Κοιμάστε επτά έως οκτώ ώρες σχεδόν κάθε βράδυ, όμως το πρωί σηκώνεστε χωρίς να αισθάνεστε ότι έχετε ξεκουραστεί; Πολλοί ακολουθούν σωστά τον «χρυσό κανόνα» του ύπνου, όμως κουβαλούν αυτή την αίσθηση κούρασης ολόκληρη τη μέρα.
Όπως εξηγεί στο CNN ο δρ. Raj Dasgupta, κλινικός αναπληρωτής καθηγητής ιατρικής στο Keck School of Medicine του Πανεπιστημίου της Νότιας Καλιφόρνια, εάν η ποσότητα του ύπνου σας είναι αρκετή, τότε η απάντηση μάλλον βρίσκεται στην ποιότητα.
Υπάρχουν 8 πιθανοί λόγοι για τους οποίους κάποιος ξυπνά κουρασμένος ακόμα και μετά από 8 ώρες ύπνου.
1. Κόπωση
«Υπάρχουν πολλά προβλήματα υγείας που προκαλούν κόπωση, αλλά δεν κάνουν απαραίτητα τους ανθρώπους να νιώθουν έτοιμοι να αποκοιμηθούν», σημειώνει η Jennifer Martin, καθηγήτρια ιατρικής στην Ιατρική Σχολή David Geffen στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.
Καταστάσεις χρόνιου πόνου, μεταβολικές ή θυρεοειδικές παθήσεις, αναιμία και χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι μερικά από αυτά τα προβλήματα υγείας.
Εάν αισθάνεστε ανεξήγητη κούραση, η Martin λέει ότι το πρώτο βήμα θα πρέπει να είναι να κάνετε γενικές εξετάσεις και να το συζητήσετε με τον οικογενειακό σας γιατρό.
Επιπλέον, το National Sleep Foundation έχει πει ότι οι υγιείς ενήλικες χρειάζονται επτά έως εννέα ώρες ύπνου τη νύχτα, επομένως μπορεί να χρειαστείτε περισσότερες από οκτώ ώρες ύπνου για να νιώσετε ενέργεια. Θα μπορούσατε να δοκιμάσετε να πάτε για ύπνο μια ώρα νωρίτερα ή να ξυπνήσετε μια ώρα αργότερα από το συνηθισμένο και να δείτε αν αυτό κάνει τη διαφορά, λέει ο Christopher Barnes, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον που μελετά τη σχέση ύπνου και εργασίας.
2. Καθιστική ζωή
Εάν κάνετε καθιστική ζωή, το σώμα σας μπορεί να συνηθίσει να χρειάζεται να ξοδεύει μόνο χαμηλά επίπεδα ενέργειας. Έτσι μπορεί να αισθάνεστε πιο κουρασμένοι από όσο θα έπρεπε όταν προσπαθείτε να κάνετε βασικές καθημερινές δραστηριότητες, σύμφωνα με την Martin.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει συστήσει στους ενήλικες να κάνουν τουλάχιστον 150 λεπτά (2 1/2 ώρες) μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα.
3. Άγχος ή κατάθλιψη
Το άγχος ή η κατάθλιψη μπορεί να επιδρά επιβαρυντικά στην ενέργεια του ατόμου, σύμφωνα με τον Dasgupta. Αυτές οι καταστάσεις μπορεί επίσης να επηρεάσουν αρνητικά τον χρόνο που χρειάζεται για να κοιμηθεί κάποιος, καθώς και το αν (και πόσες φορές) ξυπνά κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Και μερικές φορές τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της κατάθλιψης ή του άγχους μπορεί να έχουν παρενέργειες όπως η αϋπνία ή η δυσκολία επίτευξης των βαθύτερων σταδίων του ύπνου.
4. Ασταθής ύπνος
Μερικές φορές τα προγράμματά μας διαφέρουν τις καθημερινές σε σχέση με τα Σαββατοκύριακα, εξηγεί ο Barnes. Τα χρονοδιαγράμματα μπορεί επίσης να είναι άστατα για τα άτομα που δουλεύουν σε διαφορετικές βάρδιες.
