Τι ειπώθηκε πίσω από τις κλειστές πόρτες στο Οβάλ Γραφείο για ενεργειακά, ελληνοτουρκικές σχέσεις και τον χάρτη με τη «Γαλάζια Πατρίδα» και, τους made in USA εξοπλισμούς – «Πράσινο φως» των ΗΠΑ στα F35 – Ο Ελληνοαμερικανός Νίκος Τσάφος ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού στα θέματα ενέργειας
Σαν «βόμβα» έσκασε η αποκάλυψη χθες βράδυ στην Ουάσιγκτον ότι η Ελλάδα θα αποκτήσει τα επόμενα χρόνια μια μοίρα αεροσκαφών F-35 που αποτελούσαν μέχρι πρότινος τον διακαή πόθο της Τουρκίας προκειμένου να αποκτήσει την υπεροπλία στον εναέριο χώρο του Αιγαίου και ευρύτερα της Ανατολικής Μεσογείου, υπερκεράζοντας την ισχύ των γαλλικών αεροπλάνων Rafale που ξεκίνησε να προμηθεύεται η ελληνική πολεμική αεροπορία για την ενίσχυση της αποτρεπτικής ικανότητας της ενεργής τουρκικής απειλής που αντιμετωπίζει η χώρα μας.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έλαβε το πράσινο φως για να συμμετάσχει η χώρα μας στην προμήθεια των F-35, από την οποία αποκλείστηκε πρόσφατα η Τουρκία εξαιτίας του πολιτικού παιγνίου με την Ρωσία που ξεκίνησε με την προμήθεια των πυραυλικών συστημάτων S-400 και κορυφώθηκε με την επιμονή της Άγκυρας να διαδραματίσει ρόλο επιτήδειου ουδέτερου στην ουκρανική κρίση και να αρνηθεί να εφαρμόσει τις κυρώσεις που επέβαλε η Δύση κατά της Ρωσίας του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Οι σχετικές ανακοινώσεις για την ενίσχυση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με πολεμικά αεροπλάνα 5ης γενιάς έγιναν από υψηλόβαθμες ελληνικές κυβερνητικές πηγές αμέσως μετά την συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν και τις συνομιλίες ανάμεσα στις αντιπροσωπείες των δύο χωρών που έγιναν μέσα σε ιδιαιτέρως θετικό κλίμα, όπως μαρτυρούν οι πληροφορίες που έγιναν γνωστές και από τις δύο πλευρές.
Στο τραπέζι και ο χάρτης της τουρκικής «Γαλάζιας Πατρίδας»
Στο ενδιάμεσο, όπως επίσης έγινε γνωστό μετά τις συνομιλίες στον Λευκό Οίκο, η κατασκευάστρια των F-35 αμερικανική εταιρία Lockheed Martin θα προχωρήσει στην απόκτηση μειοψηφικού πακέτου μετοχών στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία (ΕΑΒ), η οποία θα αναλάβει το έργο της κατασκευής μέρους του συγκεκριμένου προηγμένου αεροσκάφους. Η σχετική εκδήλωση ενδιαφέροντος από την πλευρά της αμερικανικής εταιρίας έγινε την περασμένη Παρασκευή χωρίς να λάβει την ανάλογη δημοσιότητα, ενώ, σύμφωνα με όσα μεταδίδουν κυβερνητικές πηγές, το ελληνικό δημόσιο θα διατηρήσει την πλειοψηφία στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΑΒ που θεωρείται στρατηγικής σημασίας για τη χώρα μας.
Χωρίς να επιμείνει ιδιαίτερα στο θέμα των τουρκικών προκλήσεων, που δεν ήθελε να μονοπωλήσει τη συζήτηση, αφού σκοπός της επίσκεψης ήταν, όπως λένε αρμόδιες πηγές, να αναδειχθεί ο ρόλος της Ελλάδος ως του πλέον αξιόπιστου και δοκιμασμένου συμμάχου στην περιοχή μας και ταυτόχρονα πυλώνα γεωπολιτικής σταθερότητας, ο Έλληνας πρωθυπουργός έδειξε στον Αμερικανό Πρόεδρο τον τουρκικό χάρτη με την λεγόμενη «Γαλάζια Πατρίδα» για να υπογραμμίσει το εύρος των απειλών για την ακεραιότητα της που αντιμετωπίζει η Ελλάδα και την υποχρεώνουν να εξοπλίζεται.
