Με το μεγαλύτερο έλλειμμα των τελευταίων δεκαετιών, ύψους 2,1 δισ. ευρώ, ψηφίστηκε ο προϋπολογισμός του ΙΚΑ για το 2016. Το ιλιγγιώδες έλλειμμα στον προϋπολογισμό του μεγαλύτερου ασφαλιστικού φορέα της χώρας, το οποίο είχε αποκαλύψει με δημοσίευμά της η «Ν» (8/12/2015), προκαλεί έντονο προβληματισμό στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και του ΙΚΑ, καθώς είναι υπερδιπλάσιο από το αντίστοιχο φετινό (προβλεπόμενο) έλλειμμα ύψους 930 εκατ. ευρώ.
Όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση, το σύνολο των εσόδων από την κρατική επιχορήγηση για το 2016 ανέρχεται στο ποσό των 3.212.500.000 ευρώ, από τα οποία τα 2.752.000.000 ευρώ αφορούν την πληρωμή των συντάξεων, ενώ θα διατεθούν και 430 εκατ. ευρώ για την καταβολή του ΕΚΑΣ έτους 2016. Ο προϋπολογισμός του ΙΚΑ για την επόμενη χρονιά εγκρίθηκε με πλειοψηφία από τα μέλη της διοίκησης του ΙΚΑ. Κατά του προϋπολογισμού του ιδρύματος ψήφισαν οι εκπρόσωποι της ΓΣΕΕ, ο εκπρόσωπος της ομοσπονδίας συνταξιούχων του ΙΚΑ, καθώς και ο πρόεδρος της πανελλήνιας ομοσπονδίας εργαζομένων του ιδρύματος.
Η συνολική κρατική επιχορήγηση των 3,2 δισ. ευρώ για το 2016 είναι εντυπωσιακά μειωμένη σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα χρόνια. Αναλυτικά αυτό το κονδύλι αφορά την κρατική επιχορήγηση του ποσού των 2,752 δισ. ευρώ για την καταβολή των συντάξεων του ταμείου, καθώς και του ποσού των 430 εκατ. ευρώ για την καταβολή του ΕΚΑΣ έτους 2016. Δηλαδή, στο σύνολό της είναι μειωμένη κατά 28% σε σχέση µε το 2015 και 17% έναντι του 2014.
Επιμεριστικά, εμφανίζεται μείωση της επιχορήγησης για την κάλυψη των συντάξεων κατά 28% έναντι της αντίστοιχης των εκτιμήσεων του 2015 που ανήλθε στα 3,806 δισ. ευρώ και μειωμένη κατά 19% έναντι της καταβληθείσης στο 2014 επιχορήγησης που ήταν στα 3.382.600.000 ευρώ. Επιπλέον, προβλέπεται επιχορήγηση από φορείς κοινωνικής ασφάλισης ποσού 5 εκατ. ευρώ για τη λειτουργία του προγράμματος «Φροντίδα κατ’ οίκον», που επιβαρύνει τον κλάδο σύνταξης, καθώς και το ποσό των 25,5 εκατ. ευρώ ως ειδική εισφορά της ΕΤΕ σύμφωνα µε το άρθρο 2 του Ν. 3655/08.
Συρρίκνωση εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές
Στο θέμα των εσόδων προκύπτει ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον στοιχείο. Ενώ προβλέπεται αύξηση του αριθμού των ασφαλισμένων για το 2016, ταυτόχρονα προβλέπεται και μείωση των εσόδων των ασφαλιστικών εισφορών. Για το 2016 ο αριθμός των ασφαλισμένων για τον κλάδο κύριας σύνταξης, µε απασχόληση «έστω και μίας ημέρας», προβλέπεται σε 2.349.500 άτομα, δηλ. αυξημένος κατά 2% σε σχέση µε το 2015, που εκτιμάται να ανέλθει στα 2.303.454 άτομα. Για το 2014 ο αριθμός των ενεργών ασφαλισμένων οριστικοποιήθηκε σε 2.225.559 άτομα.
Οι ασφαλιστικές εισφορές για το έτος 2016 εκτιμήθηκαν σε 4.769.866.000 ευρώ και εμφανίζουν μείωση 1% επί των εκτιμήσεων για το 2015 και 3% έναντι των προσωρινών στοιχείων του έτους 2014 και αναλύονται σε:
1.Τακτικές καταβολές εργοδότου ποσού 3.080.912.900 ευρώ.
2. Τακτικές καταβολές ασφαλισμένων ποσού 1.658.953.100 ευρώ.
3. Αναγνώριση προϋπηρεσίας ποσού 30.000.000 ευρώ και αφορά σε έσοδο από εξαγορά προϋπηρεσίας ή αναγνώριση θητείας στρατού για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος των ασφαλισμένων µας.
Η προβλεπόμενη μείωση των εσόδων του ΙΚΑ για το 2016, παρά τη μικρή αύξηση των ασφαλισμένων του, συνδέεται ευθέως και με την απόλυτη κυριαρχία των ελαστικών μορφών απασχόλησης στις νέες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται. Έτσι, ενώ αυξάνεται ο αριθμός των ασφαλισμένων, μειώνονται τα έσοδα επειδή οι περισσότερες προσλήψεις γίνονται με καθεστώς μερικής απασχόλησης ή εκ περιτροπής εργασίας. Οι προσλήψεις αυτές αφορούν κατά μέσο όρο σε μικτούς μισθούς 412 ευρώ τον μήνα, όταν ο αντίστοιχος μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης είναι 1.211 ευρώ τον μήνα. Από τα πρόσφατα στοιχεία του συστήματος «Εργάνη» του υπουργείου Εργασίας προκύπτει ότι φέτος, στο διάστημα Ιανουαρίου – Νοεμβρίου, από το 1,6 εκατ. νέων θέσεων απασχόλησης που δημιουργήθηκαν, οι 930.000 θέσεις απασχόλησης αφορούσαν προσλήψεις με μερική απασχόληση.
Οι δαπάνες για καταβολή συντάξεων
Αναλυτικά οι παροχές των συντάξεων του ΙΚΑ, συνολικού ποσού 11.151.650.000 ευρώ, είναι οι εξής:
1.Συντάξεις αναπηρίας συνολικής εκτίμησης για το 2016 ποσού 915.650.000 ευρώ. Αφορά περίπου 112.640 περιπτώσεις.
2.Συντάξεις γήρατος: Εκτιμώνται στο ποσό των 8,401 δισ. ευρώ για το 2016. Αφορά περίπου 790.430 περιπτώσεις.
3.Συντάξεις λόγω θανάτου: Οι εκτιμήσεις για το 2016 προβλέπονται σε 1,695 εκατ. ευρώ. Αφορά περίπου 295.430 περιπτώσεις.
4. Επιπλέον, προβλέπεται συνολικό ποσό 140 εκατ. ευρώ για επιδόματα απόλυτης αναπηρίας και παραπληγίας, σύμφωνα µε το άρθρο του ν. 3863/10.