Σημαντικές αλλαγές στο πτωχευτικό δίκαιο και ιδιαίτερα στην προπτωχευτική διαδικασία εισάγει ο εφαρμοστικός νόμος που συνοδεύει το νέο Μνημόνιο, σε μια προσπάθεια να επιταχυνθούν και να απλοποιηθούν οι διαδικασίες διάσωσης βιώσιμων επιχειρήσεων. Για πρώτη φορά, παρέχεται δυνατότητα υπαγωγής στο άρθρο 99 οφειλετών που αντιμετωπίζουν πιθανότητα να καταστούν αφερέγγυοι, ενώ τα δικαστήρια απαλλάσσονται από την υποχρέωση να αποφασίζουν για τη βιωσιμότητα ή μη επιχειρήσεων.
Την ίδια στιγμή ο πτωχευτικός κώδικας ευθυγραμμίζεται με τις αλλαγές που επήλθαν στον Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (πλειστηριασμοί σε εμπορική αξία, προτεραιότητα στις τράπεζες) καθώς και με τις διατάξεις του νόμου Δένδια όσον αφορά στην εκκαθάριση, όπως αναφέρει το αναλυτικό ρεπορτάζ του euro2day. Η Κυβέρνηση βάσει της συμφωνίας με τους εταίρους προχωρά σε τροποποίηση του πτωχευτικού κώδικα (σ.σ. νόμος 3588/2007), με σκοπό βελτιώσεις στην εφαρμογή και τη λειτουργικότητά του, μέσω της ενσωμάτωσης βέλτιστων διεθνώς πρακτικών. Οι αλλαγές που επέρχονται εισάγουν, σύμφωνα με την κυβέρνηση, πιο εύχρηστες λύσεις σε ό,τι αφορά στη διαδικασία εξυγίανσης, αποσκοπώντας στη διάσωση βιώσιμων επιχειρήσεων.
Ειδικά στην προπτωχευτική διαδικασία, οι αλλαγές που επιχειρούνται αναμένεται, σύμφωνα με την εισηγητική, να καταστήσουν δυνατή την αποτελεσματικότερη χρησιμοποίησή της από οφειλέτες και την αποφυγή καταστρατήγησης από μη βιώσιμες επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο αυτό δίνεται η δυνατότητα υπαγωγής στο άρθρο 99 και όσων οφειλετών αντιμετωπίζουν απλώς πιθανότητα να καταστούν αφερέγγυοι και όχι μόνο όσων βρίσκονται σε καθεστώς αντικειμενικής ή επαπειλούμενης αδυναμίας εξυπηρέτησης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Επιπρόσθετα καταργείται η διάταξη που επιβάλλει στον οφειλέτη την υποχρέωση κατάθεσης ποσού από 2 ως 7 χιλ. ευρώ, ανάλογα με την περίπτωση, με ποινή απαραδέκτου της αίτησης, ενώ μειώνεται στα 3 από 5 χρόνια το χρονικό διάστημα μετά το οποίο οφειλέτης για τον οποίο έχει ήδη επικυρωθεί συμφωνία εξυγίανσης, μπορεί να υποβάλει νέα αίτηση υπαγωγής.
Εισάγεται αυτόματη αναστολή λήψης μέτρων ατομικής και συλλογικής αναγκαστικής εκτέλεσης κατά του οφειλέτη, σε περίπτωση υποβολής αιτήματος για άμεση επικύρωση συμφωνίας εξυγίανσης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 106β του Πτωχευτικού Κώδικα. Η αναστολή ισχύει μέχρι την έκδοση απόφασης του δικαστηρίου για τη συμφωνία εξυγίανσης.
Επιπρόσθετα παρέχεται η δυνατότητα επικύρωσης συμφωνίας εξυγίανσης χωρίς να απαιτείται η γνώμη εμπειρογνώμονα για το αν είναι βιώσιμη. Στο ίδιο πλαίσιο απαλλάσσεται το δικαστήριο από τον συνυπολογισμό του παραπάνω κριτηρίου.
