Η διάψευση του Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ESM) ότι συμμετέχει στις προπαρασκευαστικές εργασίες για πιθανό σχέδιο επέμβασης υπέρ των ελληνικών τραπεζών, ενέτεινε ακόμη περισσότερο το κλίμα ανησυχίας στους επενδυτές τόσο για τα κεφάλαιά τους όσο και για την επόμενη ημέρα του τραπεζικού συστήματος στην χώρα.
Η «κινητοποίηση» τόσο της κυβέρνησης όσο και της εποπτικής αρχής, μέσω συσκέψεων και δηλώσεων, σε μια προσπάθεια κατευνασμού αυτών των ανησυχιών, δεν έπεισε για τη ρεαλιστικότητα των στόχων μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων.Πολυ περισσότερο μετά το μήνυμα του ESM πως αυτά τα σχέδια δεν έχουν το πράσινο φως από τους πιστωτές.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ στην Καθημερινή (Ελευθερία Κουρτάλη) εκπρόσωπος του μηχανισμού δήλωσε πως «ο ESM παρακολουθεί πολύ στενά τις τελευταίες εξελίξεις στον ελληνικό χρηματοπιστωτικό κλάδο στο πλαίσιο των υποχρεώσεών του ως μεγαλύτερου πιστωτή της Ελλάδας, ωστόσο, τα δημοσιεύματα του Τύπου που αναφέρουν ότι ο ESM συμμετέχει στις προπαρασκευαστικές εργασίες για πιθανό σχέδιο επέμβασης υπέρ των ελληνικών τραπεζών είναι λανθασμένα».
Εφήμερη ευφορία
Έτσι, η όποια ευφορία στις τράπεζες, αποδείχθηκε εφήμερη. Την Παρασκευή οι πιέσεις στις τραπεζικές μετοχές επέστρεψαν, με τον τραπεζικό δείκτη να κλείνει με απώλειες 1,78% (χάρη στην «εξαίρεση» του +2,23% για τη Eurobank) ενώ ο Γενικός Δείκτης διολίσθησε στα χαμηλότερα επίπεδα από τις 27 Μαρτίου του 2017, σημειώνοντας μάλιστα μεγαλύτερη πτώση από τη «μαύρη (τραπεζική) Τετάρτη» (απώλειες 2,57% έναντι απωλειών 2,10%).
Τα σχέδια για δημιουργία ενός συστήματος προστασίας περιουσιακών στοιχείων, στο οποίο οι ελληνικές τράπεζες θα «ξεφορτώνουν» κάποια από τα επισφαλή δάνεια σε οχήματα ειδικού σκοπού (SPVs), βγάζοντάς τα έτσι από τους ισολογισμούς τους, και τα οποία θα εκδίδουν ομόλογα – ορισμένα από τα οποία θα φέρουν την εγγύηση του κράτους φαίνεται ότι προκαλούν νέες ανησυχίες, τη στιγμή που δεν υπάρχει κάποια ορατότητα για την απόδοση των μέτρων αυτών.
Οπως σημειώνει στην «Κ» ο Βολφάνγκο Πικολί, συνεπικεφαλής της Teneo Intelligence, η δημιουργία SPVs θα βοηθήσει αλλά δεν θα λύσει το πρόβλημα, ωστόσο το μεγάλο ερώτημα είναι εάν το ελληνικό κράτος μπορεί να παράσχει τις απαραίτητες εγγυήσεις σε ένα τέτοιο σχέδιο. Αυτό, όπως προσθέτει, αναμένεται να έχει αρνητική επίπτωση στο δημοσιονομικό μέτωπο, ενώ κάτι τέτοιο δεν μπορεί να προχωρήσει εάν δεν έχει το «ok» των δανειστών.
