Το άνοιγμα του τουρισμού και της εστίασης, όποτε το επιτρέψουν οι υγειονομικές συνθήκες, αποτελεί το μεγάλο, αλλά και το πιο δύσκολο στοίχημα για την ελληνική οικονομία, που προκαλεί «πονοκέφαλο» στο οικονομικό επιτελείο, ενίοτε και ενδοκυβερνητικές κόντρες.
Επιχειρηματίες και εργαζόμενοι στους εν λόγω κλάδους, βρίσκονται εδώ και καιρό υπό την απειλή λουκέτων και ανεργίας αντίστοιχα, με την αγωνία για την επόμενη μέρα να εντείνεται συνεχώς.
Στόχος για τον τουρισμό το 50% των εσόδων του 2019
Όσον αφορά τον τουρισμό εκτιμάται ότι εφόσον προχωρήσει ικανοποιητικά το πρόγραμμα εμβολιασμού, όχι μόνο στη χώρα μας αλλά και στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε δεν θα χαθεί η βασική καλοκαιρινή σεζόν – κάτι που θα ήταν βαρύτατο πλήγμα στην ελληνική οικονομία – με παράγοντες της αγοράς να αισιοδοξούν ότι τα έσοδα θα φθάσουν ή και θα ξεπεράσουν το 50% της χρονιάς-ρεκόρ του 2019. Οι ίδιοι παράγοντες αναγνωρίζουν όμως ότι ήδη έχει χαθεί η περίοδος του Απριλίου και Μάιου, δηλαδήη λεγόμενη πρώιμη τουριστική σεζόν. Υπενθυμίζεται ότι φέτος το Πάσχα είναι στις 2 Μαΐου, με την Πρωτομαγιά να συμπίπτει με το Μεγάλο Σάββατο.
Στην εστίαση όμως τα πράγματα δείχνουν πολύ χειρότερα, παρά τις προσπάθειες να ενισχυθούν οι επιχειρήσεις τόσο μέσω της επιστρεπτέας προκαταβολής όσο και με την επιδότηση των παγίων. Ήδη σε μεγάλες πόλεις της περιφέρειας – όπως στην Λαρισα και την Χαλκίδα – γίνονται ή προγραμματίζονται κινητοποιήσεις από επιχειρηματίες και επαγγελματίες του κλάδου.
Φόβοι για λουκέτο στις 6 από τις 10 επιχειρήσεις της εστίασης
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνουν οι επαγγελματικοί φορείς της εστίασης:
- 6 στις 10 επιχειρήσεις φοβούνται ότι θα κλείσουν το επόμενο διάστημα ενώ τα πρώτα οριστικά λουκέτα είναι ήδη γεγονός
- Ο κλάδος απασχολεί πάνω από 300.000 εργαζόμενους, δηλαδή περίπου το 15% του εργατικού δυναμικού της χώρας, σε περισσότερες από 80.000 επιχειρήσεις
- Η μέση, ετήσια απώλεια τζίρου για τις επιχειρήσεις της εστίασης το 2020 είναι 53%
Οι ίδιοι παράγοντες τονίζουν ότι πολλοί συνάδελφοί τους βρίσκονται στα πρόθυρα της οικονομικής καταστροφής, με σημαντικές επιπτώσεις στο μεγάλο δίκτυο προμηθευτών της εστίασης και αυτό έχει ως αποτέλεσμα να συμπαρασύρονται επιχειρήσεις και εργαζόμενοι σε πλήθος συναφών κλάδων της οικονομίας.
Αν και αναγνωρίζουν ότι το μέτρο της επιστρεπτέας προκαταβολής έδωσε ανάσα σε αρκετούς επιχειρηματίες θεωρούν ότι στην ουσία συνιστά νέο δανεισμό. Η μετάθεση των υποχρεώσεων για λίγους μήνες δεν αντιμετωπίζει τα προβλήματα επιβίωσης του κλάδου.
