Το 2017 ως νεοεκλεχθέντας πρόεδρος της Γαλλίας, ο Εμανουέλ Μακρόν υποσχέθηκε ένα νέο, συναινετικό είδος πολιτικής.
Θα ήταν ένας επαναστάτης με κοστούμι που θα διέλυε τα ειδικά συμφέροντα και θα έσπαγε τα εμπόδια που περιόριζαν τις ευκαιρίες και έπνιγαν την γαλλική ευημερία. Ο Γάλλος πρόεδρος τον περασμένο Ιούνιο, μίλησε για μία «νέα μορφή διακυβέρνησης». Ο Εμανουέλ Μακρόν ανέφερε σε ΜΜΕ, τονίζοντας ότι ο γαλλικός λαός ήταν «κουρασμένος από τις μεταρρυθμίσεις που έρχονται από πάνω».
Μόλις εννέα μήνες μετά, σημειώνονται ταραχές σε όλη την Γαλλία. Αποκλεισμένοι αυτοκινητόδρομοι, απεργίες στις μεταφορές και την ενέργεια και βουνά από σκουπίδια που δεν έχουν μαζευτεί στο Παρίσι, καθώς ο Μακρόν χρησιμοποίησε την ειδική συνταγματική εξουσία για να επιβάλει μια συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση που το βρίσκει αντίθετο το 70% των Γάλλων, όπως αναφέρει το Politico.
Μακριά από έναν «ταιριαστό επαναστάτη», ο Μακρόν έχει γίνει ένας παραδοσιακός Γάλλος ηγέτης που αντιμετωπίζει την κινητοποίηση του γαλλικού λαού. Όπως ο Νικολά Σαρκοζί και ο Φρανσουά Ολάντ πριν από αυτόν, ο Μακρόν προσπαθεί να μεταρρυθμίσει τη Γαλλία παρά τη θέλησή της.
Το λάθος του Εμανουέλ Μακρόν
Το σημερινό κλίμα στη Γαλλία, υπερβαίνει τις διαμαρτυρίες που αντιμετώπισαν οι προκάτοχοι του Μακρόν και αυτό είναι εν μέρει λάθος και του Γάλλου Προέδρου, γιατί υποσχέθηκε μια συναινετική, εκ των κάτω προς τα πάνω προσέγγιση, εξαλείφοντας τα συμφέρονται και την παγωμένη σκέψη των πολιτικών κομμάτων και των συνδικάτων.
Ομως αντί αυτού, κατέληξε να επιβάλει, σχεδόν με διάταγμα, μια αρκετά μέτρια μεταρρύθμιση, η οποία απορρίπτεται από τη συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων, και παραποιείται -με επιτυχία- από τα συνδικάτα και τα κόμματα της αντιπολίτευσης που ήλπιζε να περιθωριοποιήσει.
Ο Μακρόν άφησε σχεδόν όλη την συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση στην πρωθυπουργό του, την Ελίζαμπεθ Μπορν, και την υπόλοιπη κυβέρνησή του. Έκαναν μια μπερδεμένη δουλειά για να πουλήσουν τη συγκεχυμένη, αλλά λογική μεταρρύθμιση, ενός συστήματος που είναι μόνιμα ελλειμματικό και θα πασχίζει να επιβιώσει αν δεν αυξηθεί σταδιακά η επίσημη ηλικία συνταξιοδότησης.
Τι συμβαίνει με το όριο συνταξιοδότησης στη Γαλλία
Είναι όμως μια «βάναυση« και «βίαιη» μεταρρύθμιση, όπως ισχυρίζονται ακόμη και οι μετριοπαθείς συνδικαλιστές ηγέτες; Δύσκολα.
Η επίσημη ηλικία συνταξιοδότησης στη Γαλλία θα αυξηθεί σταδιακά από τα 62 στα 64 έτη έως το 2030. Με άλλα λόγια, οι Γάλλοι θα εξακολουθούν να συνταξιοδοτούνται νωρίτερα σε επτά χρόνια από ό,τι οι περισσότεροι Ευρωπαίοι σήμερα.
Η πολιτική στη Γαλλία έχει γίνει πιο πολωμένη
Από τότε που το παλιό σύστημα αριστεράς-δεξιάς κατέρρευσε πριν από μια δεκαετία (κάτι που ο ίδιος ο Μακρόν ενθάρρυνε και κέρδισε από αυτό), η πολιτική στη Γαλλία έχει γίνει πιο άσχημη και πιο πολωμένη.
Η Αριστερά είναι πιο κατηγορηματικά αριστερή. Η Δεξιά έχει διολισθήσει προς της άκρα Δεξιά. Ο Μακρόν δεν έχει ποτέ θεσμοθετήσει ή διοχετεύσει σωστά, το «νέο του κέντρο».
Ο Γάλλος πρόεδρος κατηγορείται τόσο από την Αριστερά όσο και από τη Δεξιά ότι «καταστρέφει» την Γαλλία. Μέσα σε 15 μήνες από την εκλογική του νίκη το 2021, αντιμετωπίζει μία άνευ προηγουμένου εξέγερση για τους φόρους στη βενζίνη και το ντίζελ στη Γαλλία, από το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων.
Μέσα σε 11 μήνες από την επανεκλογή του τον περασμένο Απρίλιο, αντιμετωπίζει τώρα τις μεγαλύτερες συνδικαλιστικές διαμαρτυρίες των τελευταίων δύο δεκαετιών, οι οποίες απειλούν να εξελιχθούν σε ευθεία εξέγερση.
Εχει διαλύσει την Γαλλία ο Μακρόν;
Η ανεργία επί των ημερών του μειώθηκε από 9,4% σε 7,2%. Η ανεργία των νέων μειώθηκε ακόμη πιο δραματικά. Οι αλλαγές του Μακρόν στην εργατική νομοθεσία και η μείωση των φόρων μισθοδοσίας -που αμφισβητήθηκαν τότε- μπορούν να διεκδικήσουν μέρος των ευθυνών.
Οι δαπάνες για τις κρατικές υπηρεσίες υγείας αυξήθηκαν σημαντικά για πρώτη φορά τον 21ο αιώνα -αλλά παράλληλα οι γιατροί διαμαρτύρονται για τις χαμηλές αμοιβές τους. Οι Γάλλοι άντεξαν την πανδημία covid-19 και την περσινή άνοδο των τιμών της ενέργειας χάρη στα τεράστια προγράμματα κρατικών δαπανών.
Η αποτυχία του Μακρόν και των ανθρώπων του να επικοινωνήσουν την υπόθεση τους, είναι συχνά την υπόθεση τους είναι συχνά αινιγματική, καθώς αποτελείται από ένα μείγμα αλαζονείας και παραίτησης.
Η διαμάχη για τις συντάξεις είναι ένα καλό παράδειγμα. Οι περισσότεροι από τους πιο μαχητικούς εργαζόμενους -στους σιδηροδρόμους, στο μετρό του Παρισιού, στους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας- υπερασπίζονται τα ειδικά συνταξιοδοτικά καθεστώτα, που τους επιτρέπουν να συνταξιοδοτηθούν στα 50 τους χρόνια.
Τα καθεστώτα αυτά είναι μονίμως στο κόκκινο: 3 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως δαπανούνται μόνο για τους εργαζόμενους στους σιδηροδρόμους. Το έλλειμμα καλύπτεται από το κράτος, με άλλα λόγια από τους φόρους των ανθρώπων που συνταξιοδοτούνται πολύ αργότερα από τους σιδηροδρομικούς. Οι περισσότερες από τις ειδικές συμφωνίες θα καταργηθούν σταδιακά στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης που θα φέρει ο Μακρόν.
Η κυβέρνηση ήταν απρόθυμη να χρησιμοποιήσει οικονομικά επιχειρήματα αυτού του είδους. Ως αποτέλεσμα, η μεταρρύθμιση παρουσιάστηκε με επιτυχία από την Αριστερά και την ακροδεξιά ως μεταρρύθμιση των «τραπεζιτών», λες και μία χώρα όπως η Γαλλία, με συσσωρευμένο δημόσιο χρέος 3 τρισ. ευρώ (114% του ΑΠΕ) δεν χρειάζεται να ανησυχεί για τους πιστωτές της.
Μια νέα αρχή σε «γκρίζο τοπίο»
Οπως τονίζει το Politico η αναταραχή θα υποχωρήσει. Η κυβέρνηση της Ελίζαμπεθ Μπορν θα επιβιώσει σίγουρα από μία πρόταση μομφής τη Δευτέρα (20/3). Η ανταμοιβή της πρωθυπουργού θα είναι, σχεδόν σίγουρα, να απολυθεί από τον Μακρόν μέσα στον επόμενο μήνα.
Ο νέος πρωθυπουργός θα προσπαθήσει να κάνει μια νέα αρχή, αλλά το υπόλοιπο της δεύτερης θητείας του Μακρόν θα είναι σκοτεινό από την αντιπαράθεση για τις συντάξεις. Έχει υποσχεθεί να μειώσει την ανεργία στο 5,5% μέχρι το τέλος της δεύτερης θητείας του, αλλά θα είναι ένας αγώνας για τη μειοψηφική, κεντρώα κυβέρνησή του να περάσει τις αλλαγές στην εργατική νομοθεσία που θέλει.
Ο «Μακρονισμός» απέτυχε
Πάνω από όλα, ο Μακρόν δεν έχει προφανή διάδοχο. Αρκετοί κεντρώοι πολιτικοί φιλοδοξούν να τον ακολουθήσουν, αλλά η «προσέγγιση» του Μακρόν, δεν θα κερδίσει πολλές ψήφους το 2027.
Ο Μακρόν απέτυχε να δημιουργήσει άμεση σύνδεση με τον γαλλικό λαό, αποκλείοντας τα πολιτικά κόμματα από τα συνδικάτα. Επίσης, απέτυχε να πείσει τους Γάλλους ότι υποφέρουν από τα συμφέροντα ομάδων ειδικών συμφερόντων. Ο Γάλλος πρόεδρος, από ορισμένες απόψεις, τα κατάφερε. Ο «Μακρονισμός» όμως, όπως ορίστηκε αρχικά, απέτυχε.
Με την αριστερά ριζοσπαστικοποιημένη και διασπασμένη και την κεντροδεξιά σακατεμένη από εγωιστικές εσωτερικές διαμάχες, η Μαρίν Λεπέν και η ακροδεξιά περιμένουν υπομονετικά στα παρασκήνια.