Την αγανάκτηση του κόσμου προκάλεσε η απόφαση της Τουρκίας να εμποδίσει την πρόσβαση στο Twitter για περίπου 12 ώρες, από την Τετάρτη το απόγευμα έως τα ξημερώματα της Πέμπτης.
Το παραπάνω συνέβη τις στιγμές που άνθρωποι προσπαθούσαν να βρουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα μετά τους καταστροφικούς σεισμούς.
Ηγετικά στελέχη της αντιπολίτευσης και χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης επέκριναν τον αποκλεισμό πρόσβασης στην πλατφόρμα αυτή, η οποία βοηθά ανθρώπους να μοιραστούν πληροφορίες σχετικά με την άφιξη βοήθειας και την τοποθεσία όσων εξακολουθούν να είναι παγιδευμένοι στα ερείπια μετά τον σεισμό της Δευτέρας.
Η κυβέρνηση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει μπλοκάρει την πρόσβαση σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης στο παρελθόν και έχει επικεντρωθεί τους τελευταίους μήνες στην καταπολέμηση της «παραπληροφόρησης», όπως τη χαρακτηρίζει, η οποία οδήγησε στον χθεσινό αποκλεισμό του twitter.
Η πλήρης πρόσβαση στο Twitter αποκαταστάθηκε νωρίς σήμερα, καθώς ο αριθμός των νεκρών από τον σεισμό στην Τουρκία και τη γειτονική Συρία ξεπέρασε τις 17.500.
Η κυβέρνηση Ερντογάν «έχασε τα λογικά της και… το αποτέλεσμα είναι να ακούγονται λιγότερο οι κραυγές για βοήθεια. Γνωρίζουμε όλα όσα προσπαθείτε να κρύψετε» δήλωσε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης του CHP Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου μετά την επιβολή του αποκλεισμού, χθες το απόγευμα.
Κυβερνητικός αξιωματούχος, ο οποίος ζήτησε να μιλήσει υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, είπε ότι η κίνηση διέκοψε προσωρινά πραγματικές κλήσεις για βοήθεια, αλλά γρήγορα ελήφθησαν μέτρα και η υπηρεσία επέστρεψε σε κανονική λειτουργία.
«Αυτό έπρεπε να γίνει γιατί σε ορισμένους λογαριασμούς υπήρχαν αναληθείς ισχυρισμοί, συκοφαντίες, προσβολές και αναρτήσεις με δόλιους σκοπούς» είπε ο αξιωματούχος στο Reuters, επικαλούμενος προσπάθειες κλοπής χρημάτων με το πρόσχημα της συλλογής βοήθειας.
Τούρκοι αξιωματούχοι είχαν συνομιλίες με τη διοίκηση του Twitter χθες και δήλωσαν ότι αναμένουν συνεργασία για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης κατά τη διάρκεια των εργασιών παροχής βοήθειας, δήλωσε ο υφυπουργός Μεταφορών Ομέρ Φατίχ Σαγιάν.
Ο διευθυντής επικοινωνίας του Ερντογάν, Φαχρετίν Αλτούν, δήλωσε ότι η διοίκηση του Twitter δεσμεύθηκε να στηρίξει τις προσπάθειες της Τουρκίας και αξιωματούχοι ανυπομονούν να συνεργαστούν μαζί της «τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες».
«Η παραπληροφόρηση είναι ο κοινός εχθρός της ανθρωπότητας και μια σοβαρή απειλή για τη δημοκρατία, την κοινωνική ειρήνη και την εθνική ασφάλεια», έγραψε σήμερα στο Twitter ο Αλτούν.
Τον περασμένο Οκτώβριο, το κοινοβούλιο της Τουρκίας υιοθέτησε νόμο, βάσει του οποίου δημοσιογράφοι και χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης κινδυνεύουν με ποινές φυλάκισης έως και τριών ετών για διάδοση «παραπληροφόρησης», εγείροντας ανησυχίες μεταξύ των οργανώσεων προάσπισης δικαιωμάτων και ευρωπαϊκών χωρών για την ελευθερία του λόγου.
Το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν είχε υποστηρίξει ότι χρειαζόταν μια νομοθεσία για την αντιμετώπιση ψευδών κατηγοριών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δεν θα φίμωνε την αντιπολίτευση. Το θέμα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα λόγω των εκλογών, που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν στις 14 Μαΐου.
