Σε κατάσταση υψηλού συναγερμού βρίσκονται οι υπηρεσίες ασφαλείας στην Ευρώπη, μετά από μια σειρά από μυστηριώδεις πυρκαγιές και επιθέσεις σε υποδομές στη Βαλτική, τη Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Οι υπηρεσίες ασφαλείας δεν αποκλείουν ότι οι συγκεκριμένες ενέργειες είναι ένα νέο πιθανό όπλο της Ρωσίας, με στόχο να αποσταθεροποιήσει την Ευρώπη.
Όπως αναφέρει ο βρετανικός Guardian, η πυρκαγιά που ξέσπασε στο IKEA στο Βίλνιους της Λιθουανίας αυτόν τον μήνα πέρασε σχεδόν απαρατήρητη, μέχρι που ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δεν απέκλεισε ότι θα μπορούσε να είναι έργο ξένου σαμποτέρ.
Ήδη, οι αρχές έχουν υπονοήσει ότι δεν αποκλείεται ρωσική ανάμειξη σε μια εμπρηστική επίθεση που έγινε στο ανατολικό Λονδίνο, μία πυρκαγιά που κατέστρεψε το μεγαλύτερο εμπορικό κέντρο της Πολωνίας, μια απόπειρα δολιοφθοράς στη Βαυαρία και αντισημιτικά γκράφιτι στο Παρίσι.
Ανησυχούν για σαμποτάζ
Αν και δεν υπάρχουν αποδείξεις ότι κάποιο από τα περιστατικά είναι συντονισμένο, οι υπηρεσίες ασφαλείας πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να αποτελούν μέρος μιας προσπάθειας της Μόσχας, να αποσταθεροποιήσει τη Δύση, που έχει ταχθεί στο πλευρό της Ουκρανίας. Μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, οι επιχειρήσεις των ξένων μυστικών υπηρεσιών αποτελούνταν από κατασκόπους και τους χειριστές τους. Όμως στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι σαμποτέρ μπορούν να προσληφθούν, παίρνοντας αμοιβή μερικών εκατοντάδων ευρώ ή κρυπτονομίσματα.
Το ζήτημα συζητήθηκε και σε σύνοδο κορυφής των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας στις Βρυξέλλες, αυτήν την εβδομάδα, με τους αξιωματούχους ασφαλείας της Ολλανδίας, της Εσθονίας και της Λιθουανίας να προειδοποιούν για εθνικά τρωτά σημεία.
Ένας υπουργός, ο οποίος ζήτησε να μην κατονομαστεί, δήλωσε ότι ανησυχούν βαθύτατα για «σαμποτάζ, φυσικό σαμποτάζ, που οργανώνεται, χρηματοδοτείται και γίνεται από Ρώσους πληρεξουσίους».
Οι επιθέσεις που προκαλούν προβληματισμό
Την περασμένη εβδομάδα, ο Τουσκ αποκάλυψε ότι οι πολωνικές αρχές συνέλαβαν εννέα άτομα σε σχέση με πράξεις σαμποτάζ που φέρονται να διαπράχθηκαν με εντολή ρωσικών υπηρεσιών. Είπε ότι τα εγκλήματα φέρονται να περιλαμβάνουν «ξυλοδαρμούς, εμπρησμούς και απόπειρες εμπρησμού», ενώ οι ερευνητές εξετάζουν αν η Ρωσία εμπλέκεται στην πυρκαγιά σε εμπορικό κέντρο στη Βαρσοβία, έναν ισχυρισμό που η ρωσική πρεσβεία χαρακτήρισε θεωρία συνωμοσίας.
Εκπρόσωπος της Ikea δήλωσε ότι συνεχίζονται οι έρευνες για την αιτία της πυρκαγιάς στη Λιθουανία, αλλά ήταν μεταξύ των παραδειγμάτων, μαζί με μια απόπειρα εμπρησμού σε εργοστάσιο χρωμάτων στην Πολωνία, που ανέφερε ο Τουσκ στην προειδοποίησή του για πιθανή ξένη ανάμειξη.
Τον Απρίλιο, ένας Βρετανός κατηγορήθηκε ότι ενορχήστρωσε εμπρηστική επίθεση σε δύο μονάδες που συνδέονταν με Ουκρανό επιχειρηματία σε βιομηχανική περιοχή στο Λέιτον του ανατολικού Λονδίνου, αφού φέρεται να είχε στρατολογηθεί από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες. Η Εισαγγελία του Στέμματος υποστήριξε ότι «συμμετείχε σε συμπεριφορά που στόχευε επιχειρήσεις που συνδέονταν με την Ουκρανία, προκειμένου να ωφελήσει το ρωσικό κράτος».
«Η Ρωσία είναι όλο και πιο επιθετική»
Την Τρίτη, ο υπουργός Άμυνας της Εσθονίας, Hanno Pevkur, ο οποίος βρίσκεται στις Βρυξέλλες για σύνοδο κορυφής της ΕΕ για την άμυνα, δήλωσε ότι η χώρα έχει ήδη πέσει θύμα ρωσικού σαμποτάζ.
