Σε μια απόπειρα να διαφύγουν από τη φρίκη του πολέμου στις χώρες προέλευσής τους, απελπισμένοι άνθρωποι ρισκάρουν καθημερινά τα πάντα για να βρεθούν στη γηραιά ήπειρο. Σημεία εισόδου του κύματος αυτού – το οποίο όσο η κατάσταση στη Μέση Ανατολή παραμένει ως έχει ή χειροτερεύει ενδέχεται να δυναμώσει – είναι χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα και η Ισπανία.
Χθες, στην προσπάθεια τους να διαφύγουν από τη μια φρίκη, περισσότεροι από 700 άνθρωποι βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια άλλη: εκεί όπου η υδάτινη φύση και η ανθρώπινη εκμετάλλευση τέμνονται. Ο αριθμός των νεκρών από το χθεσινό ναυάγιο δεν είναι ακόμη γνωστός, πολλοί όμως φοβούνται ότι πρόκειται για μια από τις μεγαλύτερες προσφυγικές τραγωδίες στη Μεσόγειο.
Είναι όμως μια τραγωδία ευρωπαϊκή, όχι μόνο ιταλική, και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι φυσικά και ζήτημα ελληνικό – μπορεί τα νούμερα στη συγκυρία αυτή να μην είναι συγκρίσιμα, αλλά μόλις σήμερα το πρωί 3 νεκροί περισυνελέγησαν από το Λιμενικό κοντά στη Ρόδο – ένας άνδρας, μία γυναίκα και ένα παιδί. Μιλάμε για ανθρώπινες ζωές, όχι άψυχες στατιστικές.
Ακούσαμε πολλά περί δόμησης συμμαχιών εντός Ευρώπης το τελευταίο διάστημα – να λοιπόν μια συμμαχία που και οργανικά μπορεί, και πολιτικά οφείλει να στηθεί: οι χώρες που βρίσκονται στην είσοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει από κοινού να ζητήσουν συστηματική, αποτελεσματική και άμεση βοήθεια για την αντιμετώπιση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών. Μπορεί η κρίση να αφορά χώρες στις παρυφές του κόσμου μας, στις παρυφές του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, αλλά χωρίς ένα κοινό σχέδιο δράσης, οι τραγωδίες θα συνεχιστούν.
Δεν μπορούμε να κλείνουμε τα μάτια, να ευχόμαστε οι άνθρωποι που βρίσκονται σε απόγνωση να σταματήσουν να αποπειρώνται να περάσουν τα υδάτινα οχυρωματικά μας. Μπορεί οι χώρες του Νότου να είναι πιο αδύναμες διαπραγματευτικά από τις χώρες του Βορρά, στην περίπτωση όμως αυτή έχουν το δίκιο με το μέρος τους. Είναι άδικο να λειτουργούμε ως buffer ή “πρώτη γραμμή άμυνας” για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, με τόσο περιορισμένη και αποσπασματική υποστήριξη όσον αφορά στην αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Δεν μπορεί να είμαστε “ένα” όταν συμφέρει και μοναχοί μας όταν βολεύει.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός έκανε ήδη έκκληση για την άμεση διαμόρφωση ενός συνεκτικού σχεδίου, ενώ ο Ιταλός ομόλογός του, Matteo Renzi, ζήτησε την πραγματοποίηση έκτακτης Συνόδου Κορυφής αυτήν την εβδομάδα. Ο τελευταίος μοιάζει να εισακούσθηκε – ας ελπίσουμε οι ηγέτες του Ευρώπης να μην αρκεστούν σε ατέρμονες συζητήσεις, όσο ανθρώπινες ζωές χάνονται καθημερινά.