Θερμό κλίμα και ταύτιση απόψεων
Το όλο κλίμα που επικράτησε κατά τη χθεσινή επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού στον Λευκό Οίκο ήταν πολύ θετικό και δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριστεί κανείς ότι σε κάποιες στιγμές έδειχνε πανηγυρικό. Οι εκατέρωθεν φιλοφρονήσεις που αντηλλάγησαν στη δεξίωση που ακολούθησε το τετ α τετ των δύο ηγετών στο Οβάλ Γραφείο ξεπερνούσαν τις συνηθισμένες διπλωματικές αβρότητες.
Η υπενθύμιση του Αμερικανού προέδρου ότι κάποιοι ομογενείς τον αποκαλούσαν «Μπαϊντενόπουλο» και το χαριτολόγημα του Έλληνα πρωθυπουργού ότι θα ήταν προτιμότερο να τον λένε «Μπαϊντενάκη», ζέστανε την ατμόσφαιρα στη διάρκεια της δεξίωσης που παρέθεσε το ζεύγος Μπάιντεν στην οικογένεια του Έλληνα πρωθυπουργού. Ήταν παρούσες τόσο η σύζυγός του Μαρέβα Γκραμπόφσκι όσο και οι κόρες του Σοφία και Δάφνη που αναφέρθηκαν ονομαστικά από την σύζυγο του Αμερικανού προέδρου Τζιλ Μπάιντεν.
Με όσα είπαν ενώπιον ενός κοινού που απαρτίζονταν κυρίως από ελληνοαμερικανούς, αλλά όχι μόνον, αφού στο ακροατήριο ήταν σημαίνουσες προσωπικότητες της δημόσιας ζωής στις ΗΠΑ, όπως μεταξύ πολλών η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσυ Πελόζι, ο Τζο Μπάιντεν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έδειξαν μια εντυπωσιακή ταύτιση απόψεων σε όλα τα θέματα της διεθνούς επικαιρότητας αλλά και διμερούς ενδιαφέροντος.
Κοινή πεποίθηση, άλλωστε, ήταν ότι οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις δεν ήταν ποτέ στο παρελθόν τόσο καλές όσο είναι τώρα. Οι δύο κυβερνήσεις και οι χώρες κινούνται από πολλές απόψεις στο ίδιο πνεύμα και μοιράζονται τις ίδιες ιδέες για το διεθνές γίγνεσθαι τόσο σχεδόν σε όλους τους τομείς: από την ανάγκη υπεράσπισης των δημοκρατικών θεσμών, που τόνισαν και οι δύο ηγέτες έως την ουκρανική κρίση και την ανάγκη για απεξάρτηση της Ευρώπης και άρα και της Ελλάδας από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους.
Ελληνοαμερικανός σύμβουλος για τα ενεργειακά
Οι πληροφορίες λένε ότι ο πρόεδρος Μπάιντεν εκδήλωσε την ικανοποίηση του για τις πρωτοβουλίες που έχει λάβει η χώρα μας προκειμένου να μετατραπεί σε κόμβο για τη μεταφορά ενέργειας στην Ευρώπη, τόσο μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Αίγυπτο όσο και με την μετατροπή της Ελλάδος σε πύλη εισόδου για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου -και από τις Ηνωμένες Πολιτείες- με τις πλωτές δεξαμενές στη Ρεβυθούσα, την Αλεξανδρούπολη και την Κόρινθο που θα συμβάλλουν σε πρώτη φάση στην ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία των Βαλκανίων και σημαντικού μέρους της Ανατολικής Ευρώπης, συμπεριλαμβανόμενης μελλοντικά και της Ουκρανίας.
