Μπορεί Κυβέρνηση και δανειστές να είναι ικανοποιημένοι από την πορεία του σημερινού Eurogroup, το σίγουρο όμως είναι ότι το 4ο Μνημόνιο είναι πλέον γεγονός, με την ελληνική πλευρά να προσπαθεί να βρει τρόπους να το περάσει από τη Βουλή. “Είμαστε γεμάτοι ιδέες” είπε νωρίτερα ο Υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος, ερωτηθείς για το πώς θα γίνει αυτό.
Το νέο αυτό Μνημόνιο φαίνεται ότι ήταν αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση για τους θεσμούς ώστε να προκύψει κάποια συμφωνία. Το πακέτο των μέτρων ύψους 3,5 δισεκατομμυρίων ευρώ θα παραμείνει στον “πάγο” μέχρι βέβαια να αποδειχθεί ότι η χώρα δεν μπορεί να φτάσει τους στόχους για το δημοσιονομικό πλεόνασμα το 2018. Τα μέτρα αυτά, αφορούν σε περικοπές μισθών, συντάξεων, μείωση στο αφορολόγητο όριο και άλλα.
Βεβαίως, το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης προσπάθησε να μην βάλει την υπογραφή του σε κάτι τέτοιο λέγοντας ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει θεσμική δυνατότητα νομοθέτησης «νόμων υπό αίρεση». Σύμφωνα όμως με τις κατοπινές δηλώσεις του κ. Τσακαλώτου, αυτό δεν θα είναι παρά ένα μικρό εμπόδιο το οποίο θα ξεπεραστεί. Ωστόσο ξεκαθάρισε (σ.σ. το οικονομικό επιτελείο) ότι η προϋπόθεση για συζήτηση σχετικά με προληπτικές δεσμεύσεις είναι μέτρα για να ελαφρυνθεί το χρέος.
Ο νέος γύρος συνομιλιών μεταξύ της Κυβέρνησης και του κουαρτέτου θα ξεκινήσει το βράδυ του Σαββάτου, με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία μέχρι την Μεγάλη Τετάρτη, ώστε να προγραμματιστεί ένα έκτακτο Eurogroup την Μεγάλη Πέμπτη όπου και θα ληφθεί η οριστική απόφαση.
Η θέση των δανειστών είναι ρητή και ξεκάθαρη: στην περίπτωση που η Κυβέρνησή μας δεν υπογράψει το πακέτο των προληπτικών μέτρων, η αξιολόγηση δεν πρόκειται να κλείσει.
«Η δέσμη μέτρων πρέπει να περιλαμβάνει ένα προληπτικό πακέτο το οποίο θα πρέπει να εφαρμοστεί εάν είναι απαραίτητο για να τηρηθεί οι στόχοι για το πλεόνασμα. Το πακέτο αυτό πρέπει να είναι ισχυρό, να νομοθετηθεί εκ των προτέρων και να έχει τα στοιχεία τα οποία θα το ενεργοποιήσουν» δήλωσε ο Γερούν Ντάισελμπλουμ προσθέτοντας ότι «Αν υπάρχει το πακέτο, το έκτακτο πακέτο και ο μηχανισμός ενεργοποιήσης, μπορούμε να έχουμε έκτακτο Eurogroup την επόμενη Πέμπτη. Τότε θα έχουμε και σοβαρή συζήτηση για το χρέος».
Επομένως η ελληνική πλευρά βρίσκεται στριμωγμένη στη “γωνία”, με την υποχρέωση να πει “ναι” σε μέτρα ύψους 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ ή 2% του ΑΕΠ. Τα μέτρα αυτά θα αποτυπωθούν – ονομαστικά και συγκεκριμένα – στο επικαιροποιημένο Μνημόνιο (MOU). Η επικαιροποίηση του Μνημονίου (νεότεροι στόχοι, χρονοδιαγράμματα κ.λπ.) γίνεται μετά από κάθε αξιολόγηση. Εφόσον η αξιολόγηση κλείσει την Μ. Πέμπτη, την επομένη η κυβέρνηση οφείλει να νομοθετήσει.
Όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, το MOU δεν μπορεί να περάσει από τη Βουλή αλλά… θέληση να υπάρχει και όλα γίνονται. Πιθανόν το πρόβλημα να λυθεί με την υπογραφή του 4ου Μνημονίου και την νομοθέτηση ενός Ειδικού Μηχανισμού Δέσμευσης με τον οποίο “ξεπαγώνουν” άμεσα τα μέτρα τα οποία θα ενσωματωθούν στο επικαιροποιημένο μνημόνιο στην περίπτωση που το πρωτογενές πλεόνασμα δεν φτάσει στο 3,5% για το 2018. Μέχρι στιγμής δεν έχει ξεκαθαριστεί πότε θα γίνει μια τέτοια αξιολόγηση για την μελλοντική κατάσταση της ελληνικής οικονομίας.
Βέβαια σήμερα ένας τέτοιος μηχανισμός υπάρχει και λέγεται Δημοσιονομικό Συμβούλιο. Η “δουλειά” του είναι να επιβλέπει τις δαπάνες οι οποίες στην περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ξεπερνούν τα όρια, περικόπτονται αυτόματα οι καταναλωτικές. Κάπως έτσι θα γίνεται και με τον νέο Μηχανισμό ο οποίος θα περάσει από την Βουλή.
Άρα αυτό που θα ψηφιστεί ουσιαστικά δεν θα είναι άλλο από τον Ειδικό Μηχανισμό και όχι το ίδιο το Μνημόνιο, ωστόσο οι βουλευτές θα γνωρίζουν τα μέτρα που περιλαμβάνει το νέο τέταρτο Μνημόνιο “έκτακτης ανάγκης”.
Ωστόσο, σύμφωνα με κορυφαίο παράγοντα του οικονομικού επιτελείου «δεν μπορούν να επιμείνουν για 2 μονάδες του ΑΕΠ μετά την έκθεση της Eurostat», σε μια προσπάθεια να αναπτερώσει το “ηθικό” σχετικά με τα “παγωμένα” μέτρα τα οποία θα μπορούσαν θεωρητικά να μην φτάσουν ακριβώς τα 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ.