Ο κίνδυνος της επιβολής ελέγχων κεφαλαίων στην Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά, υπογραμμίζει σε σημερινό δημοσίευμά του το CNBC και εξηγεί τους λόγους που οδήγησαν σε αυτήν την εξέλιξη. «Η ελληνική οικονομία και το τραπεζικό σύστημα της χώρας αισθάνονται εδώ και καιρό την πίεση του αδιεξόδου “μεταρρυθμίσεις για διάσωση” μεταξύ της Αθήνας και των διεθνών πιστωτών της και πλέον πολλοί φοβούνται ότι μπορεί να έχουν σειρά οι τραπεζικοί λογαριασμοί των απλών ανθρώπων», αναφέρει το δημοσίευμα.
Οι ελληνικές τράπεζες εξαρτώνται όλο και πιο πολύ από την έκτακτη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για να τα βγάλουν πέρα και αναλυτές πιστεύουν ότι αν η κεντρική τράπεζα μειώσει αυτήν την ενίσχυση, η Ελλάδα δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων, δηλαδή να περιορίσει τα ποσά των μετρητών που μπορούν να σηκώσουν οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις από τις τράπεζες.
Σύμφωνα με το CNBC, ο κίνδυνος επιβολής ελέγχων κεφαλαίων έχει αυξηθεί πλέον σημαντικά για τους παρακάτω λόγους:
1. Εκροή καταθέσεων
Η αποτυχία επίτευξης συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των πιστωτών της ενώ η αποπληρωμή των δόσεων προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο συνεχίζεται, έχει τροφοδοτήσει την αβεβαιότητα για το μέλλον της χώρας, προκαλώντας εκροή καταθέσεων από τις ελληνικές τράπεζες. Σύμφωνα με τα δεδομένα που δημοσίευσε την Παρασκευή η Τράπεζα της Ελλάδας, οι καταθέσεις από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μειώθηκαν κατά 3,5% τον Απρίλιο (σε 133,7 δισεκατομμύρια ευρώ) σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα και κατά 17% σε σχέση με τον προηγούμενο χρόνο. Εξαιτίας αυτών των εκροών καταθέσεων, η Τράπεζα της Ελλάδας αντικατέστησε αυτά τα χρήματα με έκτακτη χρηματοδότηση από την ΕΚΤ γνωστή επίσημα ως έκτακτη ενίσχυση σε ρευστότητα (ELA).
2. Κίνδυνος διακοπής χρηματοδότησης
Λόγω του αργού ρυθμού των συνομιλιών, η ΕΚΤ δεν έχει αυξήσει σημαντικά το ποσό της έκτακτης χρηματοδότησης για τις ελληνικές τράπεζες. Σύμφωνα με αναλυτές, αν περιοριστεί αυτή η χρηματοδότηση, η Αθήνα θα πρέπει να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων και να περιορίσει τις αναλήψεις μετρητών για να κρατήσει τις τράπεζες ανοιχτές. «Δεδομένου ότι η Ελλάδα και οι πιστωτές της εξακολουθούν να διαφωνούν για κρίσιμα σημεία της συμφωνίας διάσωσης, υπάρχει σημαντικός κίνδυνος επιβολής κάποιας μορφής κεφαλαιακών ελέγχων», τονίζει στο CNBC ο Nicholas Spiro, διευθύνων σύμβουλος της Spiro Sovereign Strategy και προσθέτει ότι η Ελλάδα μπορεί σύντομα να ακολουθήσει το παράδειγμα της Κύπρου. Σύμφωνα με την αρθρογράφο, αυτό που συνέβη το 2013 στο νησί της Μεσογείου αποτελεί ένα αρκετά πιθανό σενάριο για τη χώρα.
3. Εκτιμήσεις για αληθινό κίνδυνο
Ο οίκος αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s δήλωσε τον περασμένο μήνα ότι υπάρχει «μεγάλη πιθανότητα» να επιβληθούν έλεγχοι κεφαλαίων στην Ελλάδα. Μάλιστα, σύμφωνα με την Deutsche Bank, η πιθανότητα εφαρμογής τέτοιων μέτρων αγγίζει το 40%. «Οι διαπραγματεύσεις έχουν εισέλθει σε κρίσιμη φάση, ενώ οι συνομιλίες εξακολουθούν να είναι δύσκολες. Ο κίνδυνος των ελέγχων κεφαλαίων έχει αυξηθεί σε 40%-50% κατά την άποψή μας, ενώ ο κίνδυνος ενός Grexit είναι επί του παρόντος στο 20%-30%» τονίζει το CNBC.
Όπως τονίζει το δημοσίευμα, εάν η Ελλάδα τελικά αποφασίσει να επιβάλλει ελέγχους κεφαλαίων, ίσως χρειαστεί να ζητήσει πρώτα την άδεια των Ευρωπαίων εταίρων της αφού, σύμφωνα με την Συνθήκη της Ε.Ε., οι έλεγχοι κεφαλαίου επιτρέπονται, αλλά μόνον κατόπιν αιτήσεως ενός κράτους μέλους. «Σε ιδανική περίπτωση, οι έλεγχοι κεφαλαίων θα πρέπει να τεθούν σε εφαρμογή σχεδόν εν μία νυκτί. Αυτό θα σπρώξει την Ελλάδα βαθύτερα στην ύφεση, αλλά, θεωρητικά, θα δώσει χρόνο στην Αθήνα ώστε να καταλήξει σε μια βραχυπρόθεσμη συμφωνία με τους πιστωτές» επισημαίνει ο Nicholas Spiro της Spiro Sovereign Strategy και καταλήγει: «Ωστόσο, ας είμαστε ξεκάθαροι, οι έλεγχοι κεφαλαίου αντιβαίνουν στο κοινοτικό δίκαιο και η περίπτωση της Κύπρου υποτίθεται ότι ήταν μεμονωμένη. Εάν η Ελλάδα αναγκαστεί να φτάσει σε αυτό το σημείο, τότε ο κίνδυνος για ένα Grexit θα έχει αυξηθεί σημαντικά».