«Λίγες μέρες μετά την έξοδο από τα μνημόνια»
Την ίδια στιγμή, όπως γράφει το economico.gr, το ρεπορτάζ της αυστριακής εφημερίδας «Der Standard», αναφέρεται εκτενώς στο θέμα των κόκκινων δανείων των ελληνικών τραπεζών και κάνει λόγο για μια τραπεζική κρίση που βιώνει η χώρα μας λίγο καιρό μετά την επίσημη έξοδό της από τα μνημόνια.
«Οι ελληνικές τράπεζες επιβαρυμένες με «κόκκινα» δάνεια μπορούν να ελπίζουν μόνο σε ένα κυβερνητικό σχέδιο διάσωσης. Τα εν λόγω δάνεια θα μπορούσαν να ανατεθούν σε έναν φορέα ειδικού σκοπού. Με τον τρόπο αυτό, οι ισολογισμοί των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων θα μπορούσαν να βελτιωθούν» λέει η αυστριακή εφημερίδα.
Ωστόσο, επισημαίνει ότι δεν έχει καταστεί μέχρι στιγμής σαφές εάν η ευρωπαϊκή αρχή ανταγωνισμού θα επιτρέψει κάτι τέτοιο ή θα το θεωρήσει ως απαγορευμένη κρατική ενίσχυση. Ένας ανώτερος τραπεζίτης παραδέχθηκε ότι υπάρχει ένα τέτοιο σχέδιο, το οποίο έχει υποβληθεί στην κυβέρνηση, τις ευρωπαϊκές αρχές και τις ρυθμιστικές αρχές των τραπεζών.
Συνεχίζοντας για τα κόκκινα δάνεια, προσθέτει ότι μέχρι τα μέσα του 2018, τα επισφαλή δάνεια των ελληνικών τραπεζών ανήλθαν σε 88,6 δισ. ευρώ. Πρόκειται για το 47,6% του συνολικού ποσού των δανείων.
Τα δάνεια θεωρούνται μη εξυπηρετούμενα, όταν η αποπληρωμή τους από τον οφειλέτη τίθεται εν αμφιβόλω πόσο μάλλον όταν λόγω των υψηλών ποσοστών ανεργίας οι οφειλέτες δεν δύνανται να τα αποπληρώσουν.
Αλυσιδωτές αντιδράσεις
Αυτό με τη σειρά του προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις. Εάν οι τράπεζες δεν λαμβάνουν τα δάνεια που χορήγησαν, βρίσκονται αντιμέτωπες με προβληματικές καταστάσεις και γι’αυτό οι επενδυτές προχώρησαν μαζικά σε πωλήσεις μετοχών ελληνικών τραπεζών την Τετάρτη.
Ενδεικτικά, η μετοχή της Πειραιώς σχεδόν κατέρρευσε με απώλειες 30% ενώ υπό πίεση βρέθηκαν οι αντίστοιχες της Alpha Bank, της Eurobank και της Εθνικής Τράπεζας.
Σύμφωνα με την «Der Standard», το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας δεν έχει επιβεβαιώσει μέχρι στιγμής τα σχέδια για ένα πρόγραμμα έκτακτης ανάγκης ενώ και κυβερνητικός αξιωματούχος ανέφερε, πως η Αθήνα δεν εξετάζει άμεσα τέτοιες λύσεις.
«Η Ελλάδα εξήλθε του τρίτου προγράμματος διάσωσης τον Αύγουστο του 2018. Από το 2010, η Ελλάδα έχει λάβει δισεκατομμύρια σε δάνεια από τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και σε αντάλλαγμα έπρεπε να εφαρμόσει ένα σκληρό πρόγραμμα διάσωσης», υπενθυμίζει η «Der Standard»,
Τον Μάιο του τρέχοντος έτους η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προχώρησε σε stress tests για τις τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες με βασικό σενάριο αυτό μίας πιθανής νέας ύφεσης τη διετία 2018 -2020.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν ανάγκη για επιπλέον κεφάλαια ακόμη και σε κατάσταση κρίσης, καταλήγει το δημοσίευμα της αυστριακής εφημερίδας.