Όταν ξενυχτάτε το Σάββατο γιατί δεν χρειάζεται να δουλέψετε την Κυριακή και μετά πηγαίνετε για ύπνο νωρίτερα την Κυριακή πριν από την έναρξη της νέας εργάσιμης εβδομάδας, αλλάζετε απότομα το πρόγραμμα ύπνου σας. «Αυτό είναι πολύ ανάλογο με το jet lag», λέει ο Barnes. «Αυτή η γρήγορη επαναφορά δεν λειτουργεί πολύ καλά».
5. Αφυδάτωση
Πάνω από το 50% του σώματός μας αποτελείται από νερό, το οποίο είναι απαραίτητο για πολλές λειτουργίες, όπως η πέψη των τροφών, η δημιουργία ορμονών και η παροχή οξυγόνου σε όλο το σώμα. Η αφυδάτωση έχει συνδεθεί με μειωμένη εγρήγορση και αυξημένη υπνηλία και κόπωση.
Το Institute of Medicine συνιστά στις γυναίκες να καταναλώνουν 2,7 λίτρα υγρών ημερησίως και στους άνδρες 3,7 λίτρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται όλα τα υγρά και οι τροφές πλούσιες σε νερό, όπως είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και οι σούπες.
6. Κακό περιβάλλον ή ρουτίνα ύπνου
Για έναν καλό ύπνο, φροντίστε να διατηρείτε το υπνοδωμάτιό σας σκοτεινό, ήσυχο και δροσερό τη νύχτα. Οι ειδικοί λένε ότι το κρεβάτι πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο για ύπνο και σεξ.
Αποφύγετε την κατανάλωση ποτών με καφεΐνη τουλάχιστον έξι ώρες πριν από τον ύπνο και περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ και βαριών ή πικάντικων φαγητών τουλάχιστον δύο ώρες πριν κοιμηθείτε. Το αλκοόλ και οι τροφές που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα πέψης αποτρέπουν τα βαθύτερα στάδια του ύπνου.
7. Προβλήματα με αυτόν που κοιμάται δίπλα σας
«Το άτομο (ή το κατοικίδιο) με το οποίο μοιράζεστε ένα κρεβάτι έχει μεγάλο αντίκτυπο στον ύπνο σας», εξηγεί η Martin.
Ίσως αυτός που κοιμάται δίπλα σας να έχει ταραγμένο ύπνο και να ροχαλίζει ή να στριφογυρίζει. Ή ίσως έχει διαφορετικό πρόγραμμα, το οποίο διαταράσσει τον ύπνο σας. Τα κατοικίδια μπορούν επίσης να διαταράξουν το πρόγραμμά σας, καθώς δεν έχουν τα ίδια πρότυπα ύπνου με τους ανθρώπους.
8. Διαταραχές ύπνου
Οι διαταραχές ύπνου είναι ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να μειώσει δραματικά την ποιότητα του ύπνου, σύμφωνα με τον Barnes.
Κάποιος με υπνική άπνοια μπορεί να ξυπνήσει 50 φορές, 100 φορές ή και περισσότερες κατά τη διάρκεια της νύχτας.
«Μόλις ξυπνήσετε, δεν είστε πλέον σε βαθύ ύπνο και συνήθως δεν μπορείτε να πέσετε αμέσως στον βαθύτερο ύπνο», λέει ο Barnes.
Άλλες διαταραχές ύπνου που μπορούν να επηρεάσουν τα καθημερινά επίπεδα ενέργειας περιλαμβάνουν τη ναρκοληψία και το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών.
Ο ιδανικός τρόπος για να παρακολουθήσετε την ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου – ειδικά εάν πιστεύετε ότι έχετε κάποια διαταραχή ύπνου – είναι να απευθυνθείτε σε μια κλινική ύπνου.
Οι εφαρμογές και τα ηλεκτρονικά wearables που μετρούν τον ύπνο δεν είναι τόσο ακριβή όσο οι κλινικές δοκιμές, αλλά εξακολουθούν να παρέχουν επαρκείς πληροφορίες για υγιείς ενήλικες, σύμφωνα με τον Barnes.