Στα ερωτήματα που καλούνται να απαντήσουν είναι και η επίπτωση των ανακεφαλαιοποιήσεων στα Ταμεία: «Ποια είναι διαχρονικά η εξέλιξη της συμμετοχής των Ταμείων και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών και ποιες οι απώλειες που έχουν υποστεί;»
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην επιστολή «επιχειρείται να καλλιεργηθεί ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα, με αιτιάσεις για ‘καθυστέρηση διαδικασίας’, ‘ξεπούλημα σε αρπαχτικά’, ‘αφελληνισμό των τραπεζών’, ‘απεμπόληση των δικαιωμάτων του Δημοσίου’, ‘ευθύνες της κυβέρνησης για την απώλεια 40 δισ. ευρώ’, ‘καταστροφή των ασφαλιστικών ταμείων’ κ.λπ.»
Υπό αυτό το πρίσμα «πέραν των αιτιάσεων που διατυπώνονται λόγω άγνοιας ή για αντιπολιτευτικούς λόγους, η κυβέρνηση θεωρεί εύλογο το ενδιαφέρον της κοινωνίας να ενημερωθεί για τις εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το κόστος που είχε ως τώρα η στήριξη των τραπεζών και η προστασία των καταθέσεων, τις αιτίες της απαξίωσης των μετοχών των τραπεζών και τις προϋποθέσεις, ώστε η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση να είναι και η τελευταία».
«Βασικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η διαφάνεια και η δημόσια λογοδοσία όλων όσων ασκούν δημόσια εξουσία ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα. Ως εκ τούτου, βούληση της Κυβέρνησης είναι να φωτιστούν πλήρως τόσο οι εξελίξεις που αφορούν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και όλες οι πτυχές των ανακεφαλαιοποιήσεων» τονίζεται ακόμη.
Προαναγγέλλοντας την κίνηση αυτή στη Βουλή κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού ο κ. Δραγασάκης είπε χαρακτηριστικά «η ρητορική περί εξεταστικών επιτροπών δεν είναι απειλή για εμάς», επαναλαμβάνοντας ότι «για την κυβέρνηση ο φάκελος τράπεζες δεν έχει ανοίξει ακόμη».
Αναλυτικά η επιστολή του κ. Δραγασάκη:
«Προς: 1. κο Γ. Στουρνάρα, Διοικητή Τράπεζας της Ελλάδος
2. κο Γ. Μιχελή, Πρόεδρο Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας
3. κο X. Γκότση, Πρόεδρο Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς
4. κα Λ. Κατσέλη, Πρόεδρο Ένωσης Ελληνικών Τραπεζών
Θέμα: Έκθεση για την πορεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την αποτίμηση της εξέλιξης των ανακεφαλαιοποιήσεων
Με την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση των πιστωτικών ιδρυμάτων της χώρας, η οποία εξελίσσεται εντός χρονοδιαγράμματος και βρίσκεται σε φάση ολοκλήρωσης, προκύπτουν τα ακόλουθα δεδομένα:
• Αποφεύχθηκε ο κίνδυνος για bail in (κούρεμα) καταθέσεων, που θα είχε σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
• Υπήρξε μεγάλη συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών στις αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, με αποτέλεσμα την εισροή περισσότερων από 5 δισ. ευρώ νέων κεφαλαίων στις τράπεζες, σε μια περίοδο που εξακολουθούν να είναι σε ισχύ οι κεφαλαιακοί έλεγχοι.
• Το κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο μέσω της συμμετοχής του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στην ανακεφαλαιοποίηση είναι σημαντικά μικρότερο από τα 25 δισ. ευρώ, που ήταν οι αρχικές προβλέψεις, με αποτέλεσμα τη δραστική μείωση των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας στο πλαίσιο του νέου προγράμματος και τον περιορισμό της επίπτωσης στο δημόσιο χρέος.
• Τα ποσοστά του ΤΧΣ στη νέα μετοχική σύνθεση των συστημικών τραπεζών θα είναι μεν χαμηλότερα σε σχέση με πριν, αλλά πλέον, όπου το ΤΧΣ θα επενδύσει νέα κεφάλαια, η συμμετοχή του θα είναι ουσιαστική, καθώς οι νέες μετοχές που θα αποκτήσει θα έχουν πλήρη δικαιώματα ψήφου και δε θα δεσμεύονται από δικαιώματα επαναγοράς (warrants).
