Μέσα από ένα περίεργο συλλογισμό, ιστορικές ανακρίβειες και πολιτικούς ακροβατισμούς, ο πρώην υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας Τζακ Στρο, με άρθρο του στο Politico, εισηγείται την λύση δύο κρατών στη Κύπρο, ταυτιζόμενος με το αφήγημα της Τουρκίας.
Ο Τζακ Στρο, στο άρθρο του, με τίτλο, «δεν έπρεπε να αφήσουμε ποτέ τη Κύπρο να ενταχθεί στην ΕΕ», επιχειρεί να δικαιολογήσει την εισβολή του 1974, να παρουσιάσει τη Κυπριακή Δημοκρατία ως υπεύθυνη για την μη επίλυση του Κυπριακού και να εμπλέξει στο σενάριο του, τα «χρυσά διαβατήρια» και την σχέση Λευκωσίας – Μόσχας.
«Διπρόσωποι οι Ελληνοκύπριοι»
Ο πρώην υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας, πλήρως ταυτισμένος με την τουρκική θέση, υποστηρίζει ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έπρεπε να ενταχθεί στην ΕΕ, γιατί πλέον η Ευρώπη δεν έχει κανένα μοχλό πίεσης έναντι της ελληνοκυπριακής πλευράς. Αναφέρει στο άρθρο του: «Στις αρχές του 2004, και ενώ πλησίαζε η ημερομηνία επίσημης ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ τον Μάιο, τέθηκε σε δημοψήφισμα το σχέδιο λύσης του ΓΓ του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, το οποίο υπερψήφισαν με συντριπτική πλειοψηφία οι Τουρκοκύπριοι και απέρριψαν με ακόμα μεγαλύτερη πλειοψηφία οι Ελληνοκύπριοι. Πολλοί από εμάς» συνεχίζει ο Τζακ Στρο, «οι οποίοι είχαμε γίνει μάρτυρες αυτής της διαδικασίας πιστεύαμε ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά επέδειξε εμφανή διπροσωπία. Εκ των υστέρων, θα μπορούσαμε, και θα έπρεπε, να βάλουμε στον πάγο την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και να καταστήσουμε σαφές και στις δύο πλευρές ότι μόνο ένα ενωμένο νησί θα μπορούσενα ενταχθεί στην ΕΕ. Η αποτυχία αυτών (στους οποίους ανήκα και γω) σημαίνει ότι η ίδια η ΕΕ έγινε μέρος της σύγκρουσης και με αυτό τον τρόπο, έχασε κάθε σοβαρή προοπτική άσκησης πίεσης έναντι των Ελληνοκυπρίων».
Κατά τον Τζακ Στρο, μετά την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ, η Λευκωσία πιστεύει πως έχει λευκή επιταγή ώστε να συμπεριφέρεται με τον τρόπο που συμπεριφερόταν εξυπηρετώντας τα συμφέροντα της Ρωσίας, αλλά και έναντι των Τουρκοκυπρίων, καθώς πιστεύει ότι οποιαδήποτε λύση, ακόμα και αν είναι συμβατή με τα ελληνοκυπριακά συμφέροντα θα είναι λιγότερο ικανοποιητική από το status quo.
Ακόμα και για την εισβολή του 1974, ο Τζακ Στρο, λέει πως υπάρχουν διαφορετικά αφηγήματα. Σημειώνει πως η χούντα της Ελλάδας επιχείρησε την «Ένωση» και με το πραξικόπημα κατέρρευσε το δικοινοτικό κράτος του 1960. Κάνει λόγο για τρομερή βία ώστε πολλοί Τουρκοκύπριοι να φοβούνται για τη ζωή τους. Επομένως; Η Τουρκία εισέβαλλε για να τους προστατεύσει.
Λύση δύο κρατών
Ο πρώην υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας υποστηρίζει πως κατά την άποψη του «υπάρχει μόνο ένας τρόπος για να σπάσει το αδιέξοδο. Και αυτό είναι για τη διεθνή κοινότητα να δεσμευτεί σε μια λύση δύο κρατών, εάν οι διαπραγματεύσεις για επανένωση του νησιού αποτύχουν και πάλι».
Φέρνει μάλιστα παραδείγματα τα οποία όπως υποστηρίζει, αποδεικνύουν ότι η διχοτόμηση κρατών ήταν η «λιγότερο χειρότερη διαθέσιμη επιλογή». Αναφέρεται στη Τσεχοσλοβακία η οποία διαλύθηκε το 1993 αλλά και στην αιματηρή διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, λέγοντας πως τα ανεξάρτητα κράτη που προέκυψαν, έχουν καλύτερο μέλλον ενώπιον του από ότι θα είχαν αν έμεναν στην ίδια ομοσπονδία.
Κατά τον Τζακ Στρο, η Βρετανία, αν και εγγυήτρια χώρα και μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν μπορεί να οδηγήσει τα πράγματα μόνη της σε λύση δύο κρατών. Μπορεί όμως να σπάσει αυτή τη «κατάρα», να θέσει στο τραπέζι λύση δύο κρατών και να πείσει άλλα κράτη ότι αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος επίλυσης του προβλήματος.
Ο Πούτιν και τα διαβατήρια
Ο Τζακ Στρο, στο ίδιο άρθρο ξεκινάει με την στενή σχέση της Κύπρου με τη Ρωσία λέγοντας ότι προσφάτως αποκαλύφθηκε πως δύο σπίτια σε ακριβή περιοχή της Μόσχας αγοράστηκαν για τις κόρες του Βλαντιμίρ Πούτιν από μια κυπριακή εταιρεία με το όνομα Ermira, η οποία ανήκε επίσημα σε Ρώσο δικηγόρο, αλλά στην πραγματικότητα ανήκε στον Πούτιν. Με αυτό το επιχείρημα, ο πρώην υπουργός εξωτερικών της Βρετανίας, εκφράζει την άποψη πως η στενή σχέση Ρωσίας και «Ελληνοκυπριακής Δημοκρατίας της Κύπρου» (όπως ονομάζει τη Κυπριακή Δημοκρατία), είναι πασίγνωστη και όπως πολλοί πιστεύουν, δεν είναι υγιής. Προς επίρρωση του ισχυρισμού του, επισημαίνει πως η Κύπρος με πληθυσμό περίπου 800.000 ανθρώπους (μόλις το 0,002% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ) τη τελευταία δεκαετία, κατέστη ο τρίτος μεγαλύτερος ξένος άμεσος επενδυτής στη Ρωσία. Τα χρήματα, κατά τον Τζακ Στρο, ήταν κυρίως ρωσικά κεφάλαια, τα οποία είχαν κρυφτεί στην Κύπρο για να αποφευχθεί η φορολογία και ο έλεγχος, και στη συνέχεια επανεπενδύθηκαν στη Ρωσία.
Στη συνέχεια αναφέρεται στην οικονομική κρίση της κυπριακής οικονομίας στις αρχές της δεκαετίας του 2010 και το δάνειο που έδωσε η Ρωσία, το οποίο ωστόσο δεν μπόρεσε να σώσει τη κατάσταση η οποία, κατά τον Τζακ Στρο απείλησε την σταθερότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Επίσης κάνει αναφορά στα «χρυσά διαβατήρια» που άνοιξαν την πόρτα της ΕΕ σε χιλιάδες ύποπτους Ρώσους και άλλους εγκληματίες.