«Όταν ανοίξουμε”, σημειώνουν χαρακτηριστικά, “θα έχουμε περισσότερα χρέη από τη μέρα που κλείσαμε γιατί η επιστρεπτέα είναι δάνειο, δεν είναι επιδότηση».
Κίνηση επαγγελματιών, για αγωγές κατά του Δημοσίου
Ταυτόχρονα με τις κινητοποιήσεις ορισμένοι επαγγελματίες, προσανατολίζονται, σύμφωνα με ρεπορτάζ της «Καθημερινής» να καταθέσουν αγωγές στο Διοικητικό Πρωτοδικείο για τη διεκδίκηση αποζημιώσεων από το ελληνικό Δημόσιο. Σε αυτή τη φάση περίπου 30-40 επιχειρήσεις εστίασης από την Αθήνα είναι έτοιμες να καταθέσουν αγωγή αποζημίωσης ενώ δεν αποκλείεται να υπάρξουν ανάλογες κινήσεις και από επιχειρήσεις του κλάδου της εστίασης που δραστηριοποιούνται σε άλλες περιοχές της χώρας.
Οι ίδιοι αναφέρουν ότι η οικονομική ζημία που έχουν υποστεί είναι πλέον ανυπολόγιστη και την ίδια ώρα θεωρούν ότι η στήριξη από το κράτος δεν είναι επαρκής. Σύμφωνα με το δημοσίευμα οι επιχειρηματίες αναφέρουν ότι οι αποζημιώσεις που θα διεκδικήσουν θα αντιστοιχούν σε ποσοστό του τζίρου του 2019 και θα είναι μέχρι το 50%, αυτού του ποσού. Επισημαίνουν με έμφαση ότι «η γερμανική κυβέρνηση δίνει με δική της απόφαση, χωρίς δηλαδή να υπάρχει προσφυγή στη Δικαιοσύνη, αποζημιώσεις στις επιχειρήσεις της εστίασης που αντιστοιχούν στο 75% του τζίρου του 2019. Επίσης, και η γαλλική κυβέρνηση δίνει πολύ υψηλές αποζημιώσεις».
Την ίδια ώρα, τα πρώτα μαζικά «λουκέτα», έχουν ήδη μπει σύμφωνα με την ΓΕΣΕΒΕ σε Κολωνάκι, Σύνταγμα, Γκάζι, Ψυρρή. Μάλιστα, πολλά μισθωτήρια συμβόλαια που έληξαν στο τέλος του χρόνου δεν ανανεώθηκαν, καθώς ιδιοκτήτες ακινήτων παρά το γεγονός ότι τα καταστήματα εστίασης είναι κλειστά, ασκούσαν πιέσεις για αυξήσεις στα ενοίκια.
Ο ΦΠΑ και η αγωνία της ρευστότητας
Η εικόνα στον κλάδο είναι πολύ βαριά και, παρ’ ότι εύκολες δημοσιονομικές λύσεις δεν υπάρχουν, το πρόβλημα της εστίασης αναδεικνύεται πια σε βασική αγωνία και προτεραιότητα και για το οικονομικό επιτελείο. Η μείωση του ΦΠΑ στον κλάδο (πιθανώς και στο 6%) είναι ένα από τα ισχυρά σενάρια που συζητούνται στο υπουργείο Οικονομικών. Εκτός αυτού του μέτρου όμως υπάρχουν τουλάχιστον τρία ζητήματα που θέτουν οι επαγγελματίες του κλάδου και χρήζουν προσοχής:
- Πληρώνουν πλήρεις ασφαλιστικές εισφορές όσους μήνες είναι κλειστοί. Ζητούν την κάλυψή τους ή έστω ρυθμίσεις σε δόσεις.
- Πληρώνουν δημοτικά τέλη επίσης χωρίς να λειτουργούν. Ζητούν απαλλαγή για 6 μήνες.
- Δηλώνουν ότι οι περισσότεροι είναι αποκλεισμένοι από τα προγράμματα ρευστότητας των Περιφερειών. Ζητούν εναγωνίως κεφάλαια κίνησης για να καταφέρουν να λειτουργήσουν την επόμενη μέρα της πανδημίας.