποτε, επισημαίνει ο Economist.