Διπλό «όχι» στη μείωση των τιμών φυσικού αερίου που θα προμηθευόμαστε από τον TAP καθώς και στην επιβολή τελών για τη διέλευσή του επί ελληνικού εδάφους, είναι η απάντηση των Αζέρων της Socar, εκ των βασικών μετόχων της εταιρείας του αγωγού, στα αιτήματα Λαφαζάνη.
«Ανοικτοί» εμφανίζονται μόνο στη πρόταση για μετοχική συμμετοχή της ελληνικής πλευράς στον TAP, καλώντας την ωστόσο «να συμμετάσχει με μια αξιόχρεη εταιρεία», αλλά και να βιαστεί, υπονοώντας ότι υπάρχουν και άλλοι ενδιαφερόμενοι μνηστήρες.
Στα παραπάνω συνοψίζεται η απάντηση της Socar δια του ισχυρού άνδρα της Ελχάντ Ναζίροφ απέναντι στα τρία ανταλλάγματα υπέρ του Δημοσίου που έβαλε στο τραπέζι κατά την προ εβδομάδας επίσκεψή του στο Μπακού, ο Υπουργός Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Π. Λαφαζάνης.
Πρόκειται για εξέλιξη που συνδέεται προφανώς και με την δυσαρέσκεια των Αζέρων έπειτα από την απόφαση της Κομισιόν να παγώσει χωρίς συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα τη διαδικασία έρευνας που διεξήγαγε για την εξαγορά του ΔΕΣΦΑ από τη Socar.
«Το ελληνικό αίτημα για μείωση τιμών του αέριου που η Ελλάδα έχει συμφωνήσει να αγοράζει μέσω του TAP δεν συνάδει με τη διεθνή πρακτική», είπε ο Ναζίροφ μιλώντας στο αζέρικο πρακτορείο «azernews».
Όπως εξήγησε, σύμφωνα με το συμβόλαιο που είχαν υπογράψει οι δύο πλευρές (σσ: ΔΕΠΑ και Socar του 2013 για τη προμήθεια 1 δισ. κυβικών μέτρων ετησίως αζέρικου αερίου μέσω του TAP) η διαπραγμάτευση σχετικά με τις τιμές πώλησης του αερίου μπορεί να γίνει μόνο κατόπιν πολύ απότομων μεταβολών στις διεθνείς τιμές.
«Κάτι τέτοιο ωστόσο θα μπορούσε να συζητηθεί μόνο μετά την έναρξη της προμήθειας φυσικού αερίου, προς το παρόν η Ελλάδα δεν αγοράζει από εμάς αέριο, επομένως δεν τίθεται και ζήτημα αλλαγής στις τιμές», ανέφερε ο Ναζίροφ.
Αλλά το κυριότερο, όπως είπε ο αξιωματούχος της Socar, είναι πως τυχόν μείωση των τιμών δεν εξαρτάται ούτε από την αζέρικη, ούτε από την ελληνική πλευρά, αλλά το αίτημα πρέπει να απευθυνθεί στις εταιρείες που απαρτίζουν την κοινοπραξία του αγωγού (BP με 20%, Socar με 20%, Statoil με 20%, Fluxys με 19%, Enagas με 16%, Axpo με 5%).
Αναφορικά με το δεύτερο αίτημα Λαφαζάνη, να εισπράττει η Ελλάδα ετήσια τέλη για τη διέλευση του αγωγού επί ελληνικού εδάφους (trasmission fees) κάτι που δεν είχε προβλεφθεί στην αρχική συμφωνία, η απάντηση Ναζίροφ ήταν κατηγορηματικά αρνητική, λέγοντας πως «πρόκειται για θέμα που δεν αφορά εμάς αλλά πρέπει η Ελλάδα να το απευθύνει να σε επίπεδο Ε.Ε.».
Τέλος, στο μοναδικό ελληνικό αίτημα που φαίνονται “ανοικτοί προς συζήτηση” οι Αζέροι είναι η συμμετοχή της ΔΕΠΑ ή του ελληνικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας TAP. «Αν η Ελλάδα επιθυμεί να αγοράσει μετοχές εμείς είμαστε έτοιμοι να πουλήσουμε κάποιο ποσοστό από το δικό μας μερίδιο. Αλλά σε μια τέτοια περίπτωση η Ελλάδα θα πρέπει να κάνει γρήγορα, και να πληρώσει το τίμημα εγκαίρως. Οι επιθυμίες μας συμπίπτουν, θέλουμε ο αγωγός να γίνει πιο “ελληνικός”. Απαραίτητο πάντως σε μια τέτοια περίπτωση είναι να βρεθεί μια αξιόχρεη εταιρεία ώστε να μην καθυστερήσει η κατασκευή του αγωγού, που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του Νοτίου Διαδρόμου», ανέφερε ο Ναζίροφ.
Το ερώτημα βέβαια σε μια τέτοια περίπτωση, είναι το κατά πόσο το Ελληνικό Δημόσιο ή η ΔΕΠΑ διαθέτουν τα απαραίτητα κεφάλαια για την αγορά μετοχών της εταιρείας του TAP, κάτι εξαιρετικά αμφίβολο.