Μια νέα εποχή στον τομέα του πληθωρισμού αφήνει τους επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών Ευρωζώνης και ΗΠΑ να… αναζητούν απαντήσεις.
Σε συζήτηση που συντονίστηκε από την τηλεόραση του Bloomberg, οι επικεφαλής των κεντρικών τραπεζών των ΗΠΑ και της ευρωζώνης μοιράστηκαν τις αμφιβολίες τους για το ενδεχόμενοι το περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού που υπήρχε πριν από τον κορωνοϊό να μην επιστρέψει ποτέ, μια αλλαγή που τους αφήνει «μουδιασμένους» να αναζητούν απαντήσεις μπροστά στη συνεχόμενη αύξηση των επιτοκίων.
«Από τότε που ξεκίνησε η πανδημία, ζούμε σε έναν κόσμο όπου η οικονομία καθοδηγείται από πολύ διαφορετικές δυνάμεις», δήλωσε ο πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας (Fed) των ΗΠΑ, Τζερόμ Πάουελ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία δήλωσε πως δεν θεωρεί ότι «θα επιστρέψουμε σε αυτό το περιβάλλον χαμηλού πληθωρισμού».
ΗΠΑ: Αύξηση-ρεκόρ στα επιτόκια λόγω πληθωρισμού
Μιλώντας την Τετάρτη στο ετήσιο φόρουμ του χρηματοπιστωτικού ιδρύματος στη Σίντρα της Πορτογαλίας, ο Πάουελ εξήγησε τους λόγους για τους οποίους δυνάμεις όπως η παγκοσμιοποίηση, η γήρανση του πληθυσμού, η χαμηλή παραγωγικότητα και οι τεχνολογικές εξελίξεις δεν κρατούν πλέον υπό έλεγχο τις τιμές. Ο συναγερμός της Fed για τον πληθωρισμό ώθησε πρόσφατα τους αξιωματούχους να αυξήσουν τα επιτόκια στα μέγιστα επίπεδα από το 1994.
«Αυτό που δεν ξέρουμε είναι αν θα επιστρέψουμε σε κάτι που μοιάζει περισσότερο ή λίγο με αυτό που είχαμε πριν -υποψιαζόμαστε ότι θα είναι ένα μείγμα των δύο. Μαθαίνουμε να το αντιμετωπίζουμε», είπε ο Πάουελ.
Στελέχη κεντρικών τραπεζών από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται στο πρώτο τέτοιο φόρουμ της ΕΚΤ από τότε που εμφανίστηκε η πανδημία της COVID-19, με φόντο τις αυξημένες τιμές για τους καταναλωτές, τις απειλές για την ανάπτυξη της οικονομίας και των πιθανοτήτων για περαιτέρω διαταραχές στην ενέργεια.
Λαγκάρντ: Τα πράγματα δε θα είναι ποτέ ξανά τα ίδια
Η Λαγκάρντ παρατήρησε, με έναν υπαινιγμό νοσταλγίας, ότι τα πράγματα δεν θα είναι τα ίδια από εδώ και στο εξής. «Υπάρχουν δυνάμεις που έχουν απελευθερωθεί ως αποτέλεσμα της πανδημίας και ως αποτέλεσμα αυτού του τεράστιου γεωπολιτικού σοκ που αντιμετωπίζουμε τώρα, οι οποίες πρόκειται να αλλάξουν την εικόνα και το τοπίο εντός του οποίου λειτουργούμε», ανέφερε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της ΕΚΤ.
Το «παρών» στο φόρουμ έδωσε, επίσης, και ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας, Άντριου Μπέιλι, η οικονομία της οποίας αντιμετωπίζει τις συνέπειες της εξόδου της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο Μπέιλι παρατήρησε ότι η απόλυτη αλληλουχία των επιπτώσεων που πλήττουν το Ηνωμένο Βασίλειο είναι από μόνη της μια πρόκληση.
«Είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζεις μια σειρά από μεγάλα σοκ στην προσφορά χωρίς διάλειμμα μεταξύ τους, που φυσικά ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Αν τα βάλουμε όλα μαζί, διαπιστώνουμε ότι αυτό δεν θα είναι παροδικό με την παραδοσιακή έννοια του όρου», τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας.
Η Λαγκάρντ εξέφρασε τις απόψεις του Πάουελ, παραθέτοντας έναν παρόμοιο κατάλογο των πτωτικών δυνάμεων που συγκρατούν τον πληθωρισμό τα τελευταία 20 χρόνια, συμπεριλαμβανομένης της «έγκαιρης κατασκευής». Υπολόγισε, δε, ότι η τώρα μεταβαλλόμενη εποχή είναι προάγγελος ακόμα περισσότερων αναταραχών.
«Αυτό έχει αλλάξει και πιθανότατα θα αλλάζει συνεχώς προς ένα σύστημα για το οποίο δεν είμαστε σίγουροι», είπε η Λαγκάρντ.
Νωρίς για να ξέρουμε αν ο υψηλός πληθρωσιμός είναι μόνιμο χαρακτηριστικό της παγκόσμιας οικονομίας
Ο Πάουελ προειδοποίησε ότι ενώ θεωρεί ότι είναι δυνατή η αύξηση των επιτοκίων χωρίς να προκληθεί ύφεση, αυτό θα είναι αρκετά δύσκολο. Η ΕΚΤ -η οποία βρίσκεται σε καλό δρόμο για διπλή αύξηση το επόμενο τρίμηνο- πρέπει να είναι έτοιμη να εντείνει τη δράση εάν χρειαστεί, ενώ θα κινηθεί σταδιακά για να αντιμετωπίσει την αυξημένη αβεβαιότητα, είπε η Λαγκάρντ.
Από την πλευρά του, ο επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι μπορεί να είναι πολύ νωρίς για να κρίνουμε εάν ο υψηλός πληθωρισμός είναι πλέον πιο μόνιμο χαρακτηριστικό της παγκόσμιας οικονομίας, παρατηρώντας ότι τα μοντέλα των οικονομολόγων δεν κατάφεραν να προβλέψουν το τεράστιο σοκ στην προσφορά.
«Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να λειτουργήσει αντίστροφα. Ο πληθωρισμός θα μπορούσε να μειωθεί πιο γρήγορα», τόνισε ο Πάουελ.
Στο μεταξύ, οι κεντρικοί τραπεζίτες πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα.
«Ζήσαμε σε αυτόν τον κόσμο όπου ο πληθωρισμός δεν ήταν πρόβλημα. Νομίζω ότι καταλαβαίνουμε καλύτερα πόσο λίγα κατανοούμε για τον πληθωρισμό», είπε καταληκτικά ο Πάουελ.