Σκανδαλώδεις είναι οι αποκαλύψεις για τις καταστροφές στην Αγία Σοφία, χωρίς να υπάρχει καμία προστασία από τους υπεύθυνους για την προστασία του μνημείου.
Τα όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας προκαλούν αντιδράσεις και στην Τουρκία. Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα Μπιργκιούν, αριστερών τάσεων, δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Μιλάνε για κληρονομιά, και διαπράττουν δολοφονία».
«Συνεχίζονται ασταμάτητα τα σκάνδαλα στην Αγία Σοφία, η οποία μετατράπηκε από μουσείο σε τζαμί. Ο ισχυρισμός ότι κομμάτια αφαιρέθηκαν από την ιστορική θύρα και “φαγώθηκαν” στην 1.500 ετών Αγία Σοφία παραμένει στην ημερήσια διάταξη. Τώρα υποστηρίζεται ότι οι επισκέπτες ξύνουν τους τοίχους και βάζουν τα τρίμματα σε σακούλες», αναφέρει το δημοσίευμα.
Η αρθρογράφος συνομιλεί με τον πρόεδρο της Ένωσης Ιστορίας της Τέχνης (STD) Σερίφ Γιασάρ, ο οποίος μοιράστηκε βίντεο στο λογαριασμό του με νέο σκάνδαλο για την Αγία Σοφία.
Το βίντεο δείχνει ότι στη στήλη στήριξης φαίνονται graffiti με ονόματα, σχήματα που έχουν χαραχτεί με αιχμηρό αντικείμενο, σε εσωτερικό χώρο.
Ο Γιασάρ δείχνει τον χώρο και την επιφάνεια που φαίνεται η καταστροφή και επισημαίνει ότι δεν έχει υπάρξει χειρότερο «ρεζίλι» από αυτό το θέαμα. Μάλιστα επικρίνει τους υπευθύνους για την έλλειψη μέτρων προφύλαξης, ενώ μιλά για δολοφονία πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Πριν από ενάμιση μήνα περίπου η καταστροφή της πύλης βρέθηκε στην ημερήσια διάταξη. Περιμέναμε να ληφθούν μέτρα, αλλά δεν έγινε καμία ενέργεια. Αρχίσαμε να περιοδεύουμε το χώρο και αρχίσαμε να βλέπουμε νέες καταστροφές. Ένας επισκέπτης με μια τσάντα μαζεύει κομμάτια από τον τοίχο. Η στήλη που στηρίζει την Αγία Σοφία είναι γεμάτη με εκατοντάδες επιγραφές. Οι επισκέπτες έγραψαν τα ονόματά τους στους τοίχους, ζωγράφισαν καρδιές» αναφέρει.
Bugün başka bir rezaletle karşılaştım akşamüzeri Ayasofya’da. Her gittiğimde yeni bir skandal. Şuraya bak onlarca yazı yazılmış Ayasofya’yı taşıyan mimari öğenin içine, tek bir kişi görüp uyarmamış mı? @TC_istanbul @TCKulturTurizm @iktm34 @MehmetNuriErsoy @SanatTarihiSTD pic.twitter.com/frctgJzciG
— Şerif Yaşar (@ArtHistorianSTD) May 24, 2022
Σε κίνδυνο η Αγία Σοφία
Όταν η Αγία Σοφία ήταν μουσείο, υπήρχε Επιστημονικό Συμβούλιο που είχε αποφασίσει ότι το κτίσμα είναι πολύ παλιά κατασκευή κι ότι πρέπει να την επισκέπτονται ομάδες μέχρι 20 ατόμων το πολύ. Κι αυτό επειδή ακόμη κι η υγρασία που δημιουργεί η ανθρώπινη πνοή συντομεύει τη ζωή του κτίσματος. Ωστόσο χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται μέσα ταυτόχρονα.
Ο Γιασάρ επισημαίνει ότι η Γενική Διεύθυνση Ιδρυμάτων ισχυρίστηκε ότι η Αγία Σοφία προστατευόταν από 154 κάμερες ασφαλείας, με 68 φύλακες και τουριστική αστυνομία. Ως εκ τούτου, τίθενται ερωτήματα για το πώς συνέβη η καταστροφή και πώς λειτουργεί αυτή η ασφάλεια. Παλαιότερα, όταν ήταν μουσείο, προστατευόταν από πλήρως καταρτισμένο, ενημερωμένο και συνειδητοποιημένο προσωπικό.
Κατά τον Γιασάρ, δεν κινδυνεύει μόνο η Αγία Σοφία. Υπάρχουν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς σε όλη τη χώρα. Η κυβέρνηση αφήνει στη μοίρα τους τα μέρη που αποκαλούν «κειμήλια προγόνων», προκαλώντας καθημερινά μια νέα δολοφονία.
Ο Γιασάρ δηλώνει ότι λαμβάνει καθημερινά παράπονα για την πολιτιστική κληρονομιά σε πολλές πόλεις: «Για παράδειγμα, υπάρχει το παλιό Τζαμί Ισκεντερπασά, ακόμη και στο Σουλεϊμανίγιε, στην καρδιά του Φατίχ στην Κωνσταντινούπολη. Τώρα, το σχολείο ενός θρησκευτικού ιδρύματος υψώνεται πάνω από την ιστορική αυλή και την ιστορική περιοχή αυτού του τζαμιού. Δεν υπάρχει πολιτική προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα. Κάνουμε τόσες καταγγελίες, υποβάλλουμε αιτήματα, καθημερινά αποκαλύπτονται σκάνδαλα, αλλά δεν γίνεται τίποτα. Γι’ αυτό τα σκάνδαλα συνεχίζονται».