Οικονομολόγοι, ανάμεσα στους οποίους και αρκετοί Ουκρανοί, δίνουν τη δική τους απάντηση στις «ακραίες», κατά τη γνώμη τους, θέσεις που έχει εκφράσει κατά καιρούς αναφορικά με τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τζέφρι Σακς, Αμερικανός οικονομολόγος, ακαδημαϊκός και αναλυτής.
Με ανοιχτή επιστολή, την οποία υπογράφουν 110 επιστήμονες από ολόκληρο τον κόσμο, οι οικονομολόγοι επιχειρούν να αντιμετωπίσουν ορισμένες από τις «ιστορικές παραποιήσεις και τις λογικές πλάνες στην επιχειρηματολογία» του Τζέφρι Σακς, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν.
«Μετά τις επανειλημμένες εμφανίσεις σας στα talk show ενός από τους κύριους προπαγανδιστές στη Ρωσία, του Vladimir Solovyov, εξετάσαμε τα άρθρα στον προσωπικό σας ιστότοπο και παρατηρήσαμε πολλά επαναλαμβανόμενα μοτίβα.
»Θα θέλαμε, λοιπόν, να σας επισημάνουμε αυτές τις ψευδείς τοποθετήσεις, παράλληλα με μια σύντομη απάντησή μας», εξηγούν οι οικονομολόγοι στην ανοιχτή επιστολή τους.
Παρακάτω, ακολουθούν οι πέντε «παραπλανητικές» τοποθετήσεις του Τζέφρι Σακς και η απάντηση της ομάδας των επιστημόνων.
Μοτίβο #1: Άρνηση της Ουκρανίας ως παράγοντα στη διεθνή σκηνή
Το πρώτο ζήτημα για το οποίο η ομάδα οικονομολόγων κατακεραυνώνει τον Σακς είναι ένα άρθρο του στις 10 Ιανουαρίου, με τίτλο «Η Νέα Παγκόσμια Οικονομία», και ένα ακόμη στις 13 Φεβρουαρίου, με τίτλο «Τι χρειάζεται να μάθει η Ουκρανία από το Αφγανιστάν».
Στο πρώτο κείμενο, ο Αμερικανός επιστήμονας διατείνεται πως οι προσπάθειες των ΗΠΑ για επέκταση του ΝΑΤΟ στη Γεωργία και την Ουκρανία ήταν εκείνες που πυροδότησαν τους πολέμους στις δύο αυτές χώρες, το 2010 και το 2014 αντίστοιχα.
Στο δεύτερο αναφέρει ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ υποστήριξε την ανατροπή του προέδρου της Ουκρανίας, Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ξεκινώντας ουσιαστικά έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων.
Η ομάδα οικονομολόγων που συνυπογράφουν την ανοιχτή επιστολή στον Σακς, λοιπόν, ξεκαθαρίζει αφενός πως οι διαδηλώσεις του 2013 στην Ουκρανία δεν είχαν καμία σχέση με το ΝΑΤΟ ή τις ΗΠΑ, αλλά με την απόφαση του Γιανουκόβιτς να μην υπογράψει τη Συμφωνία Σύνδεσης Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ουκρανίας, παρά το γεγονός ότι είχε περάσει από το ουκρανικό κοινοβούλιο με συντριπτική πλειοψηφία και διέθετε ευρεία υποστήριξη στον πληθυσμό.
«Η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ δεν ήταν ποτέ στόχος αυτού του κινήματος. Ως εκ τούτου, οι προσπάθειές σας να εντοπίσετε την αρχή του πολέμου στο ΝΑΤΟ είναι ιστορικά ανακριβείς», ξεκαθαρίζουν οι ειδικοί.
Προσθέτουν, μάλιστα, πως η αντιμετώπιση της Ουκρανίας ως πιόνι στη γεωπολιτική σκακιέρα των ΗΠΑ είναι ένα χαστούκι σε εκατομμύρια Ουκρανούς που διακινδύνευσαν τη ζωή τους κατά τη διάρκεια των συγκεκριμένων διαδηλώσεων.
