Μια χρήσιμη “ακτινογραφία” του ελληνικού χρέους προσφέρει το euronews, με στοιχεία από έγκυρες πηγές για το ποιοι και τι ποσοστό κατέχουν και, συνεπώς, ποιοι θα πληγούν περισσότερο από ανεπιθύμητες, για τους δανειστές, εξελίξεις.
Η Ελλάδα είναι η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό χρέους/ ΑΕΠ στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με τους πιο πρόσφατους υπολογισμούς του ελληνικού οικονομικού επιτελείου ποσοστό αυτό ανήλθε σε 179,8%, στο τέλος του 2014.
Για το 2015, προβλεπόταν μείωσή του στο 174% του ΑΕΠ (στα €321,48 δις) , με την προϋπόθεση ότι η χώρα θα παρήγαγε πρωτογενή πλεονάσματα, θα προχωρούσε το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων και θα πετύχαινε ανάπτυξη 2,9%.Το πρόγραμμα της ελληνικής κυβέρνησης κινείται γύρω από ένα βασικό άξονα: μείωση ή αλλιώς «κούρεμα» αυτού του χρέους.
Με τον τρόπο αυτό, σκοπεύει να «απελευθερώσει» κεφάλαια για ανάπτυξη, που διαφορετικά θα κατευθύνονταν σε αποπληρωμή αυτού του χρέους.
Μετά τον αποκλεισμό του ελληνικού κράτους από τις διεθνείς αγορές και το PSI («κούρεμα» των ομολόγων που είχαν στα χέρια τους ιδιώτες), η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού χρέους βρίσκεται στα χέρια δημοσίων οργανισμών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το euronews:
Το 44% (€142 δις) το κατέχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (European Financial Stability Facility, EFSF).
Στα «χέρια» των κρατών της Ευρωζώνης βρίσκεται το 16,5% (€52,9 δις από το πρώτο πακέτο στήριξης που έλαβε η χώρα το 2010 και είχε τη μορφή διακρατικών δανείων)
Το 8% (€27 δις) βρίσκονται στα ταμεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και άλλων ευρωπαϊκών Κεντρικών Τραπεζών
Το 7,8% (€25 δις) έχει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
12% (€39 δις) του ελληνικού χρέους έχει «μείνει» στα χέρια ιδιωτών και ένα 3,3% (10,9 δις) στα χαρτοφυλάκια ελληνικών τραπεζών.
Το πιο ισχυρό επιχείρημα εναντίον της απομείωσης του ελληνικού χρέους είναι ότι αν συμβεί κάτι τέτοιο θα κληθούν να πληρώσουν «οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι».
Είναι όμως έτσι; Όχι ακριβώς.
Το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους το κατέχει το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Το Ταμείο, πέρα από το αρχικό κεφάλαιο των €80 δις για τη σύστασή του όπου κάθε μέλος της Ευρωζώνης συνεισέφερε με βάση το μέγεθός του, αντλεί τη ρευστότητά του από τις διεθνείς αγορές.
Εκδίδει, δηλαδή, ομόλογα και χάρη στην πιστοληπτική του ικανότητα που βρίσκεται στην ανώτατη βαθμίδα (AA από τη Standard & Poor’s, Aa1 από τη Moody’s και AA από τη Fitch) το κάνει με χαμηλό κόστος.
Αυτό το καταφέρνει γιατί παρουσιάζει ως εγγυητές τα κράτη της Ευρωζώνης, όπως Γερμανία, Ολλανδία, Φιλανδία κλπ.
Στην ακραία περίπτωση που μία χώρα (πχ η Ελλάδα) δεν καλύψει τις υποχρεώσεις της στο Ταμείο, αυτό θα καλύψει το «κενό» στα κεφάλαιά του μέσω νέου δανεισμού. Είναι απίθανο τα ευρωπαϊκά κράτη να χρειαστεί να αναπληρώσουν από τα ταμεία τους τις απώλειες.
Άρα η Ελλάδα δεν χρωστάει σε μεμονωμένα κράτη;
Χρωστάει, αλλά το ποσό είναι σαφώς μικρότερο από αυτά που λέγονται στα διάφορα μέσα.
Συνολικά, τα διακρατικά δάνεια ανέρχονται σε 52,9 δις ευρώ.
Το μεγαλύτερο είναι φυσικά προς τη Γερμανία, η οποία δάνεισε στην Ελλάδα, μέσω της αναπτυξιακής τράπεζας KfW. Σύμφωνα με Ένωση Τραπεζών της Γερμανίας, στα συρτάρια της υπό κρατικό έλεγχο τράπεζας, υπάρχουν ελληνικά κρατικά χρεόγραφα συνολικού ύψους 15 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ακολουθούν οι Γαλλία (€11,4 δις), Ιταλία (€10 δις), Ισπανία (€6,6 δις), Ολλανδία €(3,2 δις), Βέλγιο (€1,9 δις), Αυστρία (€1,5 δις), Πορτογαλία (€1,1 δις), ενώ τα υπόλοιπα μοιράζονται στα υπόλοιπα κράτη μέλη της Ευρωζώνης σε ποσά μικρότερα του ενός δισεκατομμυρίου.