Διευρύνεται η δυνατότητα εκκαθάρισης και υπάγονται σε αυτή όλα τα νομικά πρόσωπα που πληρούν τα κριτήρια του άρθρου 3 του Πτωχευτικού Κώδικα. Καταργείται η προϋπόθεση ύπαρξης αξιόχρεου ενδιαφερόμενου επενδυτή για την αγορά του ενεργητικού της επιχείρησης, ενώ προβλέπεται διορισμός εκκαθαριστή με διαδικασία-εξπρές, ανάλογη του νόμου Δένδια. Αντίστοιχα, με βάση τον νόμο Δένδια, επανακαθορίζεται η ευθύνη του εκκαθαριστή.
Τέλος, εισάγεται το επάγγελμα του συμβούλου αφερεγγυότητας και θα ακολουθήσει προεδρικό διάταγμα για τις τυπικές και ουσιαστικές προϋποθέσεις άσκησης του επαγγέλματος.
Οι υπόλοιπες αλλαγές είναι οι εξής:
– Η προθεσμία αναγγελίας απαιτήσεων μειώνεται από 3 σε 1 μήνα, αλλά με κατ’ εξαίρεση δυνατότητα παράτασης για 2 ακόμη μήνες. Εισάγονται σύντομες προθεσμίες έγερσης αντιρρήσεων και έκδοσης αποφάσεων επ’ αυτών.
– Καταργείται η υποχρεωτική κλήτευση της διοίκησης στη δίκη πτώχευσης καθώς δεν εξυπηρετεί κάποιο σκοπό, ενώ αυξάνει το κόστος της διαδικασίας.
– Διευρύνεται από 2 σε 4 μήνες η διάρκεια της περιόδου διαπραγμάτευσης που προβλέπει το άρθρο 101 παράγραφος 1 του Πτωχευτικού Κώδικα. Η διάρκεια μπορεί να ανανεωθεί εφόσον διαπιστωθεί πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές.
– Διευκολύνεται η χορήγηση προσωρινής αναστολής με την κατάθεση αίτησης ανοίγματος της διαδικασίας ( ρθρο 103) για περιπτώσεις που υπάρχει αυξημένη πιθανότητα επίτευξης συμφωνίας και αποτροπής του ενδεχόμενου να φτάσει ο οφειλέτης σε παύση πληρωμών.
– Η μέγιστη διάρκεια αναστολής που προβλέπει το άρθρο 103 αυξάνεται από 2 σε 4 μήνες, με δυνατότητα ανανέωσης και ανώτατο όριο τους 12 μήνες.
– Καταργούνται οι περιορισμοί που επιβάλλονται στη μείωση των απαιτήσεων που μπορεί να συμφωνηθούν στο πλαίσιο ενός σχεδίου αναδιοργάνωσης.
– Η περίοδος απαλλαγής από χρέη φυσικών προσώπων μειώνεται από 10 σε 3 χρόνια, ώστε να μειωθούν οι αρνητικές συνέπειες της πτώχευσης και να έχουν τη δυνατότητα επαναδραστηριοποίησης επιχειρηματίες που απέτυχαν.
Οι τροποποιήσεις αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου πλαισίου αλλαγών του δικαίου αφερεγγυότητας, οι οποίες θα λάβουν χώρα με πρωτοβουλία της Ειδικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής, που λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Τέλος, γίνεται προαιρετικός από τακτικός ο έλεγχος των ετήσιων και ενοποιημένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων για τις μικρές επιχειρήσεις, με σκοπό την ελάφρυνσή τους από δυσανάλογες, όπως αναφέρει η αιτιολογική έκθεση, διοικητικές επιβαρύνσεις.
Ταυτόχρονα με την ενσωμάτωση της οδηγίας 2013/34 προβλέπεται αναμόρφωση του ελεγκτικού πλαισίου, με θέσπιση κανόνων που εγγυώνται τη διαφάνεια και την έγκυρη πληροφόρηση.