Eιδικό μοντέλο που προσφέρει, με αυτόματες διαδικασίες, κούρεμα στις οφειλές των δανειοληπτών επεξεργάζεται η Συντονιστική Επιτροπή της Ελληνικής Ένωσης Τραπεζών (ΕΕΤ) για τα δάνεια που βρίσκονται σε καθυστέρηση (γνωστά ως NPL).
Ειδικά για τα στεγαστικά, το κούρεμα μπορεί να φτάνει μέχρι και το 50% της συνολικής οφειλής και για τα καταναλωτικά και τα δάνεια πολύ μικρών επιχειρήσεων μέχρι και το 85%.
18 δισ. τα δάνεια στο Νόμο Κατσέλη
Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στις περιπτώσεις των κόκκινων δανείων που έχουν υπαχθεί στο καθεστώς των διατάξεων του νόμου Κατσέλη. Πρόκειται για δάνεια ύψους περίπου 18 δισ. ευρώ – κυρίως στεγαστικά, καταναλωτικά, όπως και δάνεια μικρών επιχειρήσεων.
Τα στελέχη των τραπεζών θεωρούν τα προβληματικά στεγαστικά το σημαντικότερο πρόβλημα γιατί δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με τους πλειστηριασμούς, που μέχρι σήμερα είναι το μοναδικό “αποτελεσματικό όπλο” που έχουν στα χέρια τους στην υπόθεση των καθυστερούμενων δανείων. Όμως οι τράπεζες δεν έχουν αποφασίσει ακόμα να βάλουν στο χέρι μικρές πρώτες κατοικίες δανειοληπτών. Έτσι, προσανατολίζονται σε προτάσεις για κούρεμα με “αυτόματες διαδικασίες”, με ένα “ειδικό μοντέλο” που δημιούργησαν, μετά τις πρόσφατες αλλαγές στον νόμο Κατσέλη.
Διασταυρώσεις και έλεγχοι
Αυτές οι αλλαγές στη νομοθεσία, επιτρέπουν πλέον στις τράπεζες να ανατρέξουν στα περιουσιακά στοιχεία των δανειοληπτών και να ελέγξουν από τα Ε9, που έχουν καταθέσει όταν πήραν τα δάνεια, αν έχουν άλλα ακίνητα στην ιδιοκτησία τους. Επίσης μπορούν να διασταυρώσουν την ύπαρξη ή μη καταθέσεων σε άλλες τράπεζες. Μάλιστα μέσω του «Τειρεσία» η επιτροπή δημιούργησε και τις κατάλληλες υποδομές για να προχωρήσουν σε κοινή διαχείριση δανείων.
Η Συντονιστική Επιτροπή για τα NPLs της ΕΕΤ εξέλιξε έναν αλγόριθμο που ενσωματώνει σειρά στοιχείων και επιδιώκει να προσεγγίσει, με αυτοματοποιημένες διαδικασίες, την κατάληξη που θα έχει το αίτημα ενός εκάστου των δανειοληπτών που τελούν υπό την προστασία του νόμου Κατσέλη.
Συνολική διαπραγμάτευση
Πιστεύουν ότι πλέον είναι σε θέση να ξεχωρίσουν πιο εύκολα και σωστά «την ήρα από το στάρι” και να εντοπίσουν, όπως λένε, τις περιπτώσεις των δανειοληπτών που κάνουν δόλια χρήση των διατάξεων του νόμου Κατσέλη.
Βάσει της συγκεκριμένης πρακτικής, η τράπεζα που έχει τη μεγαλύτερη οφειλή – γιατί πολλοί δανειολήπτες έχουν σε διαφορετικές τράπεζες ταυτόχρονα περισσότερα του ενός δάνεια π.χ. στεγαστικό και καταναλωτικά δάνεια – θα προτείνει στον δανειολήπτη εκ μέρους και των άλλων τραπεζών κούρεμα ανάλογα με τα αποτελέσματα που θα δίνει ο αλγόριθμος. Ειδικά για τα στεγαστικά, το κούρεμα μπορεί να φτάνει μέχρι και το 50% της συνολικής οφειλής και για τα καταναλωτικά και τα δάνεια πολύ μικρών επιχειρήσεων μέχρι και το 85%.