Για τον αγωγό Eastmed, που πάγωσε πριν από την ουκρανική κρίση, η αμερικανική πλευρά εμφανίστηκε μάλλον επιφυλακτική λέγοντας ότι «η αγορά θα καθορίσει αν είναι βιώσιμο ένα τέτοιο έργο», πλην, όμως, η θερμή συνηγορία των συνεργατών του Τζο Μπάιντεν στην ηλεκτρική διασύνδεση της Ελλάδος με τις χώρες της Αφρικής και της Ασίας για τη μεταφορά «καθαρής ενέργειας» στην Ευρώπη, έδειξε τον δρόμο προς τον οποίο θέλει η Ουάσιγκτον να κινηθούν τα πράγματα.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο ανακοινώθηκε ότι θα αναλάβει σύμβουλος του Έλληνα πρωθυπουργού για τα ενεργειακά θέματα ο ελληνοαμερικανός Νίκος Τσάφος, ο οποίος είναι πρόεδρος και επικεφαλής αναλυτής της εταιρίας Enalytica με έδρα την Ουάσιγκτον, και, σύμφωνα με το βιογραφικό του, φιλοδοξεί να μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο η ενεργειακή βιομηχανία εντοπίζει και χρησιμοποιεί τις πληροφορίες. Κατά πληροφορίες ο κ. Τσάφος θα έχει απευθείας επικοινωνία με τον ομόλογό του, σύμβουλο για τα ενεργειακά του προέδρου Μπάιντεν.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πάντως, ζήτησε τη συνεργασία αλλά και την άσκηση επιρροής από τις ΗΠΑ προκειμένου η Ευρωπαϊκή Ένωση να προχωρήσει σε πολιτικές ενίσχυσης των νοικοκυριών και επιχειρήσεων που δοκιμάζονται από την ενεργειακή κρίση. Επαναλαμβάνοντας με έμφαση την άποψη του ότι θα υπάρξουν έντονες κοινωνικές αναταραχές που θα δοκιμάσουν τις αντοχές των δυτικών δημοκρατιών, ο Έλληνας πρωθυπουργός υπογράμμισε την ανάγκη για πρόσθετη βοήθεια προς του πολίτες από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης που μπορεί να γίνει με δύο τρόπους: αφενός με τη χρησιμοποίηση χρηματοδοτικών εργαλείων από αδιάθετους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και αφετέρου από δραστική παρέμβαση στην χονδρική αγορά φυσικού αερίου. Η ελληνική πλευρά εξέφρασε την προσδοκία στο τέλος του μήνα να υπάρξουν αποφάσεις από την ευρωπαϊκή ηγεσία, ζητώντας από την αμερικανική κυβέρνηση να συνδράμει κι εκείνη προς αυτή την κατεύθυνση με τη στάση της στη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) που θα βοηθήσει στην απεξάρτηση από τη Ρωσία.
Η ανακοίνωση του Λευκου Οίκου
Στην ανακοίνωση που εκδόθηκε από τον Λευκό Οίκο μετά τη συνάντηση επισημαίνεται πως οι δύο ηγέτες τόνισαν ότι η σχέση μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ελλάδας είναι ισχυρότερη από ποτέ και σημείωσαν τους διαρκείς δεσμούς μεταξύ ανθρώπων που έχουν βοηθήσει στον καθορισμό των διμερών μας δεσμών για περισσότερους από δύο αιώνες.
Εξέτασαν την ισχυρή και αυξανόμενη αμυντική μας συνεργασία, τις κοινές μας δημοκρατικές αξίες και τη δέσμευσή μας να επεκτείνουμε περαιτέρω το διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις. Συζήτησαν τις εξελίξεις στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της ισχυρής υποστήριξής στις προσπάθειες επιβολής κόστους στη Ρωσία για την απρόκλητη επιθετικότητά της, και δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν να στηρίζουν τον λαό και την κυβέρνηση της Ουκρανίας.
Οι ελληνικοί S-300 και τα τουρκικά F-16
Ελληνικές διπλωματικές πηγές διαβεβαίωναν ότι δεν ζητήθηκε περαιτέρω στρατιωτική βοήθεια από την Ελλάδα προς την Ουκρανία και σε σχετική δημοσιογραφική ερώτηση διαψεύστηκε ότι τέθηκε ζήτημα μεταφοράς στο θέατρο των επιχειρήσεων του ρωσικής προέλευσης αντιπυραυλικού συστήματος S-300 το οποίο θεωρείται σημαντικό για την άμυνα του ελληνικού νησιωτικού αρχιπελάγους.
«Ειπώθηκε ό,τι έπρεπε να ειπωθεί», ήταν το σχόλιο ανώτατης κυβερνητικής πηγής που ρωτήθηκε αν η ελληνική πλευρά έθεσε το θέμα της φημολογούμενης αναβάθμισης των τουρκικών αεροσκαφών F-16. Από τα συμφραζόμενα αλλά και πληροφορίες πηγών που είχαν ενημέρωση για τις συνομιλίες προκύπτει ότι η Άγκυρα θα βρει τείχος άρνησης στο Κογκρέσο, το οποίο δεν πρόκειται να δώσει άδεια για ένα τέτοιο εγχείρημα.
Σήμερα, εξάλλου, αναμένεται η «ιστορική», όπως αποκαλείται πριν καν γίνει, ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη προς τα μέλη των δύο νομοθετικών σωμάτων των ΗΠΑ. Ο Έλληνας πρωθυπουργός, ο οποίος έχει αυτή τη σπάνια ευκαιρία που διαχρονικά είχαν λίγοι ξένοι ηγέτες και ουδείς προκάτοχός του, αναμένεται να την αξιοποιήσει για να υπογραμμίσει τους ιστορικούς δεσμούς φιλίας που ενώνουν την Ελλάδα και τις ΗΠΑ.