Μια έρευνα του Reuters το περασμένο καλοκαίρι έδειξε πώς τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης έχουν μετατραπεί σε μια σφιχτή ιεραρχία διοίκησης, με τίτλους εγκεκριμένους από την κυβέρνηση, ενώ τα μικρότερα, ανεξάρτητα και αντιπολιτευόμενα μέσα ενημέρωσης αντιμετωπίζουν το μεγαλύτερο βάρος των κανονιστικών κυρώσεων.
Ο αποκλεισμός πρόσβασης στο Twitter προκάλεσε, επίσης, την οργισμένη απάντηση του αρχηγού του αντιπολιτευόμενου κόμματος DEVA, Αλί Μπαμπατζάν, πρώην υπουργού Οικονομίας και συμμάχου του Ερντογάν.
«Πώς μπορεί να αποκλειστεί η πρόσβαση στο Twitter μια μέρα που η επικοινωνία σώζει ζωές; Τι είδους άγνοια είναι αυτή», δήλωσε ο Μπαμπατζάν αργά χθες.
Το φιλοκουρδικό κόμμα HDP είπε ότι το Twitter έχει διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στην οργάνωση της βοήθειας για όσους επλήγησαν από τους σεισμούς και ότι ο αποκλεισμός πρόσβασης σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα προκαλέσει περισσότερους θανάτους.
Καταγγελίες για ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού
Η οργή κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ωστόσο εγείρεται και από κατοίκους κάτοικοι πολλών κατεστραμμένων πόλεων οι οποίοι καταγγέλλουν την ολιγωρία των Αρχών – εξέλιξη που ανησυχεί ιδιαίτερα τον Τούρκο πρόεδρο ενόψει των κρίσιμων εκλογών του Μαϊου.
«Δεν υπάρχει ούτε ένα άτομο εδώ. Είμαστε μέσα στα χιόνια, χωρίς σπίτι, χωρίς τίποτε. Τι να κάνουμε, που να πάμε;», είπε στο Reuters ο Μουράτ Αλινάκ, το σπίτι του οποίου καταστράφηκε στην Μαλάτεια και οι συγγενείς του αγνοούνται.
Σεισμόπληκτοι στα ερείπια κτιρίου στη Μαλάτεια της νοτιοανατολικής Τουρκίας / Φωτογραφία: AP Photo/Emrah Gurel
Κάτοικοι απόμερων κωμοπόλεων στη νότια Τουρκία ανήγγειλαν ότι η βοήθεια φτάνει με το σταγονόμετρο στην παραμεθόρια ζώνη καταστροφής των περίπου χιλίων χιλιομέτρων. Παρά την επείγουσα ανάγκη να αρχίσουν άμεσα οι έρευνες για επιζώντες, στην Γκαζιαντέπ πέρασαν 12 ώρες από την καταστροφή για να φθάσουν σωστικά συνεργεία, αναγκάζοντας τους συγγενείς των θυμάτων και την τοπική αστυνομία να απομακρύνουν με τα χέρια μπάζα από τα ερείπια γκρεμισμένων κατοικιών, ανέφεραν αυτόπτες μάρτυρες στο Γαλλικό Πρακτορείο. Κι όταν έφθασαν τελικά οι διασώστες, εργάστηκαν για λίγες μόνον ώρες προτού διακόψουν τις προσπάθειές τους καθώς νύχτωσε, κατήγγειλαν οι κάτοικοι.
«Πού είναι το κράτος;»
Εξάλλου, πολλοί Τούρκοι εξέφρασαν την οργή τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού στην νότια επαρχία Χατάι της Τουρκίας, με αρκετούς να διαμαρτύρονται ότι άργησαν να φθάσουν τα σωστικά συνεργεία. Ο σεισμός ισοπέδωσε μεταξύ άλλων και πολλά κρατικά κτίρια στο Χατάι, ανάμεσά τους και εκείνο της υπηρεσίας διαχείρισης εκτάκτων αναγκών και καταστροφών AFAD.
«Είμαι τόσο οργισμένος», είπε ο αναλυτής Γκονούλ Τολ του Middle East Institute στην Ουάσιγκτον. «Οι άνθρωποι προσπαθούν να σκάψουν με γυμνά χέρια για να απεγκλωβίσουν τους αγαπημένους τους από τα ερείπια. Κάνει κρύο, βρέχει, δεν υπάρχει ηλεκτρικό ρεύμα. Εγκλωβισμένοι παραμένουν επί ώρες κάτω από πλάκες μπετόν περιμένοντας τις ομάδες διάσωσης».
