Με φόντο τις εκτιμήσεις για διάλυση της Ευρωζώνης, αλλά και τα πραγματικά γεγονότα όπως το Brexit και η άνοδος της ακροδεξιάς που πηγαίνει “πακέτο” με την κατάργηση του ευρωπαϊκού νομίσματος και την εθνική απομόνωση, τα σενάρια γύρω από την επιστροφή στη δραχμή γίνονται και πάλι επίκαιρα.
Τα μηνύματα από την Ευρώπη
Για του λόγου το αληθές, η “επαναδραχμοποίηση” της Ελλάδας δεν είναι κάτι που απασχολεί τη χώρα μας απλώς σε μικροπολιτικό επίπεδο, καθώς για το ζήτημα τοποθετούνται επίσημα Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πρόσφατες δηλώσεις του Μάριο Ντράγκι, που άσκησε σφοδρή κριτική στους ηγέτες της Γηραιάς Ηπείρου για την πολιτική λιτότητας που ακολουθούν, προειδοποιώντας για την πορεία της Ευρώπης. Κύριος αποδέκτης του σκληρού μηνύματος δεν ήταν άλλος από τη Γερμανία και τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, υπέρμαχος των σκληρών μεταρρυθμίσεων και ανυποχώρητος σε ό,τι αφορά με τις πολιτικές λιτότητας.
Στις 2 Φεβρουαρίου, ο επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ανέφερε μεταξύ άλλων ότι η εγκατάλειψη του ευρώ δεν θα ωφελούσε κανένα κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, δήλωση που θα μπορούσε να απευθύνεται έμμεσα και στους υποστηρικτές του Grexit, που επανήλθε στην επικαιρότητα λόγω της αδυναμίας να επιτευχθεί συμφωνία μεταξύ Κυβέρνησης και Θεσμών και να ολοκληρωθεί η αξιολόγηση.
Ο επικεφαλής της επιτροπής μεσαίων επιχειρήσεων (ΡΚΜ) της κοινοβουλευτική ομάδας Χριστιανοδημοκρατών και Χριστιανοκοινωνιστών δεν δίστασε να υποστηρίξει ξεκάθαρα την άποψη για έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα του Ντίσελντορφ «Rheinischen Post», ο Κρίστιαν φον Στέτεν, λίγους μήνες πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, είπε ότι «δεν πρέπει να ρίξουμε στάχτη στα μάτια των πολιτών, αλλά πρέπει ανοικτά και ειλικρινά να θέσουμε το ελληνικό πρόβλημα και να συνοδεύσουμε την Ελλάδα προς την έξοδο από την Ευρωζώνη με έναν τρόπο φιλικό».
Αιτιολογώντας την άποψή του, ανέφερε ότι «η ελληνική κυβέρνηση ούτε θέλει ούτε μπορεί να εφαρμόσει τις συμφωνημένες μεταρρυθμίσεις. Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει στο άμεσο μέλλον να καταβάλει το χρέος της ούτε και τους συμφωνηθέντες στην αρχή τόκους. Γι’ αυτό και η έξοδος από το ευρώ είναι η καλύτερη λύση».
Η Ελλάδα χωρισμένη στα δύο
Οι Έλληνες έχοντας φυσικό “ταλέντο” στον διχασμό, χωρίζονται και πάλι σε δύο αντίπαλα στρατόπεδα: Ευρώ και Δραχμή.
Πλέον η κουβέντα για την επιστροφή σε εθνικό νόμισμα δεν γίνεται μόνο σε λαϊκό αλλά και σε πολιτικό επίπεδο. Άλλωστε μόλις λίγα 24ωρα έχουν περάσει από τον σάλο που προκάλεσαν οι δηλώσεις του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ.
Ο Νίκος Ξυδάκης από το πάνελ τηλεοπτικής εκπομπής είπε ότι η συζήτηση για τη δραχμή είναι κάτι που πρέπει να γίνει και να μην θεωρείται ταμπού, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα ότι η Ελλάδα επί δραχμής μεγαλούργησε. Χρειάστηκε να τοποθετηθεί δημοσίως τέσσερις φορές για να ηρεμήσει τα πνεύματα, χωρίς να τα καταφέρει με επιτυχία.
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν μετά από την άκαρπη συνεδρίαση του Eurogroup της 26ης Φεβρουαρίου, την ώρα που και ο διεθνής Τύπος φιλοξενούσε τις εκτιμήσεις αναλυτών και πολιτικών για το τι μέλλει γενέσθαι στην περίπτωση που η συνεδρίαση της 20ης Φεβρουαρίου έχει το ίδιο αποτέλεσμα.
