Συνέρχεται σήμερα (σε τηλεδιάσκεψη) η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ για να συζητήσει τι άλλα μέτρα μπορεί να λάβει για την αντιμετώπιση της κρίσης στις οικονομίες που πλήττονται από τον κορωνοϊό.
Η έγκριση εφαρμογής των αποφάσεων του πρόσφατου Eurogroup από την 1η Ιουνίου (αφορούν δυνατότητα χρηματοδοτήσεων 500 δισ ευρώ) και η δημιουργία ενός “Ταμείου Ανάκαμψης” με δυνατότητα πρόσθετων χρηματοδοτήσεων, το ταχύτερο δυνατόν, είναι τα δύο βασικά σημεία στα οποία πρέπει να εστιάσουν τις προσπάθειές τους οι ηγέτες των «27», σύμφωνα με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.
Με δεδομένο ότι η Γερμανία και οι δορυφόροι της (κυρίως η Ολλανδία) δεν θέλουν τη δημιουργία ενός νέου Θεσμού (που άλλωστε απαιτεί δύσκολες εθνικές κοινοβουλευτικές εγκρίσεις) ούτε την κοινή (αλληλέγγυα) ανάληψη της εγγύησης χρέους για όποιο κράτος – μέλος το έχει ανάγκη, όλοι “ψαχνονται” να βρούν μια συμβιβαστική λύση ενίσχυσης των εθνικών οικονομιών (άμεσα της Ιταλίας και της Ισπανίας και εν συνεχεία των υπολοίπων που έχουν ανάγκη).
Η πρόταση της Κομισιόν έχει γεύση “γραφειοκρατικής” χρηματοδότησης
Οι περισσότεροι ηγέτες συγκλίνουν σε μια λύση νέων χρηματοδοτήσεων από τους υφιστάμενους μηχανισμούς, με την Κομισιόν να “κατεβάζει” σχέδιο υπόσχεσης νέων χρηματοδοτήσεων 2 τρις ευρώ, παρουσιάζοντας όμως συγκεκριμένες προτάσεις για πολύ λιγότερα (1,05 δισ ) και για μια μεγάλη περίοδο δράσης, που εκτείνεται έως το 2027. Συγκεκριμένα, όπως διέρευσε στο Bloomberg, η πρόταση των Βρυξελλών προβλέπει ότι:
η Ευρωπαϊκή Ένωση “θα ενσωματώσει” στις υφιστάμενες δομές της ένα προσωρινό Ταμείο Ανάκαμψης, ύψους 300 δισ. ευρώ. Αυτό θα αφορά τον προϋπολογισμό της για την περίοδο 2021-2027 και επιπλέον θα δανεισθεί άλλα 320 δισ. ευρώ από τις κεφαλαιαγορές
Σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν, το μισό ποσό από τα κεφάλαια που θα αντλήσει θα δοθεί στις χώρες με τη μορφή δανείων, ενώ το υπόλοιπο θα παραμείνει στον προϋπολογισμό της ΕΕ για να καλύπτει τους ετήσιους τόκους.
Εκτός από το προσωρινό ταμείο ανάκαμψης των 300 δισ. ευρώ στον νέο πολυετή προϋπολογισμό της, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προβλέπει “εμπροσθοβαρείς” χρηματοδοτήσεις (2020 -2021) 450 δισ ευρώ μέσω των υφιστάμενων “Ταμείων” της Κομισιόν.
Η πρόταση της Κομισιόν “κλείνει το μάτι” στο Βερολίνο γιατί παραμένει στο πλαίσιο της αναλογικής ευθύνης” των κρατών μελών, αφού οι χρηματοδοτήσεις που προβλέπει βασίζονται στον προϋπολογισμό της και σε μηχανισμούς που αγνοούν οποιαδήποτε συλλογική εγγύηση πέραν της συγκεκριμένης αναλογικής συμμετοχής των κρατών μελλών (τα κράτη συνεισφέρουν και εγγυώνται κατ’ αναλογία).
Η πρόταση της “συλλογικής ευθύνης” και η Γερμανική άποψη
Η Γαλλία, η Ισπανία,η Ιταλία και η Ελλάδα ζητούν από την ΕΕ να εκδώσει εκτάκτως, λόγω των απρόβλεπτων συνθηκών (με οποιαδήποτε παραλλαγή) ευρω-ομόλογα, κοινής Ευρωπαϊκής εγγύησης.
Το καινούργιο στα ευρω-ομόλογα,που υποστηρίζουν οι χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, είναι η συνολική ευθύνη. Το γνωρίζουμε από άλλες περιπτώσεις του καθημερινού βίου. Όταν για παράδειγμα ένα ζευγάρι αγοράζει από κοινού σπίτι, τότε ευθύνη φέρουν και οι δυο. Η τράπεζα μπορεί να πάει και να πει ότι ένας από τους δυο θα πληρώσει το σύνολο των οφειλών χωρίς περιορισμούς και όρια. Αυτή είναι επί της αρχής (με απλά λόγια) η ιδέα των ευρω-ομολόγων.
Η Γερμανία και η Ολλανδία έχουν απορρίψει το ενδεχόμενο αυτό, υπό τον φόβο ότι θα επωμιστούν στο τέλος τον λογαριασμό. “Θέλετε να μεταφέρετε τα εθνικά χρέη σας στην Ευρώπη” λένε στις χώρες του Νότου, με δυο λόγια, φοβούμενοι κυρίως ότι αυτό δεν μπορεί να εξηγηθεί στους ψηφοφόρους τους.
Έτσι η θέση της Γερμανίας και των δορυφόρων της είναι η όποια νέα χρηματοδότηση αποφασιστεί σήμερα να γίνει από υφιστάμενους μηχανισμούς όπου το κάθε κράτος μέλος συνεισφέρει, επιβαρύνεται και εγγυάται μόνο μέχρι ενός συγκεκριμένου ορίου.
«Εάν ο κοινοτικός προϋπολογισμός (πρόταση Κομισιόν) χρηματοδοτήσει τώρα τα κόστη του κοροναϊού, τότε η Γερμανία θα είχε λ.χ. μερίδιο 25% περίπου και η Ιταλία 13%. Τα μοντέλα αυτά υπάρχουν ήδη», λένε όσοι υποστηρίζουν τη Γερμανική άποψη.
Όπως και να έχει το πράγμα και παρά την απειλή ενός κοινωνικού και οικονομικού ολοκαυτώματος που βρίσκεται προ των πυλών, “οι ηγέτες της ΕΕ δεν αναμένεται να καταλήξουν σε απόφαση σήμερα και το τελικό πακέτο πιθανόν να μην είναι έτοιμο για τουλάχιστον έξι μήνες”, σύμφωνα με Γάλλο αξιωματούχο που επικαλείται το Bloomberg.