«Πού πήγαν τα λεφτά μας για την αντισεισμική προστασία;»
Ο θυμός ξεχειλίζει για τον «φόρο σεισμού» που επιβλήθηκε από την τουρκική κυβέρνηση πριν από περισσότερες από δύο δεκαετίες, μετά τον τεράστιο σεισμό το καλοκαίρι του 1999, που προκάλεσε τον θάνατο σχεδόν 18.000 ανθρώπων στο Ιζμίτ (Νικομήδεια) της βορειοδυτικής Τουρκίας. Τα 88 δις. τουρκικές λίρες (4,6 δισ. δολάρια) που συγκεντρώθηκαν, επρόκειτο να διατεθούν για την αντισεισμική προστασία και την ανάπτυξη υπηρεσιών αντιμετώπισης εκτάκτων καταστροφών.
Ερωτήματα για τον «ειδικό φόρο επικοινωνίας» -όπως τον αποκαλούν οι αρχές- τίθενται κάθε φορά που σημειώνεται σεισμός στην Τουρκία. Ωστόσο, η κυβέρνηση δεν εξήγησε ποτέ δημόσια πώς δαπανώνται τα χρήματα, σύμφωνα με το BBC Turkish. «Πού πήγαν όλοι οι φόροι μας, που εισπράχθηκαν από το 1999;» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζελάλ Ντενίζ, 61 ετών. Ο αδελφός και οι ανιψιοί του παραμένουν παγιδευμένοι κάτω από τα ερείπια.
Ο Ερντογάν «επιστράτευσε» και την Εμινέ
Μπροστά στην οργή του κόσμου, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είναι αντιμέτωπος με μια σκληρή μάχη για την επανεκλογή του τον Μάιο, αναγνώρισε «ελλείψεις» στην αντιμετώπιση του σεισμού, αλλά δήλωσε πως ένας παράγοντας είναι ο καιρός. «Δεν είναι δυνατόν να είμαστε προετοιμασμένοι για μια τέτοια καταστροφή», δήλωσε. «Δεν θα αφήσουμε κανέναν από τους πολίτες μας χωρίς φροντίδα».
Λίγες ώρες αργότερα, σε ένα επικοινωνιακό τρικ, ο Ερντογάν διέθεσε το προεδρικό αεροσκάφος για τη μεταφορά 16 μωρών από το Καχραμανμαράς στην Άγκυρα, επιστρατεύοντας τη βοήθεια της συζύγου του.
Cumhurbaşkanlığına ait uçak, depremlerin yaşandığı Kahramanmaraş’tan, refakatçileri olmayan 16 bebeği alarak Ankara’ya getirdi https://t.co/aNwrBG779N pic.twitter.com/5ainTemcOL
— ANADOLU AJANSI (@anadoluajansi) February 8, 2023
Και τα 16 ασυνόδευτα βρέφη, που μεταφέρθηκαν από τις σεισμόπληκτες περιοχές στην Άγκυρα, επισκέφθηκε στο νοσοκομείο η Εμινέ. Η σύζυγος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενημερώθηκε για την κατάστασή τους και δήλωσε ότι θα παρακολουθεί προσωπικά την εξέλιξη της υγείας τους.
«Η Εμινέ Ερντογάν, η οποία λατρεύει να αγκαλιάζει παιδιά, δάκρυσε κατά τη διάρκεια της επίσκεψής της», αναφέρει το Anadolu στο τηλεγράφημά του, ενώ πλήθος βίντεο και φωτογραφίες κάνουν τον γύρο των social media.
Η ανάρτηση της Εμινέ στο Facebook
Μετά την επίσκεψή της στο νοσοκομείο που μεταφέρθηκαν τα νεογέννητα παιδάκια, η Εμινέ έκανε ανάρτηση και στα social media.
«Η καλή κατάσταση της υγείας των 16 θυμάτων του σεισμού που μεταφέρθηκαν από το Καχρανμανμαράς στην Άγκυρα με το προεδρικό αεροσκάφος, κατόπιν οδηγιών του Προέδρου μας, αναπτερώνει λίγο τις ελπίδες μας», αναφέρει.
«Τα βρέφη είναι στα ασφαλή χέρια της κυβέρνησης. Θα παρακολουθώ προσωπικά την εξέλιξη της πορείας της υγείας τους. Εύχομαι καλά νέα για όλα τα παιδιά που έχουν επηρεαστεί από την καταστροφή και εύχομαι γρήγορη ανάρρωση σε όλους», πρόσθεσε η Εμινέ στην ανάρτησή της.