Μοτίβο #2: Το ΝΑΤΟ προκάλεσε τη Ρωσία
Απαντώντας στους συχνούς ισχυρισμούς του Σακς ότι η επέκταση του ΝΑΤΟ ήταν αυτή που «προκάλεσε» τη Ρωσία, οι οικονομολόγοι παραθέτουν ιστορικά γεγονότα από τις παρενοχλήσεις της Ρωσίας/ΕΣΣΔ σε διάφορες ευρωπαϊκές -και ενταγμένες στο ΝΑΤΟ πλέον- χώρες, αποδίδοντας την προσχώρησή τους στη Βορειοατλαντική Συμμαχία ακριβώς στην επιθετικότητα της Ρωσίας.
«Ακριβώς όπως αυτές οι χώρες, έτσι και η Ουκρανία θέλει να έχει ασφάλεια και ειρήνη. Δεδομένου ότι η συμφωνία της Ουκρανίας να εγκαταλείψει τα πυρηνικά της όπλα το 1994 σε αντάλλαγμα για ”διαβεβαιώσεις” ασφαλείας από τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Ρωσία (!) δεν έκανε τίποτα για να αποτρέψει τη ρωσική επιθετικότητα, αυτή τη στιγμή η μόνη αξιόπιστη εγγύηση είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ» τονίζουν οι ειδικοί, και προσθέτουν:
«Θέλουμε, επίσης, να επιστήσουμε την προσοχή σας στο γεγονός ότι η Φινλανδία και η Σουηδία υπέβαλαν αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ ως απάντηση στη ρωσική επιθετικότητα, ωστόσο η Μόσχα δεν παραπονέθηκε για την κίνηση αυτή. Αυτή η διαφορετική αντιμετώπιση της Ουκρανίας έναντι της Φινλανδίας/Σουηδίας νομιμοποιεί τις “σφαίρες επιρροής”, μια έννοια που αρμόζει στην εποχή των αυτοκρατοριών και όχι στη σύγχρονη εποχή».
Μοτίβο #3: Άρνηση της κυριαρχίας της Ουκρανίας
Σε συνέντευξή του στο Democracy Now! στις 6 Δεκεμβρίου 2022, ο Τζέφρι Σακς τόνισε: «Λοιπόν, η άποψή μου είναι ότι […] η Κριμαία ήταν ιστορικά, και θα είναι στο μέλλον, ουσιαστικά, τουλάχιστον ντε φάκτο ρωσική».
Η ομάδα των οικονομολόγων απαντά στον ισχυρισμό αυτόν, αναφερόμενη στο γεγονός ότι η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 θεωρήθηκε ότι παραβιάζει το μνημόνιο της Βουδαπέστης καθώς και το Διεθνές Δίκαιο.
Ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ -από το οποίο εκδιώχθηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022-, η Ρωσία υποτίθεται ότι προστάτευε την ειρήνη. Τουναντίον, παραβίασε τη θεμελιώδη αρχή του ΟΗΕ για αποχή από τη χρήση βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους.
«Επιμένοντας ότι η Ρωσία μπορεί να κρατήσει την Κριμαία, κάνετε μια σιωπηρή υπόθεση ότι εάν επιτραπεί στη Ρωσία να το κάνει αυτό, θα αφήσει την υπόλοιπη Ουκρανία σε ειρήνη. Ωστόσο, αυτό αποδεδειγμένα δεν είναι αλήθεια, καθώς η ”ντε φάκτο” ιδιοκτησία της Κριμαίας από τη Ρωσία την περίοδο 2014-2022 δεν απέκλεισε την τρέχουσα επιθετικότητά της. Επομένως, η αποκατάσταση του ελέγχου της Ουκρανίας σε ολόκληρη την επικράτειά της είναι ζωτικής σημασίας όχι μόνο για την ασφάλεια της ίδιας αλλά και για την ασφάλεια όλων των άλλων εθνών», απαντούν οι επιστήμονες.
Μοτίβο #4: Προώθηση των ειρηνευτικών σχεδίων του Κρεμλίνου
Στη συνέχεια, η ομάδα επικαλείται κάποιες από τις «προτάσεις» του Σακς για το ειρηνευτικό σχέδιο στην Ουκρανία, σχολιάζοντας πως οι θέσεις του είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με αυτές των Ρώσων προπαγανδιστών.
«Αφήνουν, όμως, αναπάντητο το βασικό ερώτημα από την ουκρανική σκοπιά: Με βάση ποια στοιχεία εμπιστεύεστε έναν κατά συρροή πολεμοκάπηλο, ο οποίος έχει δηλώσει πολλές φορές ότι η Ουκρανία δεν υπάρχει, ότι θα είναι ικανοποιημένος με Κριμαία και Ντονμπάς και ότι δεν θα προσπαθήσει να καταλάβει ολόκληρη τη χώρα;», διερωτώνται οι ειδικοί.
Υπενθυμίζουν, δε, ότι οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις στις αρχές του 2022 κατέρρευσαν όχι λόγω της ανύπαρκτης αμερικανικής επέμβασης αλλά επειδή η Ρωσία απαίτησε άνευ όρων συνθηκολόγηση της Ουκρανίας -και εξακολουθεί να το κάνει.
«Σας παροτρύνουμε να επαναξιολογήσετε τη θεώρησή σας ότι η Ρωσία ενδιαφέρεται για καλόπιστες ειρηνευτικές συνομιλίες» προτείνουν οι οικονομολόγοι, απευθυνόμενοι στον Σακς.
Μοτίβο #5: Παρουσιάζοντας την Ουκρανία ως διχασμένη χώρα
Η τελευταία παρατήρηση της ομάδας οικονομολόγων προς τον Αμερικανό συνάδελφό τους αφορά στον ισχυρισμό του περί δύο πολιτικών πραγματικοτήτων στην Ουκρανία, τις οποίες παρέβλεψαν οι ΗΠΑ.
Η πρώτη, σύμφωνα με τον Σακς, είναι ότι Ουκρανία είναι βαθιά διχασμένη εθνοτικά και πολιτικά μεταξύ εθνικιστών στη δυτική Ουκρανία, οι οποίοι μισούν τη Ρωσία και Ρώσους στην ανατολική Ουκρανία και την Κριμαία.
«Αυτή η δήλωση απηχεί μια ρωσική πολιτική τεχνολογία που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια των προεδρικών εκλογών του 2004 και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται από τους Ρώσους για να δικαιολογήσουν την ”αποναζιστικοποίηση” της Ουκρανίας σήμερα. Σας ενθαρρύνουμε να ρίξετε μια ματιά στα πραγματικά εμπειρικά γεγονότα και την Ιστορία» απαντούν οι επιστήμονες, παραθέτοντας ιστορικά δεδομένα, μεταξύ των οποίων και το γεγονός ότι το 1991 όλες οι περιοχές της Ουκρανίας ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας.
Αναφέρονται, επίσης, στις βάναυσες πρακτικές «αποναζιστικοποίησης» της Ουκρανίας που χρησιμοποιεί κατά κόρον η Ρωσία, από γενοκτονίες και εκτοπισμούς μέχρι τη μεταφορά παιδιών της Ουκρανίας στη Ρωσία για υιοθεσία και τη γλωσσική «ρωσοποίηση».
«Συνοψίζοντας, χαιρετίζουμε το ενδιαφέρον σας για την Ουκρανία. Ωστόσο, εάν ο στόχος σας είναι να βοηθήσετε και να δημιουργήσετε εποικοδομητικές προτάσεις για τον τρόπο τερματισμού του πολέμου, πιστεύουμε ότι αυτός ο στόχος δεν επιτυγχάνεται. Οι παρεμβάσεις σας παρουσιάζουν μια στρεβλή εικόνα της προέλευσης και των προθέσεων της ρωσικής εισβολής, συνδυάζουν γεγονότα και υποκειμενικές ερμηνείες και διαδίδουν τις αφηγήσεις του Κρεμλίνου.
«Η Ουκρανία δεν είναι ένα γεωπολιτικό πιόνι ή ένα διαιρεμένο έθνος, η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να καθορίσει το μέλλον της, η Ουκρανία δεν έχει επιτεθεί σε καμία χώρα από τότε που κέρδισε την ανεξαρτησία της, το 1991. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τον ρωσικό επιθετικό πόλεμο.
»Μια ξεκάθαρη ηθική πυξίδα, ο σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου και η σταθερή κατανόηση της Ιστορίας της Ουκρανίας θα πρέπει να είναι οι καθοριστικές αρχές για κάθε συζήτηση για μια δίκαιη ειρήνη», καταλήγει η ομάδα των οικονομολόγων στην ανοιχτή επιστολή της προς τον Τζέφρι Σακς.
Πηγή: iEfimerida.gr