Σε ένα σκληρό αλλά μάλλον άνισο μπρα ντε φερ πιστωτών και ελληνικής κυβέρνησης εξελίσσεται το μέγα θέμα της χρηματοδοτικής και δημοσιονομικής ρευστότητας που καλείται ν’ αντιμετωπίσει περισσότερο από άμεσα η Αθήνα. Με τις μηνιαίες ανάγκες της ελληνικής κυβέρνησης να κυμαίνονται στα 4,5 δισεκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων το 1,5 αφορά σε μισθούς και συντάξεις και το 1 δισεκατομμύριο έξοδα για την υγεία και την κοινωνική ασφάλιση, και μία δόση αποπληρωμής του δανείου προς το ΔΝΤ να λήγει εντός Μαρτίου, η κατάσταση μοιάζει περισσότερο από πιεστική.
Και αυτός ακριβώς είναι και ο στόχος, τουλάχιστον με βάση δηλώσεις Ευρωπαίων αξιωματούχων στο Reuters: η χρηματοδοτική ασφυξία χρησιμοποιείται ως θηλιά στο λαιμό της νέας ελληνικής κυβέρνησης προκειμένου να επισπεύσει, ακόμη και πολύ πιο πριν τα τέλη Απριλίου, την εφαρμογή σειράς μέτρων που θα είναι σε τέτοια κατεύθυνση ώστε οι πιστωτές να θεωρήσουν ότι πρόκειται για ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος. Και η εκτίμηση των αξιωματούχων αυτών είναι ότι τελικά το «κόλπο με την θηλιά» θα πιάσει.
Το «κλειδί» της χαλάρωσης αυτής της ασφυκτικής πίεσης βρίσκεται στα χέρια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, προς την οποία η ελληνική κυβέρνηση έχει καταθέσει δύο συγκεκριμένα αιτήματα: την μεταφορά 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ στην Ελλάδα και την άδεια για αύξηση του ορίου έκδοσης κρατικών εντόκων γραμματίων ή βραχυπρόθεσμων ομολόγων τρίμηνης και εξάμηνης διάρκειας. Η ελληνική κυβέρνηση έχει, ήδη, πιάσει το όριο των 15 δισεκατομμυρίων ευρώ που έχει τεθεί και ζητά άδεια για υπερσκελισμό του.
Τα βλέμματα είναι στραμμένα στην τακτική συνεδρίαση της ΕΚΤ στην Λευκωσία την Τετάρτη 4 Μαρτίου, όπου θα εξεταστεί και πάλι το πλαφόν του ELA για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών. Προς το παρόν, όμως, ο Μάριο Ντράγκι δεν φαίνεται διατεθειμένος να χρησιμοποιήσει το «κλειδί» που έχει στα χέρια του. Έχει ανοιχτά απορρίψει το ενδεχόμενο μεταφοράς των 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο έχει συνδέσει άμεσα με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης του προγράμματος, βάζοντας και αυτός το «λιθαράκι» του στην θηλιά γύρω από το λαιμό της ελληνικής κυβέρνησης. Η «σανίδα σωτηρίας» των 11 δισεκατομμυρίων ευρώ του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας με μια ακόμη κίνηση «ωμής πίεσης» το Eurogroup αποφάσισε να τα επιστρέψει στον EFSF «έτοιμα να χορηγηθούν όποτε παραστεί ανάγκη στις τράπεζες».
Ελληνικές πηγές εξέφραζαν την ελπίδα ο κ. Ντράγκι να προβεί σε μια μικρή υποχώρηση όσον αφορά στην άδεια αύξησης του ορίου έκδοσης κρατικών εντόκων γραμματίων. Σημείωναν επίσης ότι υπάρχει και η λύση της «σιωπηλής» άδειας μικρής επέκτασης του ορίου έκθεσης των ελληνικών τραπεζών σε έντοκα ελληνικού δημοσίου, κάτι που έγινε και το 2012 όπως αναφέρει η οικονομική ιστοσελίδα capital.gr, με στόχο απλώς να καλυφθούν οι ανάγκες του Μαρτίου. Ακόμη όμως και αν γίνει κάτι τέτοιο, πρόκειται για καθαρά προσωρινή λύση που και πάλι δεν «απαντά» οριστικά στο πρόβλημα της χρηματοδοτικής ασφυξίας κατά τη διάρκεια της τετράμηνης παράτασης.
Η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει σε όλους τους τόνους ότι θα προχωρήσει σε επίσπευση των μεταρρυθμίσεων που σχετίζονται με την πάταξη της φοροδιαφυγής, της φοροαποφυγής και της διαφθοράς δια μέσου μιας πλειαδας τρόπων (ελεγκτικοί μηχανισμοί, κατασχέσεις λογαριασμών από ελεγχόμενους για φοδοδιαφυγή κλπ). Εντούτοις, είναι κοινή παραδοχή ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο όλα αυτά τα μέτρα ακόμη και αν αποδειχτούν εξαιρετικά αποτελεσματικά, να αποδώσουν άμεσα τους καρπούς που χρειάζεται το οικονομικό επιτελείο για να δώσει λύση στο χρηματοδοτικό κενό.
Σε αυτό ακριβώς βασίζεται και ο χρηματοδοτικός εκβιασμός των πιστωτών. Όπως άλλωστε δήλωναν στο Reuters, η ελληνική κυβέρνηση δεν χρειάζεται παρά δύο με τρεις εβδομάδες για να εφαρμόσει τα μέτρα που είχε προαποφασίσει η προηγούμενη κυβέρνηση και με τα οποία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα. Είναι κάτι που οι νέοι ένοικοι του Μαξίμου διατυμπανίζουν ότι δεν προτίθενται να κάνουν, αλλά οι κρατούντες «την χρηματοδοτική θηλιά» στις Βρυξέλλες υποστηρίζουν ότι δεν αποκλείεται τελικά να κάνουν λόγω της ασφυκτικής πίεσης.