Επίδειξη θάρρους ή άγνοια κινδύνου; Στο Ιράν, η εξέγερση που ξεκίνησε μετά το θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, παραμένει ζωντανή, παρά την επιχείρηση καταστολής του καθεστώτος.
Πλέον, μία νέα εστία εντοπίζεται σε πολλές περιοχές της χώρας: Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που σάρωσαν τη χώρα, τώρα εξαπλώθηκαν στις πανεπιστημιακές αίθουσες και στις σχολικές τάξεις.
Ειδικότερα, ένα νέο βίντεο -που αναρτήθηκε στο διαδίκτυο- δείχνει μαθήτριες να διακόπτουν ένα μέλος της παραστρατιωτικής δύναμης Μπασίτζ του Ιράν. Οι έφηβοι κουνούν μαντίλες στον αέρα και φωνάζουν «φύγετε, Μπασίτζι» στον άνδρα, ο οποίος κλήθηκε να τους απευθυνθεί.
Το BBC -που μετέδωσε το ρεπορτάζ- σημειώνει ότι δεν μπόρεσε να επαληθεύσει τις αναφορές ότι το περιστατικό σημειώθηκε στο Σιράζ την περασμένη Τρίτη.
Iranian schoolgirls take off head coverings and tear pictures of Ruhollah Khomeini, founder of the Islamic Republic, to chants of “woman, life, freedom” and “death to the dictator” on day 19 of protests in Iran over the death of #MahsaAmini.#مهسا_امینی pic.twitter.com/36vaBoFq94
— Shayan Sardarizadeh (@Shayan86) October 4, 2022
Οι δυνάμεις των Μπασίτζ ενισχύουν τις ομάδες ασφαλείας να καταστείλουν τις διαδηλώσεις που πυροδοτήθηκαν από τον θάνατο της Μαχσά Αμινί.
Άλλες εικόνες που κυκλοφόρησαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν έναν άνδρα να φωνάζει «θάνατος στον δικτάτορα», την ώρα που μια άλλη ομάδα κοριτσιών διασχίζει το δρόμο στη βορειοδυτική πόλη Σαναντάι και μια ηλικιωμένη γυναίκα χειροκροτεί, καθώς ακάλυπτες μαθήτριες φωνάζουν «ελευθερία, ελευθερία, ελευθερία», σε μία συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο δρόμο.
Women and in recent days teenage girls have been at forefront of #IranProtests2022. In this video while schoolgirls are waving their hijabs in air chanting “freedom, freedom”, an older woman -apparently one of their mothers- join in clapping. #مهسا_امینی pic.twitter.com/wxQQ2LtYWL
— Khosro Kalbasi Isfahani (@KhosroKalbasi) October 5, 2022
Σε ένα άλλο βίντεο, ένας δάσκαλος φαίνεται να απειλεί τους μαθητές με αποβολή εάν δεν καλύψουν το κεφάλι τους, μετά από καθιστική διαμαρτυρία στο προαύλιο του σχολείου.
Άλλο ένα βίντεο δείχνει κορίτσια να έχουν αφαιρέσει τις χιτζάμπ και να φωνάζουν: Θάνατος στον δικτάτορα.
Και ένα ακόμα, που φέρεται να κινηματογραφήθηκε στην πόλη Καράτζ, δείχνει μαθήτριες να φωνάζουν και να προσπαθούν να αποφύγουν έναν άνδρα, που πιστεύεται ότι είναι μέλος των δυνάμεων ασφαλείας με πολιτικά ρούχα, ο οποίος οδηγεί μια μοτοσικλέτα κατά μήκος ενός πεζοδρομίου.
Η σπίθα που άναψε τη φωτιά
Η 22χρονη Μαχσά Αμινί στις 13 Σεπτεμβρίου συνελήφθη από την Αστυνομία της Ηθικής, καθώς εξείχαν τούφες από τα μαλλιά της, πίσω από την υποχρεωτική μαντίλα της.
Η Αμινί φέρεται να χτυπήθηκε και έχασε τις αισθήσεις της μέσα σε κέντρο κράτησης. Τρεις ημέρες μετά, κατέληξε. Στις 17 Σεπτεμβρίου, ημέρα της κηδείας της, πραγματοποιήθηκε η πρώτη διαδήλωση. Κατόπιν, η σπίθα έγινε πυρκαγιά.
