Τη θέση ότι η μετανάστευση μπορεί να γίνει μια «διαλυτική δύναμη» για την Ευρωπαϊκή Ένωση εξέφρασε ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ.
Όπως εξήγησε, αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν βαθιές πολιτιστικές διαφορές ανάμεσα στα κράτη μέλη και λόγω της μακρόχρονης αδυναμίας τους να καταλήξουν σε μια κοινή πολιτική.
Επισήμανε ακόμη στον Guardian ότι, αν και η Ρωσία υποδαυλίζει το μεταναστευτικό μέσα στην Ευρώπη για να αποδυναμώσει τις ευρωπαϊκές χώρες, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν συνεισφέρει στην μεταναστευτική κρίση, την οποία απέδωσε σε ένα πρόβλημα που μετρά δεκαετίες και ενισχύεται από τους πολέμους και την φτώχεια στις χώρες προέλευσης.
Η αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου προϋπήρχε του πολέμου στην Ουκρανία, είπε ο Μπορέλ και απέδωσε τη μετανάστευση από την Αφρική στην Ευρώπη σε αιτίες όπως, κατά κύριο λόγο, η έλλειψη ανάπτυξης και η κακή διακυβέρνηση. Όπως ακόμη επισήμανε, η δυσκολία στη συνεργασία της Ευρώπης με τις χώρες της περιοχής οφείλεται και στα στρατοκρατικά καθεστώτα που έχουν την εξουσία.
Κατά τον Μπορέλ ο εθνικισμός είναι σε άνοδο στην ΕΕ, αλλά αυτό σχετίζεται περισσότερο με τη μετανάστευση παρά με τον ευρωσκεπτικισμό. Εκτίμησε μάλιστα ότι το Brexit «αντί να γίνει επιδημία, έγινε εμβόλιο. Κανένας δεν θέλει να ακολουθήσει τη Βρετανία φεύγοντας από την ΕΕ».
Η μετανάστευση, συνέχισε ο Μπορέλ, «είναι η μεγαλύτερη διαιρετική τομή για την ΕΕ και μπορεί να γίνει διαλυτική δύναμη για την ΕΕ». Παρά το ότι έχουμε κοινό εξωτερικό σύνορο, «δεν έχουμε καταφέρει να συμφωνήσουμε με μια κοινή μεταναστευτική πολιτική», υπογράμμισε.
Απέδωσε την κατάσταση στις βαθιές πολιτικές και πολιτιστικές διαφορές μέσα στην ΕΕ. Κάποια μέλη της Ένωσης, πρόσθεσε χωρίς να τα κατονομάσει, «είναι ιαπωνικού τύπου – “δεν θέλουμε να αναμειχθούμε, δεν θέλουμε μετανάστες, δεν θέλουμε να δεχόμαστε ανθρώπους από το εξωτερικό, θέλουμε την καθαρότητά μας”, λένε».
Άλλα μέλη -αυτή τη φορά αναφέρθηκε ονομαστικά στη χώρα του, την Ισπανία- έχουν μια μακριά ιστορία αποδοχής μεταναστών. «Το παράδοξο είναι ότι η Ευρώπη χρειάζεται μετανάστες γιατί έχει χαμηλή δημογραφική ανάπτυξη. Αν θέλουμε να επιβιώσουμε από την πλευρά του εργατικού δυναμικού, χρειαζόμαστε μετανάστες», είπε.
«Ο πόλεμος στην Ουκρανία μάς ξύπνησε»
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο στην Ουκρανία, είπε ότι «ξύπνησε τα ευρωπαϊκά κράτη από τη σιέστα» για το ζήτημα των αμυντικών δαπανών, στην οποία βρίσκονταν κάτω από την αμερικανική πυρηνική ομπρέλα. Σε αυτό το πλαίσιο ζήτησε μεγαλύτερη συνεργασία στον αμυντικό τομέα και πιο γρήγορες αποφάσεις για τη χορήγηση των όπλων στην Ουκρανία.
Επιπλέον, σε διάλεξή του στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, ο Μπορέλ είπε ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ αποδείχτηκε τα τελευταία χρόνια «εντελώς άχρηστο λόγω των διαφωνιών του».