Παρά τις επευφημίες του επικεφαλής του ESM, Κλάους Ρέγκλινγκ, για την γαλλο-γερμανική πρόταση για τη δημιουργία ενός Ταμείου, ύψους μισού τρισ. ευρώ, το οποίο θα παρέχει επιχορηγήσεις σε περιοχές και οικονομικούς κλάδους της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχουν πληγεί περισσότερο από τον κορωνοϊό, φαίνεται να υπάρχουν εμπόδια στην καθολική υλοποίησή της.
Σύμφωνα με το Reuters, η πρόταση αυτή δεν σημαίνει ότι θα γίνει πλήρως αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ότι θα προχωρήσουν μόνο βασικά σημεία της, τα οποία θα χρησιμοποιήσει πιθανόν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όταν παρουσιάσει το δικό της σχέδιο για το Ταμείο Ανάκαμψης στις 27 Μαΐου.
Τα βασικά σημεία της γαλλο-γερμανικής πρότασης συνοψίζονται ως εξής:
Μέγεθος και χρόνος: Παρίσι και Βερολίνο επιθυμούν το ταμείο των 500 δισ. ευρώ να έχει μία σαφή καταληκτική ημερομηνία, εντός της οποίας θα μπορεί να γίνει προσφυγή σε αυτό.
Προέλευση χρημάτων: Θα υπάρξει δανεισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την αγορά, χρησιμοποιώντας το αξιόχρεό της ΑΑΑ για να λάβει το χαμηλότερο επιτόκιο, πιθανόν κοντά στο μηδέν.
Διάθεση χρημάτων: Η Επιτροπή θα διοχετεύσει τα χρήματα μέσω του πολυετούς προϋπολογισμού της ΕΕ που αφορά την περίοδο 2021-2027, εμπροσθοβαρώς κατά την πρώτη πενταετία, κυρίως για να χρηματοδοτήσει επενδύσεις κατά τη μετάβαση της ΕΕ σε μία «πράσινη» και ψηφιακή οικονομία και για έρευνα και τεχνολογία.
Αποπληρωμή: Επειδή η Κομισιόν θα δανειστεί τα χρήματα, θα πρέπει να τα αποπληρώσει. Αυτά τα χρήματα (για την αποπληρωμή του δανεισμού) θα προέλθουν από μελλοντικούς πολυετείς προϋπολογισμούς της ΕΕ, μετά το 2027. Δεν είναι ξεκάθαρο αν οι μελλοντικοί προϋπολογισμοί θα έχουν πρόσθετα έσοδα από υψηλότερες εθνικές εισφορές ή από νέους φόρους που θα επιβληθούν από τις κυβερνήσεις και θα εκχωρηθούν στην ΕΕ ή από έναν συνδυασμό των παραπάνω.
Όροι: Οι επιχορηγήσεις απαιτούν «μία σαφή δέσμευση των κρατών – μελών να ακολουθούν υγιείς οικονομικές πολιτικές και μία φιλόδοξη μεταρρυθμιστική ατζέντα». Το γαλλογερμανικό έγγραφο σημειώνει ότι οι δύο χώρες θέλουν να καθιερώσουν ένα ελάχιστο πραγματικό επίπεδο φορολογίας στην ψηφιακή οικονομία – που θα αφορά τη Google, την Apple, τη Facebook ή την Amazon – στην ΕΕ και μία κοινή φορολογική βάση για τις επιχειρήσεις – δηλαδή κανόνες για το πώς παρά για το πόσο θα φορολογούνται οι εταιρείες.
Επιφυλακτικός ο Γάλλος ΥΠΟΙΚ
Αξίζει να σημειωθεί πως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Όλαφ Σολτς, σχολιάζει πως “η γαλλογερμανική πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης θα βοηθήσει την Ευρώπη να εξέλθει πιο δυνατή από αυτή την κρίση”, ενώ από πλευράς του, ο Γάλλος Υπουργός Οικονομικών, Μπρούνο Λεμέρ, εμφανίζεται πιο επιφυλακτικός, καθώς κάνει λόγο για “δύσκολες διαπραγματεύσεις προκειμένου να πειστούν ορισμένες χώρες”.
Σύμφωνα με την πρόταση Μακρόν-Μέρκελ:
Η Κομισιόν θα δανειστεί 500 δισ. ευρώ για να επιδοτήσει τις πληττόμενες από την κρίση οικονομίες.
- Θα υπάρξει μια “κοινή έκδοση χρέους” από το κατ’ εξοχήν Ευρωπαϊκό όργανο, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η Κομισιόν θα εκδόσει ευρωπαϊκά ομόλογα (ευρωπαϊκό χρέος) και θα δανειστεί 500 δισ. ευρώ, από τις διεθνείς αγορές.
- Η διάθεση του ποσού αυτού στις χώρες της Ε.Ε. που θα χρειασθούν βοήθεια για να ορθοποδήσουν από την ξαφνική κρίση της ύφεσης, που προκύπτει από την πανδημία, δεν θα γίνει με τη μορφή δανείων, αλλά με τη μορφή επιδοτήσεων.
- Οι επιδοτήσεις αυτές θα είναι (με δυό λόγια) μη επιστρεπτέες επιχορηγήσεις, προς τα κράτη που πλήττονται. Η λήξη των ομολόγων και η αποπληρωμή του δανεισμού των 500 δισ (το 2027) το σίγουρο είναι ότι δεν θα επιβαρύνει τα ωφελούμενα κράτη. Μένει να διευκρινιστεί ποιός θα πληρώσει πίσω τα 500 δισ. Το πιθανότερο είναι να το πληρώσει η Κομισιόν είτε με επέκταση των ιδίων πόρων της ΕΕ είτε με πρόσθετες συνεισφορές στον προϋπολογισμό της, δηλαδή με αναλογική έκτακτη αύξηση της συμμετοχής όλων των κρατών μελών.
- Η δαπάνη αυτή συνεπώς θα επιβαρύνει τις γραμμές δαπανών του προϋπολογισμού της Ε.Ε. Δηλαδή θα πρόκειται για ένα δανεισμό και ένα κόστος το οποίο επιβαρύνει το κοινοτικό όργανο, δηλαδή όλα τα κράτη μέλη, κατά την αναλογία συμμετοχής τους στον Ευρωπαϊκό Προϋπολογισμό.