του STEVEN PETROW / THE NEW YORK TIMES*
Πριν από λίγα χρόνια, σε ένα reunion του πανεπιστημίου, άκουσα τον φιλάνθρωπο Ντέιβιντ Ρούμπενσταϊν να μας καλεί να επιταχύνουμε καθώς μπαίνουμε στα τελευταία κεφάλαια της ζωής μας.
Με αυτήν τη σκέψη ξαναμίλησα πρόσφατα μαζί του (τώρα είναι 69 ετών) και τον ρώτησα εάν θεωρεί εαυτόν ηλικιωμένο. «Τα 69 μού φαίνονται σαν να είμαι έφηβος», απάντησε.
Συμπτωματικά, λίγες ημέρες νωρίτερα μια 68χρονη ποιήτρια που ξέρω, ανάμεσα σε χειρουργεία για να συνέλθει από μια πτώση, μου είπε ξεκάθαρα: «Είμαι πλέον μια ηλικιωμένη κυρία». Εχοντας κλείσει τα 61, αυτή η ερώτηση βρίσκεται συχνά στο μυαλό μου και πιθανότατα στο μυαλό των 70 εκατ. μπέιμπι μπούμερ των ΗΠΑ που είναι σήμερα 50 και κάτι.
Οι συζητήσεις στα δείπνα είναι σήμερα επικεντρωμένα πώς να μείνουμε νέοι ή, τουλάχιστον, πως να επιβραδύνουμε το γήρας. Αναμφισβήτητα ο ορισμός του γήρατος αλλάζει, καθώς αυξάνεται το προσδόκιμο ζωής. «Κάποιος ο οποίος είναι σήμερα εξήντα ετών θεωρείται μεσήλικας», λέει ο Σεργκέι Σερμπόφ, επικεφαλής πολυετούς έρευνας για το γήρας. «Πότε ξεκινάει κάποιος να είναι ηλικιωμένος;» τον ρώτησα.
Η αληθινή ηλικία
Ο δρ Σερμπόφ λέει ότι για τους Αμερικανούς είναι περίπου 70 έως 71 για τους άνδρες και 73-74 για τις γυναίκες, αν και όπως έχει γράψει, «η αληθινή ηλικία δεν είναι απλώς τα χρόνια που έχει ζήσει κανείς». «Η βασική ιδέα του σχεδίου μας είναι πως το κατώφλι του γήρατος δεν πρέπει να είναι καθορισμένο, αλλά να εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων», εξήγησε.
Παράγοντες όπως το προσδόκιμο ζωής, η υγεία, η νοητική λειτουργία και τα κινητικά προβλήματα παίζουν ρόλο και ο σημερινός 65χρονος είναι περισσότερο όπως ένας 55χρονος πριν από 45 χρόνια. Οπως συμβαίνει και με την ομορφιά, έτσι και με το γήρας όλα εξαρτώνται από τον άνθρωπο, στον οποίο απευθύνεσαι.
Κάθε γενιά και διαφορετική οπτική
Ετσι οι νέοι, ηλικίας 30-30 ετών, λένε ότι το γήρας ξεκινάει στα 59, σύμφωνα με αμερικανική έρευνα. Οι εκπρόσωποι της γενιάς Χ (οι σημερινοί 40άρηδες) και λόγω της εγγύτητάς τους με τη δεκαετία των 50 ετών, λένε ότι η ηλικία των 65 είναι η απαρχή του γήρατος. Οι μπέιμπι μπούμερ και οι μεγαλύτεροι καθόρισαν τα 73 ως έναρξη της τρίτης ηλικίας. Σαφώς πολλά εξαρτώνται από την οπτική εκείνου που καλείται να ορίσει το γήρας.
Ρατσισμός
Για το βιβλίο του «Μεγαλώνοντας με καλή υγεία», ο δρ Αντριου Ουίλ, 76 ετών, ζήτησε από πολλούς ανθρώπους να απαριθμήσουν ιδιότητες που συνδέονται με την έννοια «ηλικιωμένος». Μεταξύ αυτών που ανέφεραν ήταν «αρχαίος, παρωχημένος, στεγνός, άχρηστος, ρυτιδιασμένος». Ωραία στερεότυπα, ε; «Τα αρνητικά στερεότυπα για τους μεγαλύτερους σε ηλικία ανθρώπους είναι εξαιρετικά διαδεδομένα», σύμφωνα με ανάλυση του ΠΟΥ το 2015. Το καλό νέο είναι ότι όλα αυτά μπορούν να αλλάξουν. «Οπως με τον σεξισμό και τον ρατσισμό, η αλλαγή των προκαταλήψεων είναι εφικτή», σχολίασε ο διευθυντής του ΠΟΥ για τη γήρανση, Τζον Μπιρντ. «Είναι καιρός να σταματήσουμε να καθορίζουμε τους ανθρώπους από την ηλικία τους», κατέληξε.
*Αναδημοσίευση από την Έντυπη Καθημερινή