To πιο διάσημο ναυάγιο όλων των εποχών, αυτό του Τιτανικού, αποκαλύπτεται όπως ποτέ άλλοτε, με την ελπίδα οι νέες απεικονίσεις να ρίξουν φως στο τι συνέβη εκείνη τη νύχτα της άνοιξης του 1912, όταν το πλοίο προσέκρουσε σε υποθαλάσσιο παγόβουνο του Ατλαντικού.
Οι ερευνητές δημιούργησαν, μέσω χαρτογράφησης του βυθού, την πρώτη ψηφιακή σάρωση πλήρους μεγέθους του Τιτανικού που «αναπαύεται» σε βάθος 3.800 μέτρων στον Ατλαντικό.
NEW TITANIC SCANS… To give you an idea of the size of the scan we superimposed it into @LondonStadium where the 2012 Olympics was held. Use me in my orange jacket for scale! #Titanic pic.twitter.com/mPDcKCz4mu
— Rebecca Morelle (@BBCMorelle) May 17, 2023
Ο Τιτανικός έχει μελετηθεί εκτεταμένα από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε το γιγάντιο σκαρί του, το 1985. Ωστόσο, λόγω του μεγέθους του και του βάθους στο οποίο βρίσκεται, οι υποβρύχιες κάμερες μπορούσαν να το αποτυπώνουν μόνο τμηματικά, ποτέ ολόκληρο. Αυτό έως σήμερα.
Πλέον, οι νέες σαρώσεις του ναυαγίου που φέρνει στη δημοσιότητα το BBC καταγράφουν το πλοίο στην ολότητά του, αποκαλύπτοντας την πλήρη εικόνα του.
Το κρουαζιερόπλοιο, που απέπλεε θριαμβευτικά από το λιμάνι του Σαουθάμπτον την 15η ημέρα του Απριλίου του 1912, σκουριάζει κομμένο σε δύο μέρη στα βάθη του ωκεανού, με την πλώρη και την πρύμνη να απέχουν μεταξύ τους περί τα 800 μέτρα και μια τεράστια περιμετρική ζώνη σπαρμένη από συντρίμμια του διαλυμένου πλοίου.
Η σάρωση πραγματοποιήθηκε το καλοκαίρι του 2022 από τη Magellan Ltd, μια εταιρεία χαρτογράφησης βυθού, και την Atlantic Productions, βρετανική εταιρεία παραγωγής που ετοιμάζει ντοκιμαντέρ για το υπερφιλόδοξο εγχείρημα.
Υποβρύχια οχήματα, τηλεχειριζόμενα από μια ομάδα που επέβαινε σε ειδικό πλοίο, πέρασαν πάνω από 200 ώρες χαρτογραφώντας το ναυάγιο καθ’ όλο το μήκος και το πλάτος του.
Κατέγραψαν πάνω από 700.000 φωτογραφίες από κάθε πιθανή γωνία, δημιουργώντας μια τρισδιάστατη αναπαράστασή του υψηλής ακρίβειας.
«Το βάθος στο οποίο βρίσκεται, στα περίπου τέσσερα χιλιόμετρα, αποτελεί πρόκληση. Υπάρχουν και ρεύματα στο σημείο, ενώ παράλληλα δεν επιτρέπεται να αγγίξουμε τίποτα ώστε να μην προκαλέσουμε ζημιά στο ναυάγιο», εξηγεί ο Γκέρχαρντ Ζάιφερτ της Magellan, επικεφαλής σχεδιασμού της αποστολής.
«Και η άλλη πρόκληση ήταν πως έπρεπε να χαρτογραφήσουμε κάθε εκατοστό, ακόμη και τα μέρη χωρίς ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όπως τη λάσπη στη ζώνη των συντριμμιών, ωστόσο χρειαζόταν κι αυτό ώστε να μπορέσουμε να συμπληρώσουμε την πλήρη εικόνα», λέει ο ίδιος.
Κάπως έτσι, η σάρωση αποτύπωσε όχι μόνο το πλήρες μέγεθος του ναυαγίου, αλλά και μικροσκοπικές λεπτομέρειες, όπως τον σειριακό αριθμό σε μία από τις προπέλες του πλοίου.
Η πλώρη, καλυμμένη πια από «σταλακτίτες» σκουριάς, αναγνωρίζεται αμέσως, σε αντίθεση με την πρύμνη που αποτελεί πια έναν χαοτικό όγκο μετάλλου. Στη γύρω ζώνη, μέσα στα ιζήματα του βυθού, βρίσκονται σκόρπια αντικείμενα, από μεταλλικά μέρη του διάκοσμου του πλοίου, αγαλματίδια και σφραγισμένα μπουκάλια σαμπάνιας, μέχρι προσωπικά αντικείμενα των επιβατών – μεταξύ των οποίων δεκάδες παπούτσια.
«Υπάρχουν ακόμη ερωτήματα, βασικά ερωτήματα τα οποία χρήζουν απαντήσεων για το πλοίο», σημειώνει ο αναλυτής Παρκς Στίβενσον στο BBC, διευκρινίζοντας πως το μοντέλο αποτελεί «ένα από τα πρώτα βασικά βήματα ώστε να οδηγηθεί η υπόθεση του Τιτανικού προς μια έρευνα που βασίζεται σε στοιχεία και όχι σε εικασίες».
Οπως λέει ο ίδιος, η μελέτη των σαρώσεων αυτών μπορεί να προσφέρει νέες πληροφορίες για το ακριβώς συνέβη τη μοιραία εκείνη νύχτα του 1912.
«Στην πραγματικότητα δεν κατανοούμε τον χαρακτήρα της πρόσκρουσης στο παγόβουνο. Δεν ξέρουμε ούτε αν το χτύπησε κατά μήκος της δεξιάς πλευράς, όπως φαίνεται σε όλες τις ταινίες», εξηγεί.
Τα σημάδια του νερού και του χρόνου είναι παραπάνω από εμφανή στο ναυάγιο, τα μέρη του οποίου αποσυντίθενται ολοένα και περισσότερο. Οι ιστορικοί αντιλαμβάνονται ότι για την πλήρη κατανόηση των γεγονότων δεν έχουν τον χρόνο με το μέρος τους.
Ωστόσο, τα τελευταία αποτελέσματα της τεχνολογίας «παγώνουν» για λίγο τον χρόνο, επιτρέποντας στους ειδικούς να μελετήσουν το ναυάγιο με τρόπους που ίσως «ξεκλειδώσουν» τα μυστικά του.