Εξ αρχής οι νεαρές γυναίκες ήταν στην πρώτη γραμμή της εξέγερσης, αλλά μόλις τη Δευτέρα οι μαθήτριες των σχολείων άρχισαν να συμμετέχουν δημόσια σε μεγάλους αριθμούς.
Έγινε μια ημέρα αφότου οι δυνάμεις ασφαλείας πολιόρκησαν το διάσημο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Σαρίφ στην Τεχεράνη ως απάντηση σε μια διαμαρτυρία στην πανεπιστημιούπολη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, δεκάδες φοιτητές ξυλοκοπήθηκαν, τους έδεσαν τα μάτια και τους συνέλαβαν.
Τη Δευτέρα, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έσπασε τη σιωπή του και κατηγόρησε τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, τους «προαιώνιους εχθρούς του Ιράν», για ενορχήστρωση ταραχών. Έδωσε επίσης την πλήρη υποστήριξή του στις δυνάμεις ασφαλείας, οι οποίες έχουν κατηγορηθεί από ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων ότι σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους.
Την Τρίτη, υπήρξαν αναφορές ότι ο αριθμός των νεκρών που προκλήθηκαν από συγκρούσεις μεταξύ του προσωπικού ασφαλείας και των αντικυβερνητικών διαδηλωτών στη νοτιοανατολική πόλη Ζαχεντάν, ανήλθε σε 83.
Το Ζαχεντάν είναι η πρωτεύουσα της επαρχίας Σιστάν – Μπαλουχιστάν, η οποία συνορεύει τόσο με το Πακιστάν όσο και με το Αφγανιστάν και έχει κατά βάση σουνιτικό μουσουλμανικό πληθυσμό. Οι αρχές είπαν ότι οι δυνάμεις ασφαλείας δέχθηκαν επίθεση από ένοπλους αυτονομιστές Μπαλούτσι – κάτι που ο ιμάμης του μεγαλύτερου τζαμιού της πόλης αρνήθηκε.
Η βία ξέσπασε την περασμένη Παρασκευή, όταν διαδηλωτές περικύκλωσαν ένα αστυνομικό τμήμα και αστυνομικοί άνοιξαν πυρ. Οι εντάσεις στην πόλη είχαν επιδεινωθεί από τον φερόμενο βιασμό ενός 15χρονου κοριτσιού από έναν αρχηγό της αστυνομίας σε άλλο σημείο του Σιστάν – Μπαλουχιστάν.
Σε άλλη εξέλιξη, την Τρίτη, τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ο γενικός εισαγγελέας της Τεχεράνης είπε ότι το δικαστικό σώμα ξεκίνησε μία έρευνα για τον θάνατο της Νίκα Σακαράμι, ενός 16χρονου κοριτσιού που χάθηκε μετά από συμμετοχή σε διαδηλώσεις στην πρωτεύουσα, στις 20 Σεπτεμβρίου.
Η θεία της είπε ότι στο τελευταίο της μήνυμα η Νίκα είπε σε μια φίλη της ότι την κυνηγούσε η αστυνομία και ότι η οικογένειά της βρήκε το σώμα της σε ένα νεκροτομείο σε ένα κέντρο κράτησης, 10 μέρες αργότερα.
Πηγές κοντά στην οικογένεια είπαν στο BBC Persian ότι προτού προλάβουν να θάψουν τη Νίκα, οι δυνάμεις ασφαλείας έκλεψαν το σώμα της και το έθαψαν κρυφά σε ένα χωριό 40 χιλιόμετρα από τη γενέτειρα του πατέρα της, το Χοραμαμπάντ, στα δυτικά της χώρας.
Νεαρές μαθήτριες κατέβασαν μία κορνίζα με φωτογραφία του Ανώτατου ηγέτη, την πατάνε και φωνάζουν: Μην αφήσετε το φόβο, είμαστε ενωμένες. Γυναίκες, ζωή, ελευθερία».
Στο Ισφαχάν, τρεις γυναίκες ανεμίζουν τις μαντίλες τους, έχοντα κρεμάσει ένα πανό που γράφει: «Η επόμενη είναι μία από εμάς».