Γιατί γίνονται αυτές οι ρυθμίσεις
Οι τράπεζες κινητοποιούνται για να γίνουν πιο αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση των προβληματικών δανείων, καθώς έχουν φτάσει πλέον στον λεγόμενο «σκληρό πυρήνα» των κόκκινων δανείων. Στο τέλος Μαρτίου 2018 τα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα διαμορφώθηκαν στα 92,4 δισ. ευρώ, από 101,8 δισ. τον Ιούνιο του 2017, κυρίως μετά από διαγραφές δανείων. Στον «σκληρό πυρήνα» των κόκκινων δανείων υπάρχουν επίσης περίπου 10 δισ. επιχειρηματικά δάνεια μεγάλων εταιρειών που έχουν δοθεί και από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες.
Ένα χρήσιμο “γλωσσάρι” για τα NPLs και τα NPEs
Επειδή επικρατεί ένα είδος σύγχυσης αναφορικά με το τι ισχύει στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι χρήσιμο να γίνει ένας διαχωρισμός στο τι σημαίνουν και τι αφορούν τα NPL’s και τα NPE’s.
Η κυριότερη διαφορά των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων (NPE) σε σχέση με τον ορισμό των δανείων σε καθυστέρηση (NPL) έγκειται στο γεγονός ότι στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα περιλαμβάνονται και ανοίγματα που είναι μεν ενήμερα ή εμφανίζουν κατά την ημερομηνία αναφοράς καθυστέρηση μικρότερη των 90 ημερών, αλλά υπάρχουν ενδείξεις ότι οοφειλέτης ενδέχεται τελικά να μη μπορέσει να εκπληρώσει πλήρως τις δανειακές υποχρεώσεις του.
Αναλυτικότερα:
• Δάνεια σε καθυστέρηση (non-performingloans – NPLs): θεωρούνται τα δάνεια για τα οποία έχει καθυστερήσει η αποπληρωμή (του συνόλου ή ενός μέρους) των τόκων ή/και του κεφαλαίου για χρονικό διάστημα πέραν των 90 ημερών ή βρίσκεται σε δικαστικές ενέργειες. Ένα δάνειο παύει να είναι μη εξυπηρετούμενο εάν επαναδιαπραγματευθεί και υπάρξει ρύθμιση ή αποπληρωθούν οι καθυστερημένες οφειλές άνω των 90 ημερών.
• Μη εξυπηρετούμενες εκθέσεις (non-performingExposure – NPEs): Μια πιστοδότηση θεωρείται μη εξυπηρετούμενη έκθεση ότα ισχύει μια εκ των κάτωθι προϋποθέσεων
• α) είναι σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών,
• β) Είναι σε στάδιο δικαστικών ενεργειών
• γ) Εμφανίζει ένδειξη αδυναμίας πληρωμής
• δ) Είναι απομειωμένη και
• ε) είναι μη εξυπηρετούμενη ρύθμιση.
Στην περίπτωση των ρυθμισμένων χορηγήσεων στα NPE’s εμπίπτουν
α) πιστοδοτήσεις που είχαν χαρακτηρισθεί ως μη εξυπηρετούμενες πριν την ρύθμιση,
β) Ρυθμισμένα δάνεια τα οποία είχαν επιστρέψει σε εξυπηρετούμενα, συμπεριλαμβανομένων των ρυθμίσεων υπό παρακολούθηση τα οποία είτε επαναρρυθμίζονται είτε ξεπερνούν τις 90 ημέρες καθυστέρησης.
Από το newsroom του economico.gr με πληροφορίες από ένα γενικότερο ρεπορτάζ του Αλέξανδρου Κασιμάτη στο newmoney.gr