Στις 29 Ιουνίου η αιμοδοσία της ελληνικής οικονομίας με χρήμα από τις τράπεζες κόπηκε. Και τώρα, σχεδόν έναν μήνα μετά, υπάρχουν πλέον οι πρώτες ενδείξεις για το μέγεθος της καταστροφής στην οικονομία, με τις προβλέψεις να είναι από δυσοίωνες έως εφιαλτικές χωρίς κανείς να μπορεί τελικά να προβλέψει ποιο είναι το επικρατέστερο σενάριο.
Στην καλή εκδοχή η ύφεση το 2015 θα είναι της τάξεως του 4%. Στα σενάρια τρόμου αγγίζει το 10%, ισοπεδώνοντας μικρομεσαίες επιχειρήσεις, απογειώνοντας την ανεργία πάνω από το 30% και προκαλώντας ένα κύμα δευτερογενών επιπτώσεων το μέγεθος του οποίου είναι αδύνατο να προβλεφθεί.
Οι τράπεζες, με βάση και τη συμφωνία που έγινε με τους δανειστές, θα χρειαστούν νέα κεφάλαια έως και 25 δισ. ευρώ για να σταθούν στα πόδια τους και να ανοίξουν πάλι. Τραπεζίτες εκτιμούν ως ρεαλιστικό σενάριο ανάγκες νέων κεφαλαίων της τάξεως των 15 δισ. ευρώ. Σημαίνουν όμως καμπανάκι ότι η ανακεφαλαιοποίηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί τάχιστα και έως το τέλος του έτους θα πρέπει να έχουν αποκατασταθεί οι συνθήκες εμπιστοσύνης.
Όπως γράφει η εφημερίδα Τα Νέα, κάθε μέρα που διατηρούνται σε ισχύ οι περιορισμοί στην κίνηση κεφαλαίων ροκανίζουν την οικονομία. Η αναγωγή των προβλέψεων συρρίκνωσης του ΑΕΠ σε δισεκατομμύρια οδηγεί σε εκτιμήσεις απωλειών από 7 έως και 18 δισ. ευρώ το 2015, δηλαδή από 1 έως 3 δισ. ευρώ τον μήνα στο β’ εξάμηνο του έτους. Πρόκειται για επιπλέον μείωση από τα 180 δισ. ευρώ του περσινού τσακισμένου -ύστερα από οκτώ χρόνια σωρευτικής ύφεσης πάνω από 25% – Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος.
Οι τελευταίες προβλέψεις της Κομισιόν, αμέσως μετά την επιβολή των capital controls, αφορούσαν συρρίκνωση του ΑΕΠ μεταξύ 2% και 4%. Είχαν ημερομηνία 10 Ιουλίου.
Πριν από την επιβολή των περιορισμών κίνησης κεφαλαίων. Τώρα, αναλυτές εκτιμούν ότι το 4% της ύφεσης «το έχουμε στο νερό», ενώ η πρόβλεψη πανεπιστημιακών με τους οποίους συνομίλησαν με Τα Νέα για ύφεση έως και 10% συνιστά σενάριο τρόμου.
Τραπεζικές πηγές θεωρούν το 10% υπερβολικό. Υποστηρίζουν ότι η σταδιακή χαλάρωση των capital controls η οποία δρομολογήθηκε (ημερήσιο όριο εισαγωγών 100.000 ευρώ ανά πελάτη, ανά τράπεζα όσον αφορά τα αιτήματα εισαγωγών και αποκεντρωμένη διαχείριση των αιτημάτων σε επίπεδο τραπεζών, ανακοίνωσε ο Γ. Στουρνάρας) θα εξομαλύνει τις αρχικές ασφυκτικές πιέσεις.
Υπό αυτό το πρίσμα, ένα 4% ύφεσης θεωρείται ασφαλής εκτίμηση με μια καθοριστική προϋπόθεση πολλών συνιστωσών: συμφωνία με τους εταίρους εντός Αυγούστου, άμεση δρομολόγηση των διαδικασιών ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, πλήρη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης όσον αφορά τις τράπεζες ώστε να ανοίξουν όπως παλιά κάποια στιγμή στις αρχές του 2016, ομαλότητα στις πολιτικές εξελίξεις.
Ακόμα και με 4% ύφεση, το άλμα του δημόσιου χρέους (χρέος 150% του ΑΕΠ εκτιμούσε το ΔΝΤ για το 2020 πριν από τη μεγάλη κατρακύλα της οικονομίας) και η επιδείνωση των δημοσιονομικών μεγεθών (ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 1% του ΑΕΠ φέτος δεν αποκλείεται με την αποδοχή της τρόικας να μετουσιωθεί σε πρωτογενές έλλειμμα) απειλούν να μας φέρουν σε πολλαπλάσια χειρότερη θέση από τα πέντε χρόνια του Μνημονίου.
Ο φόβος για κούρεμα ευνόησε την Εφορία
Με κλειστές τράπεζες, οι εισπράξεις φόρων είναι εντυπωσιακές. Παραμονές δημοψηφίσματος, στις 3 Ιουλίου εισπράχθηκαν μέσω ηλεκτρονικών πληρωμών 260 εκατ. ευρώ. Στις 30 Ιουνίου, μετά το πρώτο σοκ των capital controls, εισπράχθηκαν 190 εκατομμύρια ευρώ.
Μεταξύ 29 Ιουνίου και 21 Ιουλίου οι εισπράξεις φόρων με ηλεκτρονικά μέσα έφτασαν τα 1,991 δισ. ευρώ συν 148 εκατ. ευρώ στα γκισέ των Eφοριών. Και όλα αυτά εκτιμάται ότι έγιναν λόγω του φόβου μήπως «κουρευτούν» οι καταθέσεις.