Εντούτοις, από δημοσιεύματα αλλά και ερωτήσεις που έχουν κατατεθεί στη Βουλή επιχειρείται να καλλιεργηθεί ένα ιδιαίτερα αρνητικό κλίμα, με αιτιάσεις για «καθυστέρηση διαδικασίας», «ξεπούλημα σε αρπαχτικά», «αφελληνισμό των τραπεζών», «απεμπόληση των δικαιωμάτων του Δημοσίου», «ευθύνες της κυβέρνησης για την απώλεια 40 δισ. ευρώ», «καταστροφή των ασφαλιστικών ταμείων» κ.λπ..
Πέραν των αιτιάσεων που διατυπώνονται λόγω άγνοιας ή για αντιπολιτευτικούς λόγους, η Κυβέρνηση θεωρεί εύλογο το ενδιαφέρον της κοινωνίας να ενημερωθεί για τις εξελίξεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, το κόστος που είχε ως τώρα η στήριξη των τραπεζών και η προστασία των καταθέσεων, τις αιτίες της απαξίωσης των μετοχών των τραπεζών και τις προϋποθέσεις, ώστε η πρόσφατη ανακεφαλαιοποίηση να είναι και η τελευταία.
Βασικός στόχος της Κυβέρνησης είναι η διαφάνεια και η δημόσια λογοδοσία όλων όσων ασκούν δημόσια εξουσία ή διαχειρίζονται δημόσιο χρήμα.
Ως εκ τούτου, βούληση της Κυβέρνησης είναι να φωτιστούν πλήρως τόσο οι εξελίξεις που αφορούν στο χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και όλες οι πτυχές των ανακεφαλαιοποιήσεων.
Για το λόγο αυτό παρακαλούμε όπως υποβάλετε προς την Κυβέρνηση και τη Βουλή ειδική αναλυτική έκθεση από τη σκοπιά των αρμοδιοτήτων σας, η οποία θα αξιολογεί τη γενικότερη πορεία του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος από τις αρχές της κρίσης μέχρι σήμερα, θα εξηγεί τους παράγοντες που κατέστησαν αναγκαίες τις ανακεφαλαιοποιήσεις, θα περιγράφει τους όρους με τους οποίους πραγματοποιήθηκαν και θα αποτιμά τα αποτελέσματά τους συνολικά, αλλά και για κάθε τράπεζα ξεχωριστά, με όρους δημόσιου συμφέροντος.
Μεταξύ των ερωτημάτων που διατυπώνονται συμπεριλαμβάνονται τα ακόλουθα:
1. Ποιο είναι το κόστος για το Ελληνικό Δημόσιο για τη διάσωση του τραπεζικού συστήματος μέχρι σήμερα. Ποιο από αυτά αντιστοιχεί σε διαδικασίες εξυγίανσης και ποιο σε κεφαλαιακή ενίσχυση, συνολικά και ανά περίπτωση.
2. Τι ποσά ανέκτησε μέχρι σήμερα το Ελληνικό Δημόσιο από αυτά που διέθεσε για το τραπεζικό σύστημα.
3. Ποια είναι διαχρονικά η εξέλιξη της συμμετοχής των Ταμείων και Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών και ποιες οι απώλειες που έχουν υποστεί.
4. Ποια είναι η διαχρονική εξέλιξη των δανείων σε καθυστέρηση (NPLs) και των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs) μέχρι σήμερα και πώς κρίνετε ότι συνδέονται με τη δυσμενή κατάσταση στην οποία βρέθηκε το τραπεζικό σύστημα.
5. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για τη βιωσιμότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος ώστε μελλοντικά να μη χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση.
Επιπλέον, παρακαλούμε να συμπεριληφθεί κάθε άλλο στοιχείο και ανάλυση, που θεωρείτε ότι θα ήταν χρήσιμα τόσο για την κατανόηση της κρίσης που αντιμετώπισε το χρηματοπιστωτικό σύστημα όσο και για την αποφυγή ανάλογων καταστάσεων στο μέλλον.
Ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης
Γιάννης Δραγασάκης»