«Έχουν πραγματοποιήσει παρόμοιες επιχειρήσεις στην Εσθονία. Προσέλαβαν 10 άτομα για να επιτεθούν στο αυτοκίνητο του υπουργού Εσωτερικών και στο αυτοκίνητο ενός δημοσιογράφου. Αυτή είναι η φυσιολογική συμπεριφορά της Ρωσίας. Λυπούμαστε που το λέμε, αλλά πρέπει να καταλάβουμε ότι η Ρωσία είναι όλο και πιο επιθετική απέναντι στις ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και στις χώρες του ΝΑΤΟ», είπε, αναφερόμενος σε περιστατικά του Φεβρουαρίου, όταν έσπασαν τα τζάμια των αυτοκινήτων του υπουργού Εσωτερικών, Lauri Läänemets, και ενός δημοσιογράφου. Έξι άτομα συνελήφθησαν λίγο αργότερα, μεταξύ των οποίων Ρώσοι υπήκοοι και διπλοί Ρώσοι – Εσθονοί πολίτες, δήλωσε ο εισαγγελέας.
Εξετάζουν δολιοφθορές
Στη Γερμανία, υπάρχουν επίσης υποψίες για επιθέσεις που καθοδηγούνται από ξένες μυστικές υπηρεσίες, εκτός από ένα κύμα κυβερνοεπιθέσεων το 2023 από μια ομάδα χάκερ που συνδέεται με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Τον περασμένο μήνα συνελήφθησαν δύο Γερμανο – Ρώσοι υπήκοοι ως ύποπτοι για σχεδιασμό επιθέσεων δολιοφθοράς, μεταξύ άλλων σε στρατιωτική βάση στη Βαυαρία. Ο κύριος ύποπτος κατηγορείται για σχεδιασμό έκρηξης, εμπρησμό και διατήρηση επαφής με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες.
Οι ερευνητές στη Γαλλία εξετάζουν αν το γκράφιτι που ζωγραφίστηκε στο μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Παρίσι την περασμένη εβδομάδα ήταν παραγγελία των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας. Πέρυσι, στο Παρίσι, κάποιοι ζωγράφισαν με σπρέι σε κτήρια μέσα και γύρω από το Παρίσι το αστέρι του Δαβίδ, προκαλώντας φόβους για επανάληψη των προσπαθειών της ναζιστικής εποχής να αναγνωριστούν τα σπίτια των Εβραίων. Οι αρχές δήλωσαν αργότερα ότι πιστεύουν ότι η επίθεση μπορεί να ήταν «απαίτηση» ενός ατόμου που ζει στο εξωτερικό.
Η φάρσα για βόμβα σε σχολεία της Αθήνας
Οι επιθέσεις, φοβούνται οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, έρχονται να προστεθούν σε μια ήδη πολλαπλασιαζόμενη εκστρατεία παραπληροφόρησης.
Το ρεπορτάζ του Guardian υπενθυμίζει ότι την Τετάρτη, πολλά σχολεία της Αττικής εκκενώθηκαν μετά από τηλεφώνημα για βόμβα, που αποδείχθηκε φάρσα. Η αστυνομία εντόπισε τον εντοπισμό της σε ρωσικό σέρβερ και δήλωσε ότι το κόλπο αποσκοπούσε στη «διατάραξη της δημόσιας τάξης».
Οι χώρες της ΕΕ παρακολουθούν αυτά τα γεγονότα. Το εθνικό κέντρο διαχείρισης κρίσεων της Λιθουανίας (NKVC) προειδοποίησε τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών κέντρων και των οργανισμών που υποστηρίζουν την Ουκρανία, να αυξήσουν την επαγρύπνησή τους.
Ο Vilmantas Vitkauskas, επικεφαλής του NKVC, δήλωσε στους δημοσιογράφους πριν από δύο εβδομάδες: «Το επίπεδο απειλής είναι αρκετά υψηλό. Καλούμε το κοινό να παραμείνει σε επαγρύπνηση».
«Είμαστε ευάλωτοι»
Η Ολλανδία δέχθηκε προειδοποίηση για κατασκοπεία και προπαρασκευή για σαμποτάζ ζωτικής σημασίας υποδομών, με την Ολλανδή υπουργό Άμυνας να αναφέρει στη σύνοδο των Βρυξελλών ότι η Ρωσία «προσπαθεί να εκφοβίσει» τις χώρες του ΝΑΤΟ, καθιστώντας τα κράτη μέλη της ΕΕ ευάλωτα.
«Ναι, είμαστε ευάλωτοι. Νομίζω ότι όλοι μας είμαστε. Έχουμε ζωτικής σημασίας υποδομές. Έχουμε υποδομές στο βυθό της θάλασσας, έχουμε προμήθειες ηλεκτρικής ενέργειας, νερού, είμαστε ευάλωτοι σε κυβερνοεπιθέσεις. Βλέπουμε τώρα σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ότι η Ρωσία προσπαθεί να μας αποσταθεροποιήσει και επίσης να μας εκφοβίσει.
«Νομίζω ότι αυτός ήταν ένας τρόπος με τον οποίο η Ρωσία και επίσης η Σοβιετική Ένωση λειτουργούσαν σε όλη την πρόσφατη ιστορία, πραγματικά- στα 75 χρόνια του ΝΑΤΟ νομίζω ότι το έχουμε δει συχνά», είπε.
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, έδειξε επίσης τη Μόσχα. «Είδαμε αρκετές συλλήψεις σε όλη τη συμμαχία και σε διάφορες συμμαχικές χώρες του ΝΑΤΟ ανθρώπων που κατηγορούνται για εμπρησμό ή σαμποτάζ. Πρόκειται φυσικά για συνεχιζόμενες νομικές διαδικασίες», δήλωσε. «Αλλά αυτό που μπορώ να πω είναι ότι έχουμε δει αυξημένη δραστηριότητα των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών σε όλη τη συμμαχία. Ως εκ τούτου, έχουμε αυξήσει την επαγρύπνησή μας».