Τι σημαίνει επιστροφή στη δραχμή
Οι λέξεις είναι εύκολες και δεν κοστίζουν: “Να γυρίσουμε στη δραχμή”, υποστηρίζει ένα μέρος των Ελλήνων, χωρίς ωστόσο να υπολογίζει τις συνέπειες που θα είχε κάτι τέτοιο στη χώρα. Τι λέει όμως και ένας ειδικός;
Ο Διευθυντής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών (DIW) Μαρσέλ Φράτσερ μιλώντας στη Deutsche Welle ανέφερε: «Η έξοδος από το ευρώ είναι για όλες τις χώρες η χειρότερη επιλογή – προπαντός για την Ελλάδα. Μια έξοδος δεν θα έλυνε κανένα από τα προβλήματά της. Ούτε η οικονομία της θα γινόταν πιο ανταγωνιστική, ούτε οι κρατικοί θεσμοί αποτελεσματικότεροι. Τουναντίον, η χώρα θα βυθιζόταν σε μια βαθιά κρίση που θα ήταν πολύ χειρότερη από αυτή που έζησε τα τελευταία χρόνια». Ποιες είναι άραγε οι πιθανότητες να πέσουν έξω οι εκτιμήσεις ενός ειδικού, ώστε να δικαιωθούν οι υπέρμαχοι του εθνικού νομίσματος;
Η επόμενη μέρα
Οι επιπτώσεις της επιστροφής στη δραχμή θα είναι ιδιαίτερα αρνητικές, σύμφωνα με τους υπολογισμούς οικονομολόγων. Ποιες όμως θα είναι αυτές, στην περίπτωση που το σενάριο αυτό περάσει από τη σφαίρα της φαντασίας σ’ εκείνη της πραγματικότητας;
1. Ραγδαία υποτίμηση της δραχμής έναντι των άλλων νομισμάτων. Πρόσδεση της δραχμής στο ευρώ και “κλείδωμα” της ισοτιμίας, είναι μάλλον αδύνατο, όπως έγινε και στην περίπτωση της Αργεντινής, καθώς τα κεφάλαια θα κάνουν “φτερά” κι έτσι θα εξαντληθούν τα αποθέματα.
2. Η υποτίμηση θα εκτινάξει τον πληθωρισμό στα ύψη. Η αγοραστική δύναμη των πολιτών θα συρρικνωθεί δραματικά.
3. Η φυγή κεφαλαίων και η κατακόρυφη αύξηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα καταστρέψει το τραπεζικό σύστημα, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ρευστό.
4. Άμεσο “πάγωμα” μισθών και συντάξεων μέχρι να αποκατασταθεί μερικώς η ρευστότητα. Δεδομένη η κοινωνική αναταραχή.
5. Το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν θα συρρικνωθεί δραματικά.
6. Το δημόσιο χρέος της χώρας θα αυξηθεί αυτόματα ανάλογα με το ύψος της υποτίμησης της δραχμής, πολλαπλασιάζοντας τις δανειακές μας υποχρεώσεις.
7. Ακόμη κι αν γίνει αναδιάρθρωση του χρέους, ένα νέο πακέτο διάσωσης είναι αναπόφευκτο και μάλιστα αποκλειστικά από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο εννοείται ότι θα επιβάλει μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.
8. Αντίστοιχη αύξηση και του ιδιωτικού χρέους μέσω της εκτόξευσης των επιτοκίων δανεισμού και καταθέσεων, σε μια προσπάθεια τιθάσευσης του πληθωρισμού. Η αύξηση των επιτοκίων θα καταστήσει επίσης απαγορευτική την άντληση κεφαλαίων από τις επιχειρήσεις.
9. Ασφυξία των εισαγωγικών επιχειρήσεων λόγω της αδυναμίας αγορών εξαιτίας και της έλλειψης πιστοληπτικής ικανότητας.
10. Η αδυναμία εισαγωγών θα φέρει έλλειψη σε βασικά είδη στην αγορά, καθώς ως γνωστόν η Ελλάδα δεν είναι αυτάρκης σε πρώτες ύλες και καλύπτει τις ανάγκες της (πχ σε σιτάρι, γάλα, κρέας) μέσω εισαγωγών από ξένες χώρες.
11. Εισβολή ξένων επενδυτών-αρπαχτικών, οι οποίοι θα αποκτήσουν σε εξευτελιστικές τιμές επιχειρήσεις, ακίνητα, κομμάτια δημόσιας περιουσίας κτλ. Θα λάβει χώρα δηλαδή το ξεπούλημα της χώρας, που σήμερα επικαλούνται οι θιασώτες της δραχμής.
12. Διπλωματική και οικονομική απομόνωση της Ελλάδας, η οποία όντας σε πολύ δυσχερή θέση δε θα μπορεί να παρακολουθήσει τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και τυχόν προκλήσεις από άσπονδους γείτονες.