Ο επικεφαλής απεσταλμένος του Ρώσου προέδρου για την Ουκρανία δήλωσε ότι, μόλις άρχισε ο πόλεμος, είχε προτείνει στον Ρώσο ηγέτη μια προκαταρκτική συμφωνία με το Κίεβο που θα ικανοποιούσε την απαίτηση της Ρωσίας να παραμείνει η Ουκρανία εκτός του ΝΑΤΟ, αλλά ο Πούτιν την απέρριψε και συνέχισε την στρατιωτική του επιχείρηση, μετέδωσε το πρακτορείο Reuters, επικαλούμενο τρία πρόσωπα προσκείμενα στην ρωσική ηγεσία.
Σύμφωνα με τους συνομιλητές του Reuters, o απεσταλμένος του Πούτιν Ντμίτρι Κόζακ ο οποίος έχει γεννηθεί στην Ουκρανία, είπε στον Πούτιν ότι κατά την άποψη του η συμφωνία που είχε πετύχει ο ίδιος εξαλείφει την ανάγκη για την Ρωσία να επιδιώξει μια ευρείας κλίμακας κατοχή της Ουκρανίας και συνέστησε στον πρόεδρο να υιοθετήσει την συμφωνία. H σύσταση του Κόζακ προς τον Πούτιν να υιοθετήσει τη συμφωνία αναφέρεται για πρώτη φορά από το Reuters.
Ο εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Πεσκόφ, ερωτηθείς να σχολιάσει τις πληροφορίες αυτές, δήλωσε: «Αυτό δεν έχει απολύτως καμία σχέση με την πραγματικότητα. Τίποτα παρόμοιο δεν υπήρξε. Είναι απόλυτα λαθεμένη πληροφορία».
Ο Κόζακ δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα να σχολιάσει το θέμα, τα οποία του εστάλησαν μέσω του Κρεμλίνου.
Ο σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Μιχαήλο Ποντολιάκ δήλωσε ότι η Ρωσία χρησιμοποίησε τις διαπραγματεύσεις ως προπέτασμα καπνού για να προετοιμάσει την εισβολή της, αλλά δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την ουσία των συνομιλιών ούτε επιβεβαίωσε ότι επιτεύχθηκε προκαταρκτική συμφωνία. «Σήμερα, καταλαβαίνουμε ξεκάθαρα ότι η ρωσική πλευρά δεν ενδιαφέρθηκε ποτέ για μια ειρηνική διευθέτηση» δήλωσε ο Ποντολιάκ.
Δύο από τις τρεις πηγές δήλωσαν ότι η προσπάθεια να υπάρξει συμφωνία ολοκληρώθηκε αμέσως μετά την εισβολή της 24ης Φεβρουαρίου. Μέσα σε λίγες ημέρες, ο Κόζακ πίστευε ότι είχε επιτύχει να συμφωνήσει η Ουκρανία με τους κύριους όρους που έθετε η Ρωσία και συνέστησε στον Πούτιν να υπογράψει μια συμφωνία, είπαν οι πηγές.
«Μετά τις 24 Φεβρουαρίου στον Κόζακ ενεργούσε εν λευκώ: του έδωσαν το πράσινο φως, είχε κάνει την συμφωνία. Την έφερε πίσω και του είπαν να φύγει. Όλα ακυρώθηκαν. Ο Πούτιν άλλαξε απλώς το σχέδιο καθώς προχωρούσε», δήλωσε μία από τις πηγές προσκείμενη στην ρωσική ηγεσία.
Η τρίτη πηγή- η οποία μίλησε για τα γεγονότα από άτομα που είχαν ενημερωθεί για τις συζητήσεις μεταξύ του Κόζακ και του Πούτιν- διαφοροποιήθηκε ως προς τον χρόνο (της συμφωνίας-σ.σ), λέγοντας ότι ο Κόζακ είχε προτείνει την συμφωνία στον Πούτιν, την οποία απέρριψε, λίγο πριν από την εισβολή. Όλες οι πηγές ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία τους για να μοιραστούν ευαίσθητές εσωτερικές πληροφορίες.
Ο ηλικίας 63 ετών Κόζακ υπήρξε πιστός υπαρχηγός του Πούτιν από τότε που συνεργάστηκε μαζί του τα χρόνια του 1990 στο γραφείο του δημάρχου της Αγίας Πετρούπολης.
Ο Κόζακ ήταν σε θέση να διαπραγματευτεί μια ειρηνευτική συμφωνία, διότι από το 2020 ο Πούτιν του είχε αναθέσει τη διεξαγωγή συνομιλιών με Ουκρανούς ομολόγους του για την περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, η οποία ελέγχεται από αυτονομιστές που υποστηρίζονται από τη Ρωσία μετά την εξέγερση του 2014. Αφού ηγήθηκε της ρωσικής αντιπροσωπείας σε συνομιλίες με Ουκρανούς αξιωματούχους στο Βερολίνο στις 10 Φεβρουαρίου -με τη μεσολάβηση της Γαλλίας και της Γερμανίας- ο Κόζακ είχε δηλώσει σε συνέντευξη Τύπου ότι ο τελευταίος γύρος των διαπραγματεύσεων αυτών έληξε χωρίς να υπάρξει σημαντικό αποτέλεσμα.
Ο Κόζακ ήταν επίσης ένας από τους παρόντες κατά την συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Γιεκατερίνσκι του Κρεμλίνου τρεις μέρες πριν από την εισβολή και κατά την οποία ο Πούτιν συγκέντρωσε τους επικεφαλής του στρατού και της ασφάλειας και τους κύριους του συμβούλους .
Η κρατική τηλεόραση κατέγραψε ένα μέρος τη συνάντησης αυτής, στην οποία ο Πούτιν παρουσίασε τα σχέδια του για την τυπική αναγνώριση των αυτονομιστικών οντοτήτων στην ανατολική Ουκρανία.
Μόλις οι κάμερες απομακρύνθηκαν από την τεράστια αίθουσα με τους νεοκλασικούς κίονες και το θολωτό ταβάνι, ο Κοζάκ τάχθηκε κατά της λήψης οποιωνδήποτε μέτρων από τη Ρωσία για την κλιμάκωση της κατάστασης με την Ουκρανία, δήλωσαν δύο από τα τρία άτομα που πρόσκεινται στη ρωσική ηγεσία, καθώς και ένα τρίτο άτομο που έμαθε για το τι συνέβη από άτομα που συμμετείχαν στη συνάντηση.
Ένα άλλο άτομο που μίλησε στο Reuters και το οποίο συνέδραμε στις συνομιλίες μετά την εισβολή, δήλωσε ότι οι συζητήσεις κατέρρευσαν στις αρχές Μαρτίου, όταν οι Ουκρανοί αξιωματούχοι κατάλαβαν ότι ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος να προχωρήσει σε μια εισβολή ευρείας κλίμακας.
Έξι μήνες από την έναρξη του πολέμου, ο Κόζακ παραμένει στην θέση του ως αναπληρωτής επικεφαλής της διοίκησης της προεδρίας. Αλλά πλέον δεν χειρίζεται το φάκελο της Ουκρανίας, σύμφωνα με έξι από τις πηγές που μίλησαν στο Reuters.
«Αυτό που μπορώ να πω είναι ότι ο Κόζακ δεν φαίνεται πουθενά», δήλωσε ένας από τους έξι, πηγή που πρόσκειται στην ηγεσία των αυτονομιστών στην